مسئولان دروازه قرآن شیراز را دریابند
گروه اجتماعی: سابقه انجام فعالیت‌های قرآنی و علاقه به این کتاب آسمانی در شیراز را می‌توان از نماد این شهر متوجه شد که نماد عزت‌بخشی برای مردمان این دیار محسوب می‌شود، حال با این تفاسیر آیا تخریب این بنای تاریخی کشور جزو دغدغه‌های مسئولان است؟
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از فارس، سابقه انجام فعالیت‌های قرآنی و علاقه به این کتاب آسمانی در شیراز، سومین حرم اهل بیت(ع) را می‌توان از نماد این شهر متوجه شد.
از معروف‌ترین بناهای شیراز که یاد آن در ذهن هر گردشگری نقش می‌بندد، دروازه قرآن است که به‌عنوان نماد شهر شیراز شناخته می‌شود و این بنای کهن بین تنگه الله اکبر، در کوهستان‌های شمالی شیراز جای گرفته است.
پیشینه این بنای زیبا به دوران پادشاهی عضدالدوله دیلمی بازمی‌گردد؛ در بالاخانه بنای این دروازه، اتاقی با پنجره بزرگ و مشبک در وسط قرار داشته است. درون این اتاق، دو نسخه قرآن دست‌نویس به خط ثلث عالی معروف به «قرآن هفده من» قرار داشته است تا مسافران هنگام مسافرت از زیر این قرآن گذر کرده و در پناه این کتاب آسمانی در برابر بلایا بیمه شوند. این قرآن گرانبها و نفیس منسوب به ابراهیم سلطان، فرزند شاهرخ تیموری بوده که پس از ویرانی بنای دروازه به موزه پارس منتقل شده است.
در زمان حکومت کریم خان(1146 خورشیدی) این بنا به‌وسیله زکی خان، وزیر اعظم شیراز بازسازی شد و در دو سوی آن اتاق‌هایی به‌منزله پاسگاه و راهداری ایجاد شد. آب انباری نیز در کنار آن ساخته شد که از آب رکن‌آباد پر می‌شد تا برای مسافران از راه رسیده استفاده شود.
این بنا تا سال 1315 خورشیدی همچنان برپا بود. در آن سال، به‌منظور توسعه راه، به دستور بلدیه(شهرداری) شیراز، دروازه قدیمی را به دشواری با دینامت ویران کردند. بعدها به‌علت نبود دروازه و نگرانی مردم شیراز از این موضوع، دروازه کنونی به کوشش حاج محمدحسین ایگار(اعتمادالتجار) در سال 1327 خورشیدی کمی پایین‌تر از دروازه پیشین ساخته شد.
دروازه جدید در اندازه بزرگ‌تر، شامل دهانه قوس تیزه‌دار و دو ورودی کوچک بر روی جرزهای دو طرف و اتاق مستطیل شکلی بر فراز آن برای گذاشتن قرآن ساخته شد. در این بنا، آیاتی از قرآن را به خط ثلث و نسخ دور تا دور در دروازه قرآن نگاشته‌اند.
در پیشانی شمالی این طاق آیه 9 سوره اسراء «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَیُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا کَبِیرًا؛ قطعاً این قرآن به [آیینى] که خود پایدارتر است راه مىنماید و به آن مؤمنانى که کارهاى شایسته مىکنند مژده مىدهد که پاداشى بزرگ برایشان خواهد بود» و بر پیشانی جنوبی و سمت شهر شیراز آیه 88 سوره اسراء «قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَن یَأْتُواْ بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لاَ یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ کَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیرًا؛ بگو اگر انس و جن گرد آیند تا نظیر این قرآن را بیاورند مانند آن را نخواهند آورد هر چند برخى از آنها پشتیبان برخى [دیگر] باشند» و در گوشه غربی طاق آیه 9 سوره حجر «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ...؛ بىتردید ما این قرآن را به تدریج نازل کردهایم ...» و ادامه آیه در گوشه شرقی «... وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ؛ ... و قطعاً نگهبان آن خواهیم بود» نوشته شده است.
بنا بر وصیت اعتمادالتجار، اتاق کوچک سمت چپ دروازه که به دره کنار مشرف بود را به آرامگاه او اختصاص دادند.
امروزه، اطراف دروازه قرآن به مجموعه‌ای تفریحی و گردشگاه شهری تبدیل شده است. دره ضلع شرقی از بین رفته، کوه‌های اطراف تغییر شکل یافته و به‌صورت گردشگاه درآمده است.
در میدان ورودی شهر، با گیاهان و گل‌های رنگارنگ، تندیسی از طاووس ساخته شده که همیشه سبز است و گویی به هر مسافری خوش‌آمد می‌گوید.
دروازه قرآن در فاصله کمتر از ده متری مقبره خواجوی کرمانی و همچنین فاصله کمتر از پانصد متری باغ جهان‌نما و همچنین فاصله کمتر از هزار متری مقبره شاعر نامدار پارسی زبان حافظ شیرازی و باغ جهان‌نما قرار دارد.
به گزارش ایکنا، به‌نظر می‌رسد در طی سال‌های اخیر این بنای تاریخی و نماد شهر شیراز مورد بی‌مهری مسئولان و مردم واقع شده است که با بررسی وضعیت ظاهری بدنه این دروازه می‌توان به این قضیه پی برد.
وجود آثار سیاهی ناشی از ترقه‌هایی که در چهارشنبه سوری و یا بعضاً در ایام سال به بدنه این نمای تاریخی وارد شده است؛ میخ‌هایی که در برخی از نقاط به دیوارهای دروازه فرو رفته است؛ کاشی‌کاری‌هایی که اکنون برخی از آنها کنده شده و هنوز ترمیم نیافته است؛ شکسته شدن پنجره وسط پیشانی شمالی این دروازه؛ وجود آثار نم‌زدگی در دیوارها و پنجره‌های این بنای تاریخی و همچنین یادگاری‌های نوشته شده بر روی دیوارها و درب‌های آرامگاه ایگار و وردی این بنا از جمله آثار بی‌مهری است که به چشم می‌خورد.
علاوه بر این گاهی برگزاری مراسم‌ها و جشن‌ها در کنار این بنای تاریخی موجب ایجاد برخی آسیب‌ها به بدنه این بنای تاریخی می‌شود که وجود میخ‌های کوبیده شده بر دیواره این بنا گواهی بر این ادعاست.
با توجه به تأکیدات اخیر آیت‌الله ایمانی، نماینده رهبر معظم انقلاب در استان فارس مبنی بر قطب قرآنی شدن فارس و انجام اقداماتی چون برگزاری سی و ششمین دوره مسابقات سراسری قرآن در این شهر، به‌نظر می‌رسد توجه بیش از پیش به این نماد قرآنی شیراز ضروری است، لذا در این رابطه گفت‌وگویی با مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس انجام دادیم.
وی در پاسخ به خبرنگار ایکنا گفت: در طی بازدیدی که روز گذشته، 20 اسفند از بنای تاریخی انجام دادم، وضعیت اسفباری از دروازه قرآن مشاهده نشده که بگوییم اتفاقی خاصی رخ داده است و بناست به یاری خدا تا قبل از عید این بنا پاکسازی و مرتب شود.
امیری با بیان اینکه رسیدگی به امور این بنای تاریخی زیرنظر میراث فرهنگی و شهرداری است، افزود: دروازه قرآن به‌عنوان میراث فرهنگی ما باید مورد توجه همگان قرار گیرد و در این زمینه مطبوعات نیز می‌توانند فرهنگ‌سازی انجام دهند که مردمی که برای بازدید به آنجا می‌روند، متوجه قدمت این بنا باشند و آن را به‌عنوان میراث فرهنگی و ملی خود دانسته و در حفظ و نگهداری آن کوشا باشند.
این مقام مسئول ادامه داد: این موضوع مربوط به دستگاه خاصی نیست بلکه مربوط به عموم مردم است و باید در حفظ آن به‌خصوص حفاظت فنی آن همگی کوشا باشیم.
وی در پاسخ به اینکه آیا برنامه‌ای برای جلوگیری از برگزاری جشن‌های مختلف در کنار این بنای تاریخی جهت جلوگیری از آسیب به آن در دستور کار دارید، گفت: دروازه قرآن ورودی و سمبل شهر شیراز است و با توجه به اسم قرآنی که بر روی آن گذاشته شده، مکان مبارکی برای شهروندان محسوب می‌شود لذا برگزاری این جشن‌ها برای مردم در کنار این بنا خوشایند است اما باید برنامه‌ریزی صورت گیرد که آثار باستانی و تاریخی ما نیز حفظ شوند.
