راه رسیدن به اخلاص؛ شناخت قدر خود و شریک شدن با خدا

به گزارش خبرنگار افتخاری ایکنا، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین سیدحسین فاطمی‌نیا، فرزند مرحوم استاد اخلاق آیت‌الله فاطمی‌نیا، شب گذشته در بیت الحسین(ع) تهران طی سخنانی درباره اهمیت اخلاص در عمل اظهار داشت: حضرت فاطمه زهرا(س) در روایتی درباره ثمره خلوص در عبادت فرموده‌اند: «مَن أصعَدَ إلَی اللّهِ خالِصَ عِبادَتِهِ أهبَطَ اللّهُ إلَیهِ أفضَلَ مَصلَحَتِهِ»، یعنی کسی که عمل خود را برای خدا خالص کند، خدا نیز بالاترین مصالح او را پیش رویش قرار می‌دهد. بر اساس این روایت، ثمره و نتیجه اخلاص در عمل روشن می‌شود.

وی ادامه داد: بیاییم از امشب عمل خود را خالص کنیم، اما باید توجه داشت که خلوص امری قلبی است و به خودی خود دست ما نیست؛ بلکه مقدماتی لازم دارد. همان‌طور که توبه صرفاً به استغفار زبانی نیست، بلکه توبه واقعی شامل پشیمانی است و پشیمانی نیز بدون مقدمات حاصل نمی‌شود، خلوص در عمل نیز مقدماتی دارد که باید فراهم شود.

این خطیب حوزوی درباره چگونگی رسیدن به خلوص در عمل گفت: مقدمه خلوص چیست و چگونه می‌توان به اخلاص در عمل دست یافت؟ امیرالمؤمنین(ع) در روایتی فرموده‌اند: «العالِمُ مَن عَرَفَ قَدرَهُ، و کَفی بِالمَرءِ جَهلاً ألاّ یَعرِفَ قَدرَهُ»، یعنی عالم کسی است که قدر خود را بداند و هر کس قدر خود را نشناسد، جاهل است. حتی اگر امروز کسی از نظر علمی پروفسور باشد، اما قدر خود را نداند، همچنان جاهل است. قرآن نیز یازده بار قسم یاد کرده و سپس می‌فرماید: بدبخت شد کسی که قدر خویش را نشناخت.

وی افزود: بدانید و آگاه باشید که دنیا ارزش ذاتی ندارد، پس خودتان را به غیر خدا نفروشید و قدر واقعی‌تان را بشناسید، زیرا قدر شما نزد خداست نه در پول، خانه یا ماشین. به مادیات دنیا دل نبندید و بدانید که خدا همه دنیا را برای شما آفریده، اما حاصل وجودی انسان نباید محدود به دنیا باشد. زندگی‌تان نباید خلاصه شود به دیده شدن در چشم دیگران یا بالا رفتن در نظر کسی؛ دنیا و مادیات را محور زندگی خود نکنید.

فرزند مرحوم استاد فاطمی‌نیا با نقل تذکری از والدشان درباره غیبت‌های مصور و مجازی گفت: مرحوم استاد فاطمی‌نیا همواره تأکید می‌کردند که امروزه غیبت‌ها به شکل مصور و دیجیتال درآمده است و بسیاری به راحتی با گوشی‌های همراه یا فضای مجازی کلیپ، عکس یا مطلبی ناشایست را به دیگران می‌فرستند و آبروی افراد را می‌برند یا پشت سرشان غیبت می‌کنند. گاهی حتی فردی بدون اطلاع از موضوع، عکسی یا فیلمی تهیه کرده است و من خودم حق نداشتم آن را ببینم، چه برسد به اینکه برای دیگران هم ارسال کنم. بزرگی گفته است: اگر کسی بدون دلیل چیزی بشنود یا بگوید، این انسان نیست، بلکه تنها یک حیوان است که راه می‌رود.

وی تأکید کرد: نباید هر چیزی را از هر کس شنید، دید یا بازگو کرد، به‌ویژه در فضای مجازی که مراقبت و هوشیاری بیشتری لازم است. اگر کسی برای شما عکس یا مطلبی نامناسب ارسال کرد، حتی دیدن یا خواندن آن جایز نیست. برای رسیدن به اخلاص در عمل، ابتدا باید قدر خود را بشناسیم؛ زیرا کسی که قدر خود را نداند و زندگی‌اش محدود به دنیا و مادیات شود، دل و قلب او به پول، خانه و املاک تعلق دارد و جایگاهی برای خلوص و عمل خالص باقی نمی‌ماند. شناخت قدر خویش، لازمه رسیدن به اخلاص واقعی است.

در عمل با خدا شریک شوید

این خطیب حوزوی با اشاره به شریک شدن با خدا در رسیدن به اخلاص در عمل گفت: لازمه رسیدن به اخلاص در عمل این است که قدر خود را بدانید و با خدا هم شریک شوید. متأسفانه برخی، با مردم شریک می‌شوند، حتی در امور معنوی اگر خیرات و صدقه‌ای باشد، آن‌ را در مقابل مردم انجام می‌دهند و منتظر تشویق و تأیید گفتن از مردم هستند، این عمل اصلاً بالا هم نمی‌رود و خلوصی در آن نیست و با مردم شریک شده است نه با خدا.

وی ادامه داد: مرده‌ها از مرگ ناراحت نیستند؛ بلکه از امور فوت شده در دوران حیاتشان ناراحت هستند. این شرک در توحید افعالی است که حرف مردم برای برخی اهمیت دارد که مردم چه می‌گویند نه خدا، حتی فرد خیر است؛ اما مسجد ساخته که مردم به او آفرین بگویند. این عمل اصلاً نزد خدا مقبول نیست چون مردم را شریک در عمل خود کرده و برای مردم بوده است که از او خوششان بیاید، حالا بعد از مرگ می‌بیند در پرونده عملش هیچ چیز نیست و می‌گوید من در دنیا مسجد ساختم پس چه شد؟! می‌بیند؛ چون خالص برای خدا نبوده این عمل در همان دنیا باقی مانده و پاداش عمل هم همان به‌به و آفرین مردمی بوده که خودش همین را می‌خواسته است. پس باید در عمل با خدا شریک شد و برای خدا عمل کرد تا عمل خالص شود و بالا برود. 

فرزند استاد فاطمی‌نیا در جمع‌بندی سخنانش گفت: در ابتدا روایت فاطمی، حضرت فرمودند: اگر کسی عملش را برای خدا خالص کند خدا هم مصالح او را پیش رویش می‌گذارد، بعد گفته شد که چگونه به این اخلاص برسیم که مولا فرمودند باید قدر خود را بدانید و سوم هم خدا فرموده با من وارد معامله شوید و بدانید که از بقیه چیزی به دست نمی‌آید. 

وی در پایان گفت: پس خودتان را در دنیا و زرق‌وبرق آن دفن نکنید و دنبال عمل صالح باشید حتی عبادت را به‌ قصد لذت و دوست داشتن دل خودتان انجام ندهید که فایده ندارد باید عبادت هم برای الله باشد انس لله مطلوب است و گرنه انس به عبادت مطلوبیتی ندارد! این که من دوست دارم به عمره بروم فایده ندارد باید دید خدا چه چیزی را دوست دارد! لذا اگر در عبادت دیدی انس با خدا دارید ارزش دارد و گرنه انس به عبادت بدون انس با خدا فایده ندارد، پس باید خالص بود و مقدمه خلوص هم این است که قدر خود را بدانید و به غیر خدا خود را نفروشید. 

گزارش از محسن سلطان‌ احمدی