چرا عنوان بین‌المللی را به قاریان قرآن اطلاق می‌کنیم؟/ مسابقات قرآن نیازمند استراتژی است

حجت‌الاسلام والمسلمین حسینی در ابتدای این نشست به ارائه گزارشی از فعالیت یکساله مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن کشور و نحوه برگزاری سی و هشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن پرداخت و گفت: با توجه به اینکه بعد از گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی باید تغییراتی در نحوه برگزاری مسابقات قرآن اتفاق می‌افتد طی یکسال گذشته اتفاقاتی افتاده است و در حوزه فنی شاهد چندین  اتفاق اساسی داشتیم.
وی افزود: یکی از اتفاقات در حوزه فنی، تغییر آئین‌نامه بود و طبق تغییراتی که شش سال قبل در آئین‌نامه برگزاری مسابقات قرآن شکل گرفت از سال گذشته نشست‌های اولیه با اساتید برگزار شده بود تا پس از پنج سال آئین‌نامه مجدداً با تغییراتی همراه باشد که آئین‌نامه تغییراتی داشت. 

حسینی در ادامه گفت: خردادماه سال جاری، نشستی با مشارکت بیش از 50 نفر از داوران و اساتید قرآن در قم برگزار شد و تغییراتی در آئین‌نامه مسابقات با نظر این اساتید و داوران مسابقات قرآن ایجاد شد؛ اگر چه این تغییرات بنیادی نبود اما حدود 25 درصد ویرایش شد و نکاتی که در بخش‌های وقف و ابتدا، صوت و لحن و... به دست آمده بود در پنج کارگروه مورد بحث و بررسی قرار گرفت و حتی نتایج این بررسی‌ها در اختیار برخی از اساتید که در این جلسه حضور نداشتند نیز قرار گرفت.
وی ادامه داد: آئین‌نامه جدید مسابقات قرآن امسال برای نخستین‌بار در سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن مورد استفاده قرار گرفت.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف عنوان کرد: اتفاق دیگری که در حوزه فنی رخ داد بحث سطح‌بندی بود که البته موضوع سطح‌بندی، بحث جدیدی نبود و طی سال‌های گذشته اساتید و داوران مسابقات قرآن همواره بر این موضوع تأکید داشته و عنوان می‌کردند بهتر است تغییراتی در نحوه انتخاب برترین‌ها صورت گرفته و سطح‌بندی ایجاد شود.
وی ادامه داد: به جهت فنی، امتیازات دیگری هم داشتیم به این صورت که همانند سالهای گذشته، داوران دیگر اطلاع نداشتند که چه کسی تلاوت می‌کند و فقط امتیاز می‌دادند. اساتید این مدل را برای داوری بهتر دانستند؛ چرا که معتقد بودند در این صورت داوری با صحت بیشتری انجام می‌شود.
حسینی ادامه داد: اتفاق دیگر حضور کارشناس در سالن برگزاری مسابقات بود تا نکاتی که لازم بود قاریان و حافظان بدانند و در واقع حضور این کارشناس در سالن مسابقات به مقوله یک کارگاه آموزشی برای قرآنیانی بود که در کرمانشاه حضور پیدا می‌کردند.
همچنین، سیدمحسن موسوی‌بلده در این بخش از جلسه گفت: اینکه در مسابقات قرآن امسال گروهی به‌عنوان ممتاز و گروهی به عنوان عالی بودند حرکت بسیار خوب و مبارکی بود و مقدمه بسیار خوب و واجبی بود اما این مقدمه است و با این کار تمامی مسائل حل نمی‌شود. 

وی ادامه داد: آنچه در مسابقات قرآن یک مسئله و مشکل بزرگ است استرسی است که قاریان و شرکت‌کنندگان همواره عنوان می‌کنند در مسابقات قرآن دارند؛ این رقابتی که در مسابقات قرآن ما وجود دارد و استرسی که شرکت‌کنندگان دچار آن می‌شوند در هیچ کشور دیگری وجود ندارد و شنیده‌ام که این اواخر در عراق و لبنان هم این فضا در حال شکل‌گیری است.
موسوی‌بلده در ادامه گفت: باید به این سمت حرکت کنیم که این اصطلاح مضر از دهان‌ها بیفتد و متروک شود؛ اصطلاح بین‌المللی به این معنی است که قشری از قاریان و حافظان ما که در مسابقات بین‌المللی رتبه می‌آورند و برنده می‌شوند به عنوان قاری بین‌المللی شناخته می‌شوند در حالی که این افراد نفرات برنده مسابقات بین‌المللی هستند نه قاری بین‌المللی؛ قاری بین‌المللی به مانند افرادی چون، استاد شحات می‌گویند.
وی یادآور شد: همچنین، بعضی از قاریان که در چندین کشور شناخته شده‌اند و برای تلاوت به آن کشورها دعوت می‌شوند، می‌تواند به عنوان قاری بین‌المللی اطلاق کنیم اما متأسفانه ما عنوان بین‌المللی را برای تمامی کسانی که در مسابقات بین‌المللی رتبه می‌آورند به کار می‌بریم و عنوان بین‌المللی را ما در دهان‌ها انداختیم.
این استاد و پیشکسوت قرآنی عنوان کرد: اصطلاح بین‌المللی این مشکل را ایجاد کرده است که در هر مسابقه‌ای همه تخم‌مرغ‌های مسابقات را در سبد نفر اول می‌گذاریم و بقیه شرکت‌کنندگان که شاید تفاوت ناچیزی با نفر اول داشته باشند از همه چیز بی‌بهره می‌مانند و همه چیز به نفر اول مسابقات می‌رسد.
وی ادامه داد: نوع سیاست‌گذاری مشکل دارد و این مشکل هم البته به سازمان اوقاف و امور خیریه ارتباطی ندارد بلکه این مشکل مربوط به مجموعه نهادهای اثرگذار مانند صداوسیما و... می‌شود که نفر اول مسابقات بین‌المللی قرآن را به اوج می‌برند و بقیه قاریان را رها می‌کنند.
همچنین‌، علی‌اکبر حنیفی، استاد و پیشکسوت قرآنی در این نشست اظهار کرد: اولین مشکلی که بیش از تمامی مشکلات به آینده قرآنی کشور لطمه می‌زند فقدان استراتژی در برگزاری مسابقات قرآن اوقاف است و متأسفانه دست‌اندرکاران این مسابقات گام‌های کوچک را به گام‌های بزرگ ترجیح می‌دهند.
وی افزود: در حالی که هم‌اکنون بیش از 10 رشته در مسابقات قرآن داریم اما تا به حال نسبت به ایجاد برخی مسائل استراتژیک خودداری کرده‌ایم و نسبت به این مسئله لجاجت می‌کنیم. در مسابقات قرآن هیچ استراتژی خاصی نداریم و هیچ چیزی با هم همخوانی ندارد.
حنیفی در ادامه گفت: زمانی که در مسابقات بین‌المللی قرآن داوری می‌کردیم شاهد بودیم که دو قاری بین‌المللی حدنصاب را کسب می‌کردند و ما هر دو را نفر دوم اعلام می‌کردیم چرا که از نظر ما هیچکدام حدنصاب لازم برای کسب رتبه اول به دست نیاورده بودند و در آن سالها اگر نفر اول هم نداشتیم برای ما اهمیتی نداشت چرا که کسب حدنصاب لازم مدنظر ما بود. 

وی ادامه داد: هم‌اکنون نیز مسابقات قرآن باید به این شکل برگزار شود و حدنصابی برای نفرات اول و دوم و... در نظر گرفته شود و در این صورت اشکالی هم ندارد که اگر یک سال کسی رتبه اول را نگیرد و حدنصاب لازم را کسب نکند.  
حنیفی در ادامه گفت: یکبار برای همیشه مسئله تعداد داوران، انتخاب قطعات، نحوه اعتراض شرکت‌کنندگان و ... باید حل شود و نباید با این موضوعات سلیقه‌ای برخورد کنیم. متأسفانه در مسابقات قرآن هیچ رسیدگی خاصی صورت نمی‌گیرد و گاهی اوقات مشاهده می‌کنیم به دلیل روابط خاص نمرات برخی شرکت‌کنندگان بالا و پایین می‌شود که در این بحث باید تجدیدنظر اساسی صورت بگیرد.
وی یادآور شد: بحث نظارت بر مسابقات قرآن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که متأسفانه طی این سالها افرادی که به نوعی با سازمان اوقاف و ستاد عالی مسابقات قرآن در ارتباط نزدیک هستند به عنوان ناظر انتخاب می‌شوند و گاهی اوقات نیز شاهد هستیم که این افراد جز رضای صاحب مسابقات چیز دیگری را در نظر نمی‌گیرند. 

همچنین، حبیب مهکام، استاد و پیشکسوت قرآنی که اجرای این نشست را بر عهده داشت در بخشی از این جلسه، گفت: آنچه که طی سالها تجربه کسب کرده‌ام این است که در شرایط فعلی نباید چیزی به عنوان اعتراض داشته باشیم.
وی افزود: اعتراض در شرایط فعلی هیچ جایگاهی ندارد جز اتلاف وقت؛ در حال حاضر داوران ما متخصص هستند و جای هیچ اعتراضی باقی نمی‌ماند البته گاهی اوقات هم مشاهده می‌کنیم که اعتراضات شرکت‌کنندگان از روی هوای نفس سرچشمه می‌گیرد نه واقعیت پس به نظر می‌رسد باید بحث اعتراض به نتیجه مسابقات نباید وجود داشته باشد و نیازی به اعتراض نیست.