تهیه پروفایل ژنتیکی شهدای گمنام

محمود تولایی، رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه بقیه الله(عج) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره اقدامات مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) در تفحص و شناسایی شهدای گمنام جنگ تحمیلی اظهار کرد: مرکز عهده‌دار بخشی از موضوعات مربوط به شناسایی شهدای گمنامی است که فاقد اطلاعات قابل تشخیص ظاهری هستند که این شناسایی با بهره‌گیری از اطلاعات ژنتیکی نهادینه شده در گنجینه سلولی انسانی انجام می‌شود.

وی افزود: در حال حاضر به بررسی پیکر شهدایی که اخیرا در عملیات بسیار سخت جست‌وجوگران کمیته جست‌و‌جوی مفقودین در سرزمین‌های آلوده به بقایای تسلیحات و بقایای مین، می‌پردازیم و مواردی که فاقد علائم ظاهری، نام و مشخصات باشند شهید گمنام تلقی می‌شوند که به مرکز ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) منتقل می‌شوند.

رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) ادامه داد: طی مراحل آناتومی و آنتروپولوژی که در مرکز ما انجام می‌شود قطعات و نمونه‌هایی انتخاب و به فرایندهای بررسی اطلاعات ژنتیکی سپرده می‌شود.

تولایی با انتقاد از برخی سایت‌ها که اقدامات دلسوزانه نظام را در شناسایی شهدای گمنام زیر سوال برده‌اند، تاکید کرد: اگر در نبرد نابرابر میان ایران و 30 کشوری که دشمنان ایران را تجهیز کرده‌اند اگر عملیاتی به نتیجه پیش‌بینی شده خود دسترسی پیدا نمی‌کرد، نمی‌توان این موضوع را به عنوان خیانت مسئولان قلمداد کنیم و به جای محکوم کردن دشمن خود را محکوم کنیم و در این مورد نباید موجب نگرانی خانواده‌های شهدا شویم.

تفحص حدود 6 هزار شهید در مناطق برون مرزی
وی درباره مناطق تفحص شهدای گمنام ابراز داشت: در حال حاضر عمده تفحص‌ها در مناطق برون مرزی عملیات مشترک با عراق و مناطقی در عمق خاک عراق است و تفحص قریب به شش هزار شهید باقی مانده را انتظار داریم تا در تفحص‌های برون مرزی به آن دست پیدا کنیم البته ‌هم‌اکنون تفحص تمام شده اما کار شناسایی سخت و زمانبر است.

رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) درباره روند تهیه بانک اطلاعاتی از شهدا و خانواده آنها گفت: پس از بررسی، پیکر شهید وارد فرایند پروفایل می‌شود و این پروفایل در بانک اطلاعات ژنتیک ما قرار می‌گیرد از سوی دیگر تهیه پروفایل از خانواده‌های مفقودین برای شناسایی شهدای گمنام حایز اهمیت است.

تولایی ادامه داد: بیش از30 سال از جنگ تحمیلی می‌گذرد بسیاری از والدین شهدای ما در سنین کهولت قرار بوده‌اند، بخشی از این والدین فوت شده‌اند و ما نمونه‌ای ژنتیکی برای تهیه پروفایل از این افراد نداریم تا در بانک جست‌وجو نگهداری شوند.

پروفایل ژنتیکی شهدای گمنام از پدر و مادر سپس از فرزند تهیه می‌شود
وی با اشاره به این‌که در تهیه پروفایل ژنتیکی از شهدای گمنام تمرکز اصلی بر روی پدر و مادر و پس از آن فرزند است، اظهار کرد: در پروفایل فرزند بخش مادری را حذف می‌کنیم و بخش پدری را در بانک اطلاعات مفقودین قرار می‌دهیم، سپس به جست‌وجو می‌پردازیم پس در هر دو ضلع شهدای مفقود و خانواده‌ها برای تهیه پروفایل ژنتیکی لازم است.

رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) با اشاره با این‌که نمی‌توان زمان‌بندی مشخصی را برای شناسایی شهدای گمنام در نظر گرفت، اعلام کرد: در مواردی شهدای گمنام سه ماه یا سه سال پس از تدفین شناسایی شده‌اند.

تولایی ادامه داد: مشکل دیگری که برای شناسایی شهدای گمنام وجود دارد این است که نمونه‌هایی از والدین وجود دارد و ممکن است شهید این والدین در سال‌های اولیه جنگ دفن شده باشد بنابراین نمی‌توانیم به والدین زمان مشخصی را اعلام کنیم.

طرح پایش سلامت بهترین شیوه برای تهیه پروفایل از خانواده شهدای گمنام است
وی با اشاره به این‌که بهترین روش در فرایند تهیه پروفایل خانواده‌های شهدای گمنام این است که در قالب طرح پایش سلامت برای کنترل سلامت این افراد، قطراتی از خون آنان در اختیار ما قرار گیرد، تصریح کرد: این امر باعث می‌شود موضوع انتظار، که به شکلی به سلامت خانواده لطمه می‌زند، تشدید نشود بنابراین صلاح نیست جمع آوری نمونه‌ها از خانواده‌های شهدا با تبلیغات و به شکل آشکار انجام شود.