غربالگری رایگان سرطان قابل درمان بانوان توسط پژوهشگاه معتمد

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری هفتمین پویش سراسری غربالگری سرطان‌های شایع بانوان (سرطان پستان) پژوهشگاه سرطان معتمد با شعار «تشخیص زودهنگام، درمان موفقیت‌آمیز» با حضور زهرا شیخی، معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی؛ رامین صرامی فروشانی، رئیس پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی و آسیه الفت‌بخش، معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده سرطان معتمد برگزار شد. 

در ابتدای این نشست، رامین صرامی فروشانی، رئیس پژوهشکده سرطان معتمد با اشاره به اینکه 30 سال پیش یک ساختمان در خیابان شهید نظری به عنوان درمانگاه با هدف تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان راه‌اندازی شد، گفت: اکنون این درمانگاه به مرکز توسعه فناوری تبدیل شده است. جهاددانشگاهی یکی از مهم‌ترین وظایف خود را حل معضلات ملی با بهره‌گیری از تولید، توسعه و بومی‌سازی فناوری می‌‌داند و به تبع این نهاد، واحدهای تابعه جهاددانشگاهی نیز تلاش دارند با توسعه فناوری‌های مرتبط با پزشکی بالین بیماران را با تولید محصولات فناورانه متأثر کنند.  

تبدیل پژوهشکده معتمد به پژوهشگاه ملی سرطان 

وی دو خبر مهم در خصوص پژوهشکده معتمد ارائه کرد و گفت: با حمایت جهاددانشگاهی و معاونت علمی، پژوهشکده سرطان جهاددانشگاهی به پژوهشگاه ملی سرطان جهاددانشگاهی تبدیل و سه پژوهشکده ذیل آن شکل گرفته که شامل: پژوهشکده پزشکی بازساختی و درمان‌های پیشرفته سرطان، پژوهشکده فناوری‌های همگرا در سرطان و پژوهشکده پزشکی شخص محور و کیفیت زندگی در قالب 10 دپارتمان پژوهشی است. 

صرامی همچنین اعلام کرد: با حمایت جدی مجلس، سازمان برنامه و بودجه، دفتر مرکزی جهاددانشگاهی و معاونت علمی ریاست جمهوری در یک برج 15 طبقه «برج فناوری و اکوسیستم درمان‌های نوین» را راه‌اندازی خواهیم کرد و ساختمان پژوهشگاه نیز به این برج منتقل می‌شوند. 

وی در ادامه با تأکید بر اهمیت پیوست‌های فرهنگی در فعالیت‌های جهاددانشگاهی، گفت: فعالیت‌های جهاددانشگاهی باید پیوست فرهنگی داشته باشد؛ بر همین اساس در حوزه فرهنگ تخصصی سلامت در حال انجام کارهای جدی هستیم که غربالگری از جمله همین اقدامات فرهنگ‌ساز جدی است. 

رئیس پژوهشگاه معتمد اعلام کرد: ماه اکتبر، ماه آگاهی بخشی در خصوص سرطان پستان در جهان است. در پژوهشگاه معتمد پویش سراسری غربالگری سرطان‌های شایع بانوان (سرطان پستان) را انجام می‌دهیم. اقدامات صورت گرفته در این ماه شامل اقدامات ترویجی، معاینات و درمان رایگان و آموزش عمومی و تخصصی در این زمینه است. 

سرطان پستان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها بدون جنسیت 

وی تصریح کرد: سرطان پستان موضوع مهمی است‌. از یک طرف شایع‌ترین سرطان بین زنان در جهان است و حتی یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در بین انسان‌ها فراتر از جنسیت است اما اگر زود تشخیص داده شود شانس زنده ماندن مبتلایان بالا می‌رود اما اگر دیر تشخیص داده شود هزینه‌های درمان بسیار زیاد و احتمال از دست دادن بیمار بیشتر می‌شود. 

رئیس پژوهشگاه معتمد با تأکید بر اینکه عوارض این بیماری فقط اقتصادی نیست، گفت: خانم‌ها ستون خانه هستند و بیماری آنها اثرات سنگینی بر کل خانواده دارد. متأسفانه در کشور ما زمان تشخیص سرطان پستان ۳۲ میلی‌متر متوسط سایز توده است در حالی که استاندارد کشورهای پیشرفته تشخیص در هشت میلیمتری توده است. 

در ادامه زهرا شیخی، معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی با تأکید بر اینکه در نگاه علمی، اجتماعی، فرهنگی و ... در کلام توجه به زنان زیاد و در عمل کم است، گفت: یکی از نهادهایی که بی‌ادعا و بی‌صدا در حوزه بیماری‌های بانوان کار می‌کند، پژوهشکده معتمد است. 

تشخیص زودهنگام یعنی بقای بانوان

وی با اشاره به اینکه در سال‌های قبل بالای ۷۰ درصد بیمارانی که مراجعه می‌کردند و سرطان آنها تشخیص داده می‌شد، در استیج ۳ و ۴ (مراحل پیشرفته سرطان پستان) بودند، گفت: تشخیص دیرهنگام یعنی هزینه بالای درمان و بقای کوتاه مدت بیمار که منجر به فروپاشی عمیق در خانواده می‌شود؛ اما اکنون بعد از زحمات ۳۰ ساله، بالای ۷۰ درصد تشخیص بیماران با استیج یک و دو صورت می‌گیرد و این یعنی تشخیص زودهنگام که به درمان سریع و موفق و بازگشت به زندگی عادی خانم‌ها می‌شود.

شیخی ادامه داد: پژوهشگران ما در حال انجام کارهای عملی هستند و از ابتدا در نحوه اعلام بیماری به فرد تا زمان اتمام درمان او قدم به قدم با بیمار همراهی می‌کنند و از نظرات متخصصان روانشناسی کمک می‌گیرند. در پژوهشگاه معتمد یک تیم بین رشته‌ای در کنار بیمارانی که نیاز به کمک دارند هستند و تصمیمات جمعی در خصوص بیمار اتخاذ می‌کنند و حتی درمان‌های مکمل، اصلاح تغذیه و ... را برای بهبود زندگی بیمار به وی تجویز می‌کنند. 

وی با اشاره به اعزام متخصصان پژوهشگاه معتمد به سراسر کشور برای تشخیص و درمان بانوان مبتلا به سرطان پستان، گفت: اتفاق خوبی که در کشور در قالب سیاست گذاری کلان نظام سلامت در بودجه ۱۴۰۱ رخ داد، این بود که مأموریت شبکه ملی پیشگیری سرطان بانوان به پژوهشکده معتمد داده شد. 

معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی در خصوص شیوع سرطان پستان در ایران، گفت: گفته می‌شود بروز سرطان پستان در ایران به صورت خوشه‌ای است؛ یعنی استان‌های مرکزی ما بیشترین نرخ ابتلا را دارند؛ با 72 نفر در 100 هزار نفر. استان‌های جنوب شرقی نیز کم‌ترین ابتلا را دارند یعنی با پنج تا 11 مورد در هر 100 هزار نفر. 

سرطان پستان؛ دومین عامل مرگ ناشی از سرطان 

وی ادامه داد: مطالعات نشان داده شیوع سرطان پستان بیشتر در رده سنی 40 تا 49 سال در ایران رخ می‌دهد و شاهد افزایش شیوع در بین زنان جوان نیز هستیم. البته از سال 97 و 98 به بعد آمار ابتلا به سرطان در کشور منتشر نشده است و براساس آمارهای سازمان‌های جهانی میزان ابتلا در سال 1402 حدوداً 37 نفر از هر 100 هزار نفر جمعیت بوده است و میزان بروز خام آن 15 هزار و 700 نفر خانم است که از نظر مرگ و میر دومین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان و پنجمین علت مرگ ناشی از سرطان در کل جمعیت است. پیش‌بینی هم این است که بروز سرطان در ایران در 15 سال آینده یک و نیم برابر افزایش پیدا کند. اینها هشدار می‌دهد که در حوزه سلامت باید برنامه‌ریزی کنیم.

آسیه الفت‌بخش، معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشگاه سرطان معتمد دیگر سخنران این نشست خبری بود. وی با اشاره به ارائه آمارهای مختلف توسط نهادهای متعدد در زمینه سرطان، گفت: تا سال ۹۸ وزارت بهداشت سالانه آمار ارائه می‌داد اما از آن سال به بعد آمارها ارائه نشده و ما از آمارهای جهانی استفاده می‌کنیم؛ سازمان‌های جهانی نیز اگر آمار دقیق نداشته باشند براساس شواهد پیش‌بینی در خصوص شیوع سرطان ارائه می‌کنند. 

الفت‌بخش با اشاره به اینکه گفته می‌شود 15 هزار و ۷۰۰ نفر به سرطان پستان مبتلا بودند، گفت: در استان‌های ایلام، سیستان، چهارمحال و بختیاری و خوزستان سرطان پستان بروز کمتری دارد اما در تهران، البرز، قم، یزد و اصفهان این بیماری بروز بیشتری دارند و میزان ابتلا بالای ۳۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر است.

وی نوع سبک زندگی را از عوامل ابتلا به سرطان دانست و گفت: به طور کلی عوامل محیطی در ابتلا به سرطان نقش دارند اما مطالعه مستقلی در خصوص نقش آلودگی هوا در سرطان پستان صورت نگرفته است. 

اکتبر؛ ماه آگاهی بخشی جهانی در مورد سرطان پستان 

معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشگاه سرطان معتمد اعلام کرد: هفتمین پویش سرطان معتمد همزمان با ماه اکتبر(ماه آگاهی‌بخشی جهانی نسبت به سرطان پستان) با هدف آگاهی‌بخشی به بانوان در حال انجام است. 

وی ادامه داد: در این راستا با هدف کشوری شدن این برنامه وبینار آموزشی برای ماماها برگزار کردیم که ۴۰۰ نفر در آن شرکت کردند. غربالگری سرطان پستان نیز با همکاری شهرداری شهر تهران انجام و معاینه رایگان در پنج منطقه ۴، ۱۶،۱۹ ، ۲۲ و 3 در حال انجام است. همچنین این غربالگری در ساختمان شماره ۱ پژوهشگاه که در ابتدای گاندی جنوبی مستقر است انجام می‌شود و بانوان می‌توانند با شماره ۸۸۶۴۱۳۹۸ تماس گرفته و نوبت بگیرند. 

الفت‌بخش با اعلام این خبر که غربالگری رایگان تا پایان ماه اکتبر (9 آبان ماه) انجام می‌شود، گفت: در حوزه آموزش عمومی به تمامی سازمان‌هایی که درخواست دادند، متخصص اعزام می‌کنیم تا پرسنل آنها را آموزش دهند. با همکاری سازمان زیباسازی و اتوبوسرانی در کل شهر تهران پوسترهای مربوط به سرطان پستان در معرض دید قرار داده شده، همچنین  کمپین‌ها و کلیپ‌های آموزشی نیز در اینستاگرام بارگذاری شده است. برج آزادی نیز دو بار به رنگ صورتی که نماد آگاهی در خصوص سرطان پستان است در آمده است. 

در ادامه این نشست، شیخی در پاسخ به این سؤال که چه قدر غربالگری ملی در خصوص این بیماری را ضروری می‌دانید؟ گفت: شبکه ملی پیش‌گیری از سرطان به همین دلیل ایجاد شد و قرار نیست آموزش، اطلاع‌رسانی و غربالگری سرطان پستان محدود به یک ماه باشد و فقط در استان تهران صورت گیرد بلکه باید برای کل کشور این برنامه را ارائه کنیم.

وی افزود: برای غربالگری کشوری نیازمند حمایت دولت و مجلس هستیم؛ در کل کشور امکانات و نیروی متخصص یکدست نیست و ناگزیریم از متخصصان با تجربه خواهش کنیم به استان‌های مختلف سفر کنند. در قانون مجلس قرار بود این غربالگری برای ۱۱ استان به پایلوت انجام شود اما عملاً این مهم محقق نشد‌. البته جهاددانشگاهی از واحدهای مختلف خود در استان‌ها درخواست همکاری کرده و در حال فراهم کردن زیرساخت‌ها برای تشخیص و درمان به موقع هستیم.

جدیدترین روش‌های درمان سرطان را در اختیار داریم 

صرامی نیز در پاسخ به این سؤال خبرنگار ایکنا که پرسید چه قدر به روش‌های نوین درمان سرطان پستان دسترسی داریم؟ گفت: موفق شده‌ایم جدیدترین فناوری‌های درمان را بومی سازی و حتی تولید کنیم و در این زمینه حرف‌های جدی برای گفتن داریم. در حوزه شیمی درمانی که جزو سخت‌ترین مراحل درمان است‌، موفق شدیم کیت‌هایی تشخیص لزوم یا عدم لزوم شیمی‌درمانی را در کشور ارائه کنیم. 

وی ادامه داد: در حوزه درمان‌های نوین، حوزه سلول درمانی، ژن درمانی و مهندسی بافت را در کشور داریم. پژوهشگاه در حوزه درمان‌های پیشرفته توسعه یافته به نحوی که اکنون روش سلول‌های بنیادی را به عنوان روشی قدیمی انجام می‌دهیم و روش‌های جدید «ایمنی درمانی سلولی» را در حال اجرا دارد. در حوزه پیشرفته‌تر یعنی ژن درمانی نیز پیشتاز هستیم. اولین کارآزمایی بالینی ویروس درمانی نیز در حال انجام است. به فناوری مهندسی سازه‌های ‌ژنی و ویروسی و همچنین تولید، تکثیر و خالص‌سازی ویروسی نیز دست یافته‌ایم.

رئیس پژوهشگاه معتمد ادامه داد: در مورد بیماری‌های ژنتیکی هم در حال فعالیت هستیم مثل درمان کوری مادرزاد. همه این فعالیت‌ها موجب کاهش هزینه درمان سرطان شده است. همچنین برنامه‌هایی برای بهبود یافتگان داریم و آنها را دور هم جمع می‌کنیم و این افراد سفیران ما در آموزش مردم هستند.

ماموگرافی خطر ندارد

الفت‌بخش نیز در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شود ماموگرافی خطرناک است و در کشورهای دیگر انجام نمی‌شود، گفت: ماموگرافی خطر ندارد و اطلاعات مطرح در فضای مجازی غلط است. طبق توصیه انجمن رادیولو‌ژی دنیا، ماموگرافی سالانه باید صورت گیرد که در برخی از کشورها گفته می‌شود بعد از 40 سال و در برخی گفته می‌شود این اقدام بعد از 50 سال باید سالیانه صورت گیرد.

وی در خصوص خودآزمایی پستان توسط خود بانوان نیز گفت: قبلا این اقدام زیاد توصیه می‌شد؛ اما از آنجایی که موجب نگرانی و اضطراب در بانوان می‌شد، اکنون لزوم آگاهی در خصوص بافت پستان را بیشتر مطرح می‌کنیم و تأکید داریم یک خانم باید از بافت سینه خود آگاهی داشته باشد و اگر غیر قرینگی یا برآمدگی در پستان خود دید به سرعت به پزشک مراجعه کند. 

الفت‌بخش اظهار کرد: نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد، ۶۰ درصد بانوان تهرانی در زمینه سرطان پستان اطلاع دارند اما ۱۶ درصد اقدام به غربالگری می‌کنند و این یعنی اطلاع رسانی کم است و مسائلی از جمله هزینه‌های غربالگری مانع انجام این اقدام به صورت سالیانه می‌شود. 

صرامی نیز در پایان با ابراز تأسف از اینکه در کشور ما تمرکز بر درمان است، گفت: امکان ندارد کشوری به خوبی ایران در خدمات پزشکی و درمان از حیث فرایندها و هزینه‌ها پیدا کنید اما در حوزه پیشگیری اقدامات خوبی انجام نشده است.