آیا در قرآن درباره انتظار حضرت مهدی(عج) سخنی به میان آمده است؟
کانون خبرنگاران نبأ: با توجه به ویژگى ابدى بودن قرآن کریم و اینکه در همه اعصار پاسخگوی نیاز حقیقت‌جویان است، مسئله منتظر بودن را از دیدگاه قرآن بررسی می‌کنیم.
کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا در نظر دارد تا با همکاری مراکز تخصصی قرآنی به پرسش‌های قرآنی شما پاسخ دهد. شما مخاطب گرامی می‌توانید سؤالات و شبهات قرآنی خود را در بخش نظرات مطرح کنید.
تمام کسانی که شیرینی محبّت امام زمان(ع) را چشیده‌اند و آثار با‌برکت و نورانی این محبت را احساس کرده‌اند، به نوعی می‌خواهند این محبت را افزایش و ادامه دهند. برای ادامه ارتباط با امام زمان(عج) باید منتظر بود، در حقیقت قلب ما باید منتظر شود و برای آنکه منتظر باشیم باید به این مقوله فکر کنیم.
با توجه به ویژگى ابدى بودن قرآن کریم، از آن استمداد می‌گیریم و «منتظر فرج بودن» را در آیات قرآن جستجو می‌کنیم. اکثر آیات قرآن به صورت کلى و قضیه حقیقی نه «شخصی خارجی» بیان شده است و در هر زمان مصادیق این قضیه حقیقی که به صورت عام و کلى بیان شده استخراج مىشود. حال سؤال اینجاست که آیا مسأله انتظار حضرت مهدی(عج) در قرآن مطرح شده است؟
آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟
با توجه به آنچه بیان شد در مورد ظهور و انتظار فرج حضرت مهدى(عج) بلکه دیگر جنبههاى شخصیتى ایشان آیه صریحى وارد نشده ولى با در نظر گرفتن منطق فهم قرآن و تأویل و تفسیر و با توجه به روایات آیات متعددى را مىتوان بر شمرد که یکى از مهمترین مصادیق آیه حضرت ولى الله الاعظم حجت بن‌الحسن‌العسکرى(عج) هستند که مجموعه این آیات در کتب متعددى جمعآورى شده که برخى از آنها عبارتند از:
معجم احادیث الامام المهدى زیر نظر على کورانى، ج 5 که در این کتاب در مورد حضرت تا 260 آیه ذکر شده است. سیماى امام زمان (عج) در آیینه قرآن، على اکبر مهدىپور، 140 آیه را ذکر کرده‌اند. سیماى مهدویت در قرآن، محمدجواد مولوىنیا، 74 آیه را توضیح دادهاند. مهدى در قرآن، محمد عابدینزاده، 40 آیه را توضیح دادهاند.
درباره مسئله انتظار و ظهور حضرت مهدى(عج) که یکى از جلوههاى بحث پیرامون حضرت است نیز آیاتى وجود دارد که به عنوان نمونه دو مورد آن را معرفى مىکنیم:
قرآن کریم در سوره انعام آیه 158 مىفرماید «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَن تَأْتِیَهُمُ الْمَلَائِکَهُ أَوْ یَأْتِىَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِىَ بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتِى بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ لَا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمَانُهَا لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِن قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِى إِیمَانِهَا خَیْراً قُلِ انتَظِرُوا إِنَّا مُنتَظِرُونَ؛ آیا انتظارى غیر از این دارند که فرشتگان به سویشان آیند، یا پروردگارت بیاید، یا برخى از نشانههاى پروردگارت بیاید؟! (امّا) روزى که برخى از نشانههاى پروردگارت (پدید) آید، شخصى که قبلًا ایمان نیاورده، یا در ایمانش نیکى کسب نکرده است، ایمان آوردنش سودى نخواهد داشت. بگو منتظر باشید! که ما (هم) منتظریم».
در ذیل این آیه ابىبصیر از امام صادق (ع) حکایت مىکند: منظور از آن روز، روز خروج حضرت قائم(ع) است، آن روز انتظار کشیده شده، از ما است؛ بعد حضرت فرمودند: اى ابابصیر! خوشا به حال شیعیان قائم ما که در زمان غیبت او منتظر ظهورش باشند و در زمان
ظهورش از او اطاعت نمایند که اینان اولیاى خدایند که هیچ ترس برایشان نیست و حزن و اندوهى نخواهند داشت.
قرآن کریم در سوره یونس آیه 20 مىفرماید «وَیَقُولُونَ لَوْلَا أُنزِلَ عَلَیْهِ آیَهٌ مِن رَبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَیْبُ لِلَّهِ فَانتَظِرُوا إِنِّى مَعَکُم مِنَ الْمُنْتَظِرِینَ؛ و مىگویند «چرا نشانه (معجزهوارى) از پروردگارش بر او فرو فرستاده نمىشود؟!» پس بگو «(آنچه از حسّ) پوشیده، تنها براى خداست؛ پس منتظر باشید، [چرا] که من (هم) با شما از منتظرانم.»
یحیى بن قاسم مىگوید: از امام صادق سؤال کردم درباره آیات اول سوره بقره که مىفرماید: «الم این کتاب هیچ تردیدى در آن نیست و مایه هدایت متقین است، کسانى که به غیب ایمان مىآورند.» امام فرمودند: «متقین در این آیه شیعیان على هستند و غیبت همان حجت قائم غائب است و شاهد بر این مدعى «آیه 20 سوره یونس» است که مىفرماید: «و کافران گویند: چرا آیت و نشانهاى از پروردگارش بر او نازل نمىشود. پس بگو همانا غیب مخصوص خداوند است پس منتظر باشید که من نیز از منتظران هستم».
ظهور، آمدن حق و رفتن باطل است
قرآن مجید تنها کتابى است که جامع مطالب و معارفى است که انسان در هدایت و سعادت به آن نیاز دارد و در به‌دست آوردن همه معارف الهى باید به آن تمسک کرد. یکى از مباحث مهم که مىتوان از قرآن بدست آورد مباحث مربوط به مهدویت است. که مفسران در حدود 249 آیه از قرآن را در مورد حضرت مهدى(عج) و مباحث مربوط به آن حضرت تفسیر یا تأویل کرده‌اند.
ارتباط آیه 81 سوره اسراء با امام زمان چیست؟
از جمله آیات مربوط به امام زمان(عج) آیه 81 سوره اسراء است که مىفرماید «وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقاً؛ و بگو حق آمد، و باطل نابود شد؛ [چرا] که باطل نابود شدنى است».
شأن نزول آیه این است که جابر بن عبدالله مىگوید: بعد از فتح مکه با رسول خدا(ص) وارد مکه شدیم و به مسجد الحرام آمدیم. در حالتى که 360 بت در آنجا بود و پیامبر(ص) دستور دادند: «همه بتها را از خانه خدا بیرون بیاورند و بشکنند». یک بت بزرگ به نام هبل بود که پیامبر اکرم(ص) به حضرت على(ع) فرمودند: بر روى شانه من سوار شو و این بت بزرگ را بشکن! حضرت على(ع) به پیامبر اکرم(ص) عرضه داشتند که شما پاى خود را بر پشت من بگذارید و آن بت بزرگ را بشکنید، اما وقتى پیامبر(ص) پاى مبارک خود را بر پشت حضرت على (ع) نهادند حضرت على(ع) مىفرمایند: من تحمل سنگینى نبوت و رسالت پیامبر(ص) را نداشتم! و به پیامبر(ص) گفتم: اجازه دهید من بر شانه شما قرار بگیرم و بت را بشکنم. وقتى روى شانه پیامبر(ص) قرار گرفتم و در حال شکستن بت بزرگ هبل بودم خداوند آیه «جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقاً» را نازل فرمود.
پیامبر (ص) بعد از آن هر چه بتها را مىشکستند این آیه را تکرار مىکردند. در تفسیر این آیه مىخوانیم: مطلب این آیه یک قانون کلى است چرا که به هر امر ثابت و باقى «حق» مىگویند، و «باطل» بر خلاف حق است؛ یعنى چیزى که ذاتاً دوام و بقاء و ثبات ندارد، و «باطل» اگر چه، چند روزى هم جولانى دارد اما از بین خواهد رفت ولى «حق» اگر چه چند صباحى هم کم رنگ شود اما بالاخره ثبات و قوام خود را پیدا مىکند و باقى خواهد ماند.
دین مبین اسلام، قرآن مجید، رسالت پیامبر اکرم(ص)، ولایت ائمه هدى(ع)، احکام شریعت اسلام و امورى از این قبیل همه «حق» و ثابت و پایدار هستند. و در مقابل، ادیان باطل، شرک، کفر، اخلاق فاسد و حکومت ظالمان و قوانین بشرى و بدعتگونه و امورى از این قبیل همه باطل و نابودشدنى هستند.
انتظار ظهور حضرت مهدی(عج) مصداق بارز منتظر حق بودن است
یکى دیگر از نمونهها و مصادیق آمدن «حق» و نابود شدن «باطل»، برپا شدن دولت حضرت مهدى(عج) است، چنانچه از امام باقر(ع) در تفسیر این آیه حکایت شده وقتى قائم قیام کند دولت باید از بین مىرود.
البته مفهوم این احادیث معناى وسیع آیه را به این مصداق منحصر نمىکند بلکه قیام حضرت مهدى(عج) از بارزترین و روشنترین مصداقهاى این آیه است، چراکه نتیجهاش پیروزى «حق» بر «باطل» در سراسر جهان است.
آرى این قانون تخلف ناپذیرالهى، در هر عصر و زمانى مصداقى دارد و قیام پیامبر(ص) و پیروزى ایشان بر شرک و بت پرستى و همچنین قیام حضرت مهدى(عج) بر ستمگران و جباران جهان از چهرههاى روشن و تابناک این قانون کلى در این آیه است و همین قانون الهى است که رهروان راه حق را در برابر مشکلات امیدوار و نیرومند ساخته و بر استقامت ایشان افزوده است.
براى مطالعه بیشتر در این رابطه می‌توای به کتاب‌های تفسیر نمونه، ج 12، آیت‌الله مکارم شیرازى، تفسیر المیزان، ج 13، آیت‌الله علامه طباطبائى، تفسیر نورالثقلین، عبد على بن الجمعه العروسى الحویزى، سیماى امام زمان در آئینه قرآن، على اکبر مهدىپور و سیماى مهدویت در قرآن، محمدجواد مولوىنیا مراجعه کنید.
مطالب عقلانیو خوب بود. خدا قوت 
