چگونه می‌توان زوایای گوناگون قیام امام حسین(ع) را شناخت
بی تردید مهمترین راه برای شناخت زوایای گوناگون قیام امام حسین(ع) مطالعه سخنانی است که حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا ایراد فرموده، همچنین فلسفه قیام و بسیاری از مسائل دیگر را به روشنی تشریح کرده است. امام در سخنان خود موضع خود را درباره بیعت با یزید و به رسمیت نشناختن حکومت بیان می‌کند و انگیزه قیام و خط سیر آینده را روشن می‌کند.
به گزارش ایکنا، اکثر نویسندگان و تحلیلگران حادثه عاشورا را از بعد خاصی بررسی کرده و همان را انگیزه قیام امام حسین(ع) می‌دانند گاهی نیز انگیزه‌های گوناگونی مؤثر بوده اما بدون توجه به مراتب اهمیت آن‌ها مسائل فرعی با مسائل اصلی مختلط شده است. خطابه‌ها و سخنرانی‌ها و جملات کوتاه و همچنین نامه‌های متعددی که از امام حسین(ع) در طی سفر از مدینه تا کربلا و تا شهادت آن بزرگوار نقل شده است می‌تواند این مسئله را تا حدودی روشن کند، گذشته از این موضوع، از راه گفتار و سخنان خود حسین بن علی(ع) می‌توان بیش از هر کتاب ، مقاله و بیش از هر گفتار مورخ و یا نویسنده‌ای با آن شخصیت معنوی و انسانی و سرانجام با آن حماسه جاویدان آشنا شد.
آیت‌الله محمدصادق نجمی نگارنده کتاب «سخنان حسین بن علی از مدینه تا کربلا» این وظیفه را به عهده گرفته و متن سخنان امام را از آغاز حرکت از مدینه تا هنگام شهادت به ترتیبی که در مناسبت‌های مختلف ایراد فرموده است از منابع و مدارک مختلف گردآوری کرده است اما آنچه مورد توجه او در نگارش کتاب بوده فقط سخنان حضرت از مدینه تا کربلا بوده و نه همه نصایح، گفتار و احادیث فراوانی که از امام حسین(ع) به ما رسیده است، همچنین او مدعی نیست توانسته باشد که همه سخنان را گردآوری کرده باشد.
این سؤال که چگونه می‌توان زوایای گوناگون قیام امام حسین(علیه السلام) را شناخت، سؤالی است که گاهی با مراجعه به متون تاریخی و یا وعظ عالمان دینی پیگیری شده است، اما بی تردید مهمترین راه، مطالعه سخنانی است که حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا ایراد فرموده و در ضمن آن‌ها فلسفه قیام و بسیاری از مسائل دیگر را به روشنی تشریح کرده است.
امام(ع) در سخنان خود موضع خود را درباره بیعت با یزید و به رسمیت نشناختن حکومت بیان می‌کند و انگیزه قیام و خط سیر آینده را روشن می‌کند. منظور از سخنان حسین بن علی(ع) که در این کتاب جمع آوری شده است، تنها متن سخنان آن حضرت است، متنی که فضای سیاسی و اجتماعی زمانه و نزدیکان آن حضرت را پیش چشم مخاطب می‌آورد و امکان درک چرایی و چیستی این واقعه را با زبانی گویا مطرح می‌کند؛ همچنین نویسنده در مقدمه کتاب مطالب زیادی را که به صورت نقل به معنا در طول سفر از امام نقل شده را از موضوع این کتاب خارج می‌داند.
مرحوم آیت‌الله محمدصادق نجمی این کتاب را ۲۲ سال قبل منتشر کرده و بارها تا به امروز مورد توجه و چاپ جدید قرار گرفته است. این کتاب در چهار فصل به این ترتیب آمده است؛ بخش اول از مدینه تا مکه، بخش دوم از مکه تا کربلا، بخش سوم در کربلا و بخش چهارم خطبه امام حسین(ع) در منی، همچنین این کتاب به دو زبان اردو و ترکی آذری ترجمه شده و کتاب برگزیده جشنواره مرزبانی وحی و خرد در سال ۱۳۸۷ بوده است.
در میان کلمات ائمه(ع)، سخنان حسین بن علی(ع) که در این مجموعه گردآوری شده است ویژگی و جذابیت خاصی دارد؛ زیرا این سخنان در شرایط مشابه امروز و در مسیر شهادت، مبارزه با ظلم و استبداد بنی امیه از آغاز حرکت آن حضرت از مدینه شروع شده و با شهادت آن بزرگوار در صحرای کربلا خاتمه یافته است؛ از این رو از یک آهنگ خاص و محتوای ویژه و دلنشینی برخوردار است و برای همه جوامع و در همه محیط‌ها و در پهنه تاریخ، درسی زنده و جاوید است. بشر ستم‌دیده و حیرت‌زده می‌تواند گمشده خود را در این سخنان به دست آورد و درس‌هایی از آنچه نیاز انسان است از آن بیاموزد و در فرا راه زندگی خود قرار دهد.
نویسنده در این‌باره که چرا کتاب را با فضایل حسین بن علی(ع) آغاز نکرده است می‌گوید: هر کتابی که به عنوان تاریخ زندگی و شهادت حسین بن علی(ع) و در مورد شخصیت آن بزرگوار نوشته می‌شود، صفحات اول آن به فضایل و موقعیت معنوی، مذهبی و اجتماعی آن حضرت و به احادیث و روایاتی که در توصیف و تجلیل مقام وی نقل شده است اختصاص می‌یابد اما در این کتاب از این روش چشم پوشیده‌ایم و از اول به اصل موضوع و سخنان آن حضرت پرداخته‌ایم و خود را به آن سبک متعارف نیازمند ندیده‌ایم؛ زیرا نه تنها شروع کتاب با یکی از بارزترین فضایل آن حضرت «انا أَهْلَ بَیْتِ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعَ الرِّسَالَةِ » و ختم آن نیز با یکی از زیباترین مناجات آن حضرت «اللَّهُمَّ أَنْتَ مُتَعَالِي الْمَكَانِ عَظِيمُ الْجَبَرُوتِ» است بلکه هر ورقی از این کتاب حاوی سخنانی از آن بزرگوار است که از نظر اهل دل دفتری است از فضیلت و هر صفحه‌ای از آن از نظر اهل فضل و دانش کتابی است بیانگر شخصیت و عظمت آن حضرت، پس اگر ما این کتاب را به جای سخنان حسین بن علی(ع) فضایل حسین بن علی(ع) بنامیم سخنی به گزاف نگفته‌ایم.
انتهای پیام
