ادعای مالکیت در برابر خدا، قارونی فکر کردن است/ کار بشر کشف قانون است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت الله العظمی عبدالله جوادی آملی امروز 18 آبان در درس تفسیر خود در مسجد اعظم در ادامه تفسیر آیات سوره مبارکه شوری گفت: در سوره مبارکه شوری که در مکه نازل شده عنصر محوری یعنی اصول دین بیان شد و در ادامه فرمود حرکت کشتی‌ها در دریا هم نعمت و هم آیه الهی برای شماست و هم از نظر کلامی آیه و هم برای شما تامین کننده معیشت است.

وی ادامه داد: گاهی مانند آنچه در سوره الرحمان آمده فرمود اینها «آلاء» الهی هستند، از ابرهای بزرگ فضا به عنوان کوه یاد کرده است که منظور از این سماء، فضا و جو است نه سماوات؛ پس ابرهای فضا و کشتی های دریا شبیه کوه هستند و انسان از اینها بهره می برد.

این مفسر قرآن بیان کرد: در سوره جاثیه از این نعمت ها به عنوان آیه نام برد و فرمود برخی کارها مانند حرکت پرنده ها معجزه نیست بلکه نشانه الهی است و راه فکری دارد و می توان براساس آن وسیله ای مانند هواپیما ساخت اما برخی امور جزء معجزه هستند و راه فکری و تقلیدی ندارد.

حوزه و دانشگاه راهی به معجزه ندارند

آیت الله جوادی آملی عنوان کرد: برخی امور نظیر آنچه به مادر موسی الهام شد این راه فکری ندارد که انسان بنشیند و فکر کند و کودکی را در دریا بیندازد، این معجزه است که راه مدرسه و دانشگاه و حوزه نیست؛ فقط به قداست روح آن پیامبر وابسته است. اگر روح ولی خدا بود با اراده انجام می شود و چون راه علمی ندارد راه حوزه و دانشگاه و درس خواندن در این زمینه بسته است.

این مرجع تقلید بیان کرد: این گروه هم در اعتقاد و هم مسایل عملی و اخلاق، حسن فعلی دارند و مسئله توکل را در مقابل توسل قرار نمی‌دهند که این محدوده توکل است و بقیه را توسل می کنیم بلکه توکل قیم بر همه امور است و حتی وقتی کسی توسل می کند باز هم باید توکل کند.

وی با اشاره به اینکه بشر در مقابل خدا فقیر است اظهار کرد: عرض شد فقیر نه گدا بلکه ویلچری است اگر قرآن از ملتی که جیبش خالی است تعبیر به فقیر می کند زیرا این ملت ویلچری است و ستون فقراتش شکسته است. در روایت فرمودند که هیچ تازیانه ای دردناکتر از فقر نیست فرمود شما فقرا هستید و یک بشر فقیر و ویلچری چگونه می تواند توسل کند و بگوید ایمان آورده ام.

تعیین محدوده برای توکل، شرک است

آیت الله جوادی آملی عنوان کرد: پس انسان متوکل در جمیع امور متوکل است وگرنه تعیین محدوده برای توکل، شرک است انسان باید حتی در قیام و قعودش متوکل الی الله باشد؛ وقتی از امام پرسیدند در این باره، فرمود شما با گفتن لا حول و لا قوة هم اشاعره را که گرفتار جبر است و هم معتزله که گرفتار تفویض است رد می کنید ولی امامیه امر بین الامرین را می پذیرد و می گوید لا حول ولا قوة الا بالله.؛ این اصل کلامی برای همه شئون زندگی ماست که در نماز آن را یاد ما داده اند، اگر این طور شد توسل هم بعد از توکل است.

این مفسر قرآن با اشاره به ویژگی های موحدین واقعی و عبادالرحمان تصریح کرد: این گروه علاوه بر توکل، چند فضیلت دیگر هم دارند یعنی گناهان کبیره را ترک می کنند؛ انسان بالاخره مرتکب گناه می شود اگر از گناهان بزرگ دوری کرد معاصی صغیره نیز بخشیده می شود؛ فرمود چه در امور منزل و چه در جامعه هنگام غضب می بخشند، و فرمود در حین غضب بر غضب مسلط هستند نه اینکه هر حرفی می خواهند بزنند و بعدا به دنبال رفع آن باشند.

اوصاف مردان الهی

آیت الله جوادی آملی بیان کرد: مردان الهی کسانی هستند که در حین غضب خود را کنترل می کنند، الصابرین فی الباساء و الضراء و حین الباس یعنی در خط مقدم، صابر است؛ حین الغضب خیلی مهم است در سوره نور وقتی اوصاف اولیاء الهی را بیان می کند می فرماید آن کسانی هستند که در وقت نماز، هم تجارت و هم بیع را رها می کنند.

وی ادامه داد: فرمود نه آن پیشه مانع یاد خداست و نه در حین اینکه دارد سود می برد و بیع می کند. در جریان معاد نیز فرمود حادثه به قدری دشوار است که نه تنها مادر از کودک شیری خود غفلت می کند بلکه از کودک در هنگامی که دهانش در پستان او است هم غفلت می کند و هر بارداری بارش را از شدت آن حادثه بر زمین می اندازد.

این مفسر قرآن اظهار کرد: زن در حالی که شیر می دهد، مرضع است ولی در لحظه ای که کودک دهان در پستان او می گذارد مرضعه می شود که در این لحظه هم به علت حادثه قیامت، کودک را رها می کند بنابراین هنر این است که در حین غضب انسان، زبانش و غضبش را کنترل کند.

وی اقامه نماز را یکی دیگر از ویژگی‌های مومنین برشمرد و تصریح کرد: نماز عمود دین است و این افراد اقامه نماز دارند، نفرمود نماز بخوانید فرمود اقامه نماز کنید زیرا در دینی که نماز، عمود آن است سخن از قرائت نماز، حکیمانه نیست و اگر در جایی صلی و یصلی آمد هم منظور اقامه نماز است.

این مفسر قرآن با اشاره به اهمیت مشاوره در امور مردم بیان کرد: در سوره آل عمران به پیامبر فرمود «وشاورهم فی الامر» آیا منظور در همه امور است؟ آیا امرالله و احکام فقهی را مشورت کن یا امور ناس را، پس «ال» در الامر از نوع جنس نیست عوض از مضاف الیه است پس مشورت در امرالناس است. فرمود در امر الناس با مردم مشورت کن در اقتصاد و اداره کشور  و ... ولی تصمیم نهایی بر عهده توست، کار بشر قانونگذاری نیست

صاحب تفسیر تسنیم گفت: قانون‌گذاری کار بشر نیست بلکه کشف قانون بر عهده اوست، زیرا قانون را خدا وضع کرده است؛ در اوایل انقلاب، آیت الله بهشتی و آیت الله موسوی اردبیلی در مناظره با توده‌ای ها در پاسخ آنها که پرسیدند شما قانونگذاری دارید، گفتند ما قانون‌گذاری نداریم قانون‌شناسی داریم، قانون را خدا گفته و اگر در شورای نگهبان و دستگاه قضا، بحث از قانون است کشف آن است همان طور که کار حوزه هم این است اما در موضوعات مانند یکطرفه بودن خیابان و زوج و فرد کردن اتومبیل ها و ... امرالناس است.

آیت الله جوادی آملی انفاق را از دیگر ویژگی مومنان برشمرد و افزود: در انفاق فرمود نه باید افراط داشته باشیم و نه تفریط، در سوره فرقان بر آن تصریح دارد که نه تند و نه کند و نه تبذیر و نه تقتیر زیرا انفاق برای آن است که انسان بداند مالش برای خود او نیست.

ادعای مالکیت در برابر خدا، قارونی فکر کردن است

وی تاکید کرد: البته اصل مالکیت در مقابل دیگر انسان ها به رسمیت شناخته شده ولی در مقایسه با ذات الهی معنا ندارد اگر در مقابل خدا خود را مالک بدانیم، اسلامی حرف زدن و قارونی فکر کردن است اما موحد، قارونی فکر نمی کند و حرف نمی زند زیرا همه نعمت های علمی و عملی از ذات الهی است و ما امین الله هستیم.

صاحب تسنیم گفت: به پیامبر فرمودند که چرا در ذکر اینقدر بی تاب هستید فرمود من نمی دانم چشمم را می توانم ببندم و بمیرم یا نه، پس در برابر خدا حق گفتن این مطلب را که من مالکم نداریم زیرا وقتی چشم و گوش ما مال اوست مالمان که روشن است.

ملت مومن ستم نمی‌کند و ستم نمی‌پذیرد

وی اظهار کرد: در اینجا این کلام نورانی امام حسین(ع) روشن می شود؛ امام حسین فرمود من از پیامبر شنیدم که اگر کسی در مقابل سلطان جائر ساکت بنشیند این حاکم و محکوم در آتش هستند، مستضعف ستم‌پذیر در حکم ستمگر است زیرا هر دو، دو گناه مرتکب شدند و در مقابل اعتراض مستضعفین به خدا در قیامت قرآن استدلال کرد که شما هم مانند مستکبرید زیرا هم منحرف شدید و هم راه ما راه درست را بستید و راه اهل بیت(ع) را سد کردید و مستکبران هم منحرف شدند و راه ایشان را سد کردند پس چه فرقی میان شما وجود دارد.

این مرجع تقلید عنوان کرد: فرمود مردان الهی کسانی هستند که اهل انتقام اند، نه حمله بکنند بلکه اجازه حمله هم نمی دهند. در سوره محمد(ص) فرمود خدا اگر می خواست از ظالمان انتقام می گرفت ولی می خواست شما را بیازماید که آیا ملتی ستم‌پذیر هستید و زیر بارظلم می روید یا نه؟ حضرت علی فرمود سنگ پذیر نباشید به کسی سنگ نزنید ولی سنگ آمده را پس دهید این است که این کلمات بوسیدنی است.