آسيب‌شناسی نحوه تدريس قرآن كريم در آموزش وپرورش/5
مربيان قرآن با روانشناسی رشد و روانشناسی تربيتی آشنا شوند
گروه اجتماعی: به اعتقاد يكی از مؤلفان كتاب‌های درسی قرآن، مربيان قرآن چه در آموزش و پرورش و چه در ديگر مراكز آموزشی بايد با روانشناسی رشد و روانشناسی يادگيری آشنا شوند.
غلام‌عباس سرشور خراسانی، مؤلف كتاب‌های درسی قرآن آموزش و پرورش، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا) با بيان معيار‌های يك معلم قرآن اظهار كرد: از آنجايی كه پيامبر اكرم(ص) مأمور آموزش قرآن بود و با عنايت به اينكه اول معلم قرآن هم وجود مقدس رسول خدا (ص) است، دو نكته در اينباره حائز اهميت است؛ اول اينكه خود معلم قرآن بايد مسلم باشد و به دستورات اسلام و قرآن تا حد ممكن و به حد وسعش عمل كند و دوم اينكه هدف آموزش قرآن را از قرآن استخراج كند.
اين كارشناس قرآنی با اشاره به اهداف آموزش قرآن عنوان كرد: قرآن اهدافی را در اين زمينه مورد توجه قرار داده است كه هدف اول قرائت است: «فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنْهُ» كه در اين مورد معلمان توجه دارند و مشكلی از اين باب نداريم؛ نكته دوم، تدبر در آيات قرآن است كه اين موضوع كمتر مورد توجه قرار می‌گيرد.
وی پيرامون اهميت تدبر در قرآن افزود: در اين مورد نيازمند يك برنامه‌ريزی آموزشی هستيم كه در كلاس اجرا شود و در ضمن آن دانش‌آموزان مهارت تدبر در قرآن را بياموزند، هر چند در اين موضوع قدم اساسی برداشته نشده است.
وی با بيان اين نكته كه عمل كردن به قرآن مراحلی دارد، اظهار كرد: برای تدبر در قرآن نيازمند برنامه آموزشی هستيم همانگونه كه برای قرائت، روخوانی و تجويد و يك برنامه آموزشی نياز داريم، برای تدبر نيز نيازمند اين برنامه آموزشی هستيم.
خراسانی با اشاره به اهميت عمل به قرآن گفت: معلم قرآن نبايد تنها به قرائت اكتفا كند، بلكه بايد تدبر و عمل به قرآن را نيز مدنظر خويش داشته باشد و بتواند از اتفاقاتی كه پيرامون دانش آموزان حادث می‌شود، بهترين استفاده را كند و سعی در بازگو كردن و انطباق اين پيشامد‌ها با آيات داشته باشد.
وی افزود: نكته ديگری كه می‌شود از قرآن درباره معلمان قرآن برداشت كرد، اين نكته است كه آموزش يك تخصص است و بايد مربيان قرآن چه در آموزش و پرورش و چه در بيرون از آن، با روانشناسی رشد و روانشناسی تربيتی آشنا شوند.
اين كارشناس قرآنی افزود: توجه به اين نكته ضروروی است كه صرف آشنايی معلم قرآن با قرائت و حفظ، نكته لازم و ضروری در باب آموزش قرآن نيست؛ بلكه بايد با اصول كلاسداری و شيوه تدريس نيز آشنايی داشته باشند كه نيازمند گذراندن دوره‌های تخصصی كلاسداری و روش تدريس است.
وی اين نكته را حلقه مفقوده در آموزش و پرورش ما دانست و اظهار كرد: تجويد يك قسمت از روش تدريس قرآن است اما كافی نيست، متأسفانه در آموزش و پرورش دو مشكل اساسی وجود دارد؛ اول اينكه برنامه‌ريزی آموزشی از قبل چيده شده است و دو ساعت برای درس قرآن در نظر گرفته‌اند كه می‌خواهند با اين زمان اندك، كار بزرگی انجام شود.
اين كارشناس قرآنی در ارتباط با سطح مهارتی معلمان در دوره‌های آموزشی، بيان كرد: در مقطع ابتدايی برنامه به‌گونه‌ای است كه معلم می‌تواند درس قرآن را تدريس كند و در اين مقطع دانش‌آموزان هم بيشتر می‌توانند با معلم انس داشته باشند؛ برای همين هم برای همه مدارس ابتدايی يك معلم در نظر گرفته می‌شود.
خراسانی در پخش پايانی اين گفت‌وگو افزود: مسئله اصلی كه ما در آموزش و پرورش داريم مسئله تربيت معلم است، مسئولان كمتر به موضوع تربيت معلم بعد از انقلاب توجه كرده‌اند.
وی تصريح كرد: بعد از انقلاب توجه به تربيت معلم روز به روز كمتر شده است، يعنی به علم تربيت معلم كم توجهی شده است و روز به روز در حال ضعيف شدن است و تا تربيت معلم ما درست نشود، برنامه‌های زيبا هميشه ناقص خواهند ماند.
اين كارشناس قرآنی با اشاره به اهداف آموزش قرآن عنوان كرد: قرآن اهدافی را در اين زمينه مورد توجه قرار داده است كه هدف اول قرائت است: «فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنْهُ» كه در اين مورد معلمان توجه دارند و مشكلی از اين باب نداريم؛ نكته دوم، تدبر در آيات قرآن است كه اين موضوع كمتر مورد توجه قرار می‌گيرد.
وی پيرامون اهميت تدبر در قرآن افزود: در اين مورد نيازمند يك برنامه‌ريزی آموزشی هستيم كه در كلاس اجرا شود و در ضمن آن دانش‌آموزان مهارت تدبر در قرآن را بياموزند، هر چند در اين موضوع قدم اساسی برداشته نشده است.
وی با بيان اين نكته كه عمل كردن به قرآن مراحلی دارد، اظهار كرد: برای تدبر در قرآن نيازمند برنامه آموزشی هستيم همانگونه كه برای قرائت، روخوانی و تجويد و يك برنامه آموزشی نياز داريم، برای تدبر نيز نيازمند اين برنامه آموزشی هستيم.
خراسانی با اشاره به اهميت عمل به قرآن گفت: معلم قرآن نبايد تنها به قرائت اكتفا كند، بلكه بايد تدبر و عمل به قرآن را نيز مدنظر خويش داشته باشد و بتواند از اتفاقاتی كه پيرامون دانش آموزان حادث می‌شود، بهترين استفاده را كند و سعی در بازگو كردن و انطباق اين پيشامد‌ها با آيات داشته باشد.
وی افزود: نكته ديگری كه می‌شود از قرآن درباره معلمان قرآن برداشت كرد، اين نكته است كه آموزش يك تخصص است و بايد مربيان قرآن چه در آموزش و پرورش و چه در بيرون از آن، با روانشناسی رشد و روانشناسی تربيتی آشنا شوند.
اين كارشناس قرآنی افزود: توجه به اين نكته ضروروی است كه صرف آشنايی معلم قرآن با قرائت و حفظ، نكته لازم و ضروری در باب آموزش قرآن نيست؛ بلكه بايد با اصول كلاسداری و شيوه تدريس نيز آشنايی داشته باشند كه نيازمند گذراندن دوره‌های تخصصی كلاسداری و روش تدريس است.
وی اين نكته را حلقه مفقوده در آموزش و پرورش ما دانست و اظهار كرد: تجويد يك قسمت از روش تدريس قرآن است اما كافی نيست، متأسفانه در آموزش و پرورش دو مشكل اساسی وجود دارد؛ اول اينكه برنامه‌ريزی آموزشی از قبل چيده شده است و دو ساعت برای درس قرآن در نظر گرفته‌اند كه می‌خواهند با اين زمان اندك، كار بزرگی انجام شود.
اين كارشناس قرآنی در ارتباط با سطح مهارتی معلمان در دوره‌های آموزشی، بيان كرد: در مقطع ابتدايی برنامه به‌گونه‌ای است كه معلم می‌تواند درس قرآن را تدريس كند و در اين مقطع دانش‌آموزان هم بيشتر می‌توانند با معلم انس داشته باشند؛ برای همين هم برای همه مدارس ابتدايی يك معلم در نظر گرفته می‌شود.
خراسانی در پخش پايانی اين گفت‌وگو افزود: مسئله اصلی كه ما در آموزش و پرورش داريم مسئله تربيت معلم است، مسئولان كمتر به موضوع تربيت معلم بعد از انقلاب توجه كرده‌اند.
وی تصريح كرد: بعد از انقلاب توجه به تربيت معلم روز به روز كمتر شده است، يعنی به علم تربيت معلم كم توجهی شده است و روز به روز در حال ضعيف شدن است و تا تربيت معلم ما درست نشود، برنامه‌های زيبا هميشه ناقص خواهند ماند.
مطالب مرتبط
