آیا برای فرزندخواندگی باید ملکی به نام کودک کنیم؟
روند فرزندخواندگی در کشور تغییر کرده و صلاحیت خانواده‌های متقاضی با دقت بسیار زیادی بررسی می‌شود؛ با این حال، برخلاف گذشته، داشتن ملکی به نام فرزندخوانده الزامی صد درصدی نیست.
به گزارش خبرنگار ایکنا، هر زوجی که بخواهند صاحب فرزند شوند، باید روندی را طی کنند؛ از تصمیم به داشتن فرزند، بارداری و انجام مراقبت‌های دوران بارداری گرفته تا آماده‌سازی روحی و روانی برای پذیرش مسئولیت بزرگِ پرورش یک انسان دیگر، آماده‌کردن اطرافیان و البته خانه و زندگی برای ورود کودک و از همه مهم‌تر مطالعه و دریافت مشاوره از افراد آگاه در زمینه تربیت صحیح فرزند و در نهایت، گذراندن ۹ ماه انتظار. البته ممکن است در این مسیر مشکلاتی پیش بیاید؛ از جمله ناباروری یا از دست‌دادن فرزند بر اثر سقط و عوامل دیگر.
زن و شوهری که می‌خواهند به شیوه‌ای متفاوت صاحب فرزند شوند نیز باید روندی را طی کنند؛ روندی شاید کمی متفاوت از حالت پیشین، اما به همان اندازه شیرین. در این مسیر، زن باردار نمی‌شود اما مادر می‌شود و بیش از هر زمان دیگری به حمایت همسر خود نیاز دارد.
همان‌طور که در روند بارداری و مادرشدن ممکن است مشکلاتی بروز کند، در مسیر گرفتن فرزند از بهزیستی نیز موانع و دشواری‌هایی وجود دارد که والدین باید با صبر و حوصله، یکی‌یکی آنها را برطرف کنند تا لذت شیرین پدر و مادر شدن را تجربه کنند.
فرزندپذیری از بهزیستی قوانین و مقررات خاص خود را دارد؛ بنابراین، نخستین گام باید مطالعه دقیق شرایط فرزندپذیری باشد. برای این منظور، می‌توانید به سامانه فرزندخواندگی سازمان بهزیستی مراجعه کرده و با جزئیات این فرایند آشنا شوید.
پس از مطالعه شرایط پذیرش فرزندخوانده، می‌توانید در همان وب‌سایت درخواست خود را ثبت کنید. در ادامه، از شما برای حضور در کلاس‌های مشاوره دعوت خواهد شد و مشاوره‌های لازم درباره فرزندپذیری ارائه می‌شود. ممکن است در این کلاس‌ها، آمادگی شما برای سرپرستی کودک تأیید یا رد شود. همچنین از شما مدارکی مانند گواهی عدم سوءپیشینه دریافت می‌شود و شغل، محل زندگی و وضعیت خانوادگی‌تان نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. پس از گذراندن این مراحل، از شما برای حضور در کمیته فرزندخواندگی دعوت می‌شود.
کمیته فرزندخواندگی امروز در شیرخوارگاه شبیر برگزار شد و خوشبختانه این اجازه به رسانه‌ها داده شد که در این کمیته حضور داشته و روند تأیید صلاحیت افراد برای گرفتن فرزند از بهزیستی را از نزدیک شاهد باشند.
جمعی از متخصصان از جمله مشاور، کارشناس حقوقی و ... در این جلسه حاضر بودند و همگی هم‌نظر بودند که هر فردی برای گرفتن فرزند به ما مراجعه کند، ابتدا از خودمان می‌پرسیم آیا حاضر هستیم فرزند خودمان را به این افراد بدهیم تا بزرگ کنند یا خیر؟
بررسی مسئله محرمیت با دریافت مشاوره مذهبی
زن و شوهر متقاضی همچنین باید نزد مشاور مذهبی بروند تا موضوع محرمیت و راه‌های تحقق آن برایشان به‌صورت روشن و دقیق تشریح شود. از آنجا که مراجع عظام تقلید دیدگاه‌های متفاوتی در این زمینه دارند، هر فرد باید براساس نظر مرجع تقلید خود درباره مسئله محرمیت تصمیم گیرد.
در کمیته فرزندخواندگی نیز پرسش‌هایی درباره نحوه تربیت و رشد فردی زن و مرد متقاضی مطرح می‌شود؛ از جمله اینکه چگونه به والدین و خانواده خود اطلاع داده‌اند که قصد دارند از بهزیستی فرزند بپذیرند، چگونگی مدیریت مالی خانواده، نوع روابط درون‌خانوادگی و واکنش احتمالی آنان در صورت بازگشت خانواده زیستی کودک و موارد مشابه.
همچنین پرسش‌هایی مصداقی از آنان پرسیده می‌شود؛ برای مثال، اگر کودک ناسازگار باشد چگونه با او رفتار می‌کنند؟ چگونه موضوع فرزندخواندگی را به او توضیح می‌دهند؟ و شیوه تربیتی آنان در موقعیت‌های مختلف چگونه است.
کمیته فرزندخواندگی پس از بررسی دقیق پرونده و پاسخ‌های متقاضیان تصمیم می‌گیرد که آیا به این خانواده فرزند داده شود یا خیر.
آیا باید خانه به اسم فرزندخوانده کرد؟
یکی از پرسش‌های متداول در زمینه فرزندخواندگی این است که آیا والدین باید ملکی یا خانه‌ای را به نام فرزندخوانده کنند؟
با توجه به تغییر قانون فرزندخواندگی، پاسخ کلی به این پرسش «خیر» است؛ اما وضعیت مالی و معیشتی والدین جدید به‌صورت جامع بررسی می‌شود. از آنان خواسته می‌شود تا برای فرزند خود بیمه‌نامه‌ای تهیه کنند تا آینده مالی کودک تأمین شود. همچنین، از آنجا که به فرزندخوانده ارثی تعلق نمی‌گیرد، از والدین خواسته می‌شود وصیت‌نامه‌ای تنظیم کنند تا یک‌سوم از دارایی‌شان پس از فوت، به فرزندخوانده اختصاص یابد(زیرا هر فرد تنها می‌تواند درباره یک‌سوم اموال خود وصیت کند).
در صورتی که والدین جدید دارای ملک یا زمین باشند، معمولاً از آنان درخواست می‌شود یکی از املاک خود را به نام فرزندخوانده منتقل کنند.
براساس قانون جدید فرزندخواندگی، اگر زن و شوهری صلاحیت اخلاقی و تربیتی لازم را داشته باشند و بتوانند شرایط زندگی کودک را در سطحی مناسب و متعارف فراهم کنند، نداشتن ملک مانع از فرزندپذیری آنان نخواهد بود.
روند فرزندپذیری ایرانیان خارج از کشور
در صورتی که ایرانیان مقیم خارج از کشور خواستار پذیرش فرزند باشند، روند فرزندخواندگی برای آنان نیز مشابه داخل کشور انجام می‌شود. با این تفاوت که بخش روابط بین‌الملل سازمان بهزیستی از نهادهای مسئول در کشور محل اقامت متقاضیان می‌خواهد شرایط آنان از جمله شغل، محل زندگی و صلاحیت اخلاقی آنان را بررسی کرده و گزارش مربوطه را به ایران ارسال کنند.
در صورت تأیید صلاحیت ایرانیان خارج از کشور، آنان باید دوره شش ماهه آزمایشی را در ایران بگذرانند. در صورتی که این دوره بدون مشکل طی شود، امکان خروج فرزندخوانده و همراهی او با والدین جدید به خارج از کشور فراهم خواهد شد.
چنانچه متقاضی فرزندخواندگی، دختر مجرد باشد نیز فرایند بررسی صلاحیت به همان شیوه انجام می‌شود، با این تفاوت که نوع پرسش‌ها و ارزیابی‌ها متناسب با شرایط فردی وی تنظیم می‌شود.
همچنین در زمان معرفی والدین جدید به کودکان، همان‌گونه که از پدر و مادر پرسیده می‌شود «آیا این کودک را می‌خواهید؟»، از کودک نیز ـ در صورتی که شیرخوار نباشد ـ سؤال می‌شود «آیا این زن و شوهر را به عنوان پدر و مادر خود می‌پذیری؟».
بازپیوند کودکان به خانواده زیسته
کمیته «نقل و انتقال» از دیگر کمیته‌هایی بود که امروز به‌وسیله اداره‌کل بهزیستی استان تهران در شیرخوارگاه شبیر برگزار شد. در این کمیته، با اصل قرار دادن مصلحت کودک، وضعیت کودکانی بررسی می‌شود که در شیرخوارگاه‌ها نگهداری شده‌اند و اکنون به سن بالاتری رسیده‌اند؛ این کودکان به مراکز نگهداری ویژه کودکان بزرگ‌تر منتقل می‌شوند. همچنین در صورتی که تعداد کودکان در یک مرکز بیش از ۱۰ نفر شود و امکان بازپیوند آنان با خانواده زیستی‌شان وجود نداشته باشد، انتقالشان به مراکز دیگر در دستور کار قرار می‌گیرد.
در این کمیته، شرایط هر کودک به‌صورت جداگانه و با دقت بررسی می‌شود تا مشخص شود بهترین تصمیم برای او چیست؛ آیا می‌توان کودک را به خانواده زیستی خود ـ مانند پدربزرگ، مادربزرگ، خاله، دایی، عمو، عمه و دیگر بستگان ـ سپرد؟ آیا سپردن او به خانواده‌های امین موقت گزینه مناسب‌تری است؟ آیا اقامت در مرکز دیگری برایش بهتر خواهد بود؟ یا اینکه شرایط فرزندخواندگی یا واگذاری به خانواده میزبان برای او فراهم است؟
در این کمیته صلاحیت تک به تک اقوام بچه‌ها بررسی می‌شود و تصمیم‌گیری تیمی و کارشناسی برای بازپیوند کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست صورت می‌گیرد.
می‌خواهم مستقل شوم
فرزندان بهزیستی که به سن ۱۸ سالگی می‌رسند، در «کمیته مستقل» مورد ارزیابی قرار می‌گیرند تا میزان توانمندی آنان برای آغاز زندگی مستقل سنجیده شود. در صورت تأیید صلاحیت، این جوانان معمولاً به‌صورت گروه‌های سه‌نفره در یک خانه اقامت می‌کنند تا مهارت‌های لازم برای زندگی مستقل را بیاموزند. البته در طول این دوره نیز حمایت‌های سازمان بهزیستی از آنان ادامه دارد تا زمانی که شغل مناسبی پیدا کرده و آمادگی کامل برای زندگی مستقل پیدا کنند.
در این کمیته، پرسش‌هایی با محوریت توانایی مدیریت مالی، برنامه‌ریزی برای آینده، تصمیم درباره ادامه تحصیل و سایر موضوعات مرتبط مطرح می‌شود تا آمادگی و مسئولیت‌پذیری آنان به‌دقت سنجیده شود.
میزبانی از کودکان بهزیستی در خانواده
«کمیته میزبان» یکی دیگر از کمیته‌هایی بود که امروز تشکیل شد. در این کمیته، صلاحیت خانواده‌هایی که متقاضی نگهداری از کودکان بدسرپرست یا بی‌سرپرست به عنوان «خانواده میزبان» هستند، بررسی می‌شود.
خانواده‌های متقاضی میزبانی موقت از کودکان ابتدا درخواست خود را ثبت می‌کنند؛ سپس از آنان مصاحبه‌ای به عمل می‌آید و مراحل بازدید از منزل، دریافت مشاوره، شرکت در کارگاه‌های آموزشی و سایر ارزیابی‌های لازم انجام می‌شود.
در صورت تأیید مدارک و شرایط اولیه، خانواده‌ها به این کمیته دعوت می‌شوند تا مشاوران متخصص بهزیستی با آنان گفت‌وگو کرده و صلاحیت نهایی‌شان را بررسی کنند.
در صورتی که خانواده‌ای شرایط لازم برای میزبانی را داشته باشد و از سوی تیم تخصصی بهزیستی تأیید شود، برای معرفی کودک معرفی می‌شود. انتخاب کودک(از نظر سن، جنس و سایر ویژگی‌ها) براساس درخواست خانواده و ارزیابی تخصصی مشاوران انجام می‌شود.
کودکان تحت پوشش به سه گروه تقسیم می‌شوند:
۱. کودکانی که نیاز به پیگیری پزشکی دارند(کودکان بیمار یا نیازمند خدمات درمانی)،
۲. کودکان اتباع،
۳. کودکان سالم.
در صورتی که کودک نیازمند مراقبت یا پیگیری پزشکی باشد، کارشناسان بهزیستی در کنار خانواده میزبان به او کمک می‌کنند. همچنین به خانواده‌های میزبان برای تأمین نیازهای اولیه کودک، از سوی سازمان بهزیستی کمک مالی پرداخت می‌شود.
مدت زمان میزبانی از این کودکان بسته به وضعیت و پرونده هر کودک متفاوت است. خانواده‌های میزبان عمدتاً خانواده‌های مذهبی هستند که آگاهی لازم درباره مراقبت از ایتام را دارند، یا خانواده‌هایی که خود دارای فرزند هستند و تمایل دارند به شیوه‌ای دیگر نیز نقش پدر و مادر را ایفا کنند.
از جمله شرایط لازم برای خانواده‌های متقاضی میزبانی می‌توان به داشتن حداقل ۳۰ سال سن، دارا بودن مدرک تحصیلی دیپلم، آگاهی از مسئولیت‌های میزبانی موقت کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست، و نداشتن سن بسیار بالا اشاره کرد. فرزندان واگذارشده به خانواده‌های میزبان نیز معمولاً زیر ۱۸ سال سن دارند.
همچنین «کمیته بازپیوند» یکی دیگر از کمیته‌های مرتبط است که در آن، خانواده زیستیِ کودک بی‌سرپرست یا بدسرپرست حضور یافته و صلاحیت آنان برای بازگرداندن کودک مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد.
انتهای پیام
