تناسب بازار کار با کمیت دانشجویان رشته‌های قرآنی

محمد دولتی، معاون پژوهشی پردیس تهران دانشگاه قرآن و حدیث در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در رابطه با وضعیت اشتغال در رشته‌های علوم قرآنی اظهار کرد: شاهد هستیم افرادی که به دانشگاه وارد می‌شوند اینطور نیست که لزوماً در رشته و شرایط دلخواه خود کار کنند و بسیاری اوقات حتی تغییر زاویه کلی صورت می‌گیرد.

وی در مورد زمینه‌های کاری افرادی که در رشته‌های قرآنی تحصیل می‌کنند، افزود: کسانی که می‌خواهند به‌طور خاص رشته‌های قرآنی را پی بگیرند و ادامه دهند، زمینه‌های مختلف شغلی دارند. یکی حوزه آموزش است که شامل تدریس در مقاطع بالاتر و پایین‌تر در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، مهدها و ... است. حوزه دیگر، حوزه پژوهش است که اتفاقاً هم جامعه ما و هم دنیا خیلی به آن نیاز دارد؛ نیاز داریم در حوزه پژوهش افرادی که متخصص و متدین هستند در بسیاری از قسمت‌‌هایی که برای مردم شبهه ایجاد شده کار کنند که البته لازمه این کار آن است که دانشجوی علوم قرآنی بتواند علاوه بر اینکه در حوزه پژوهش به زبان فارسی می‌نویسد به زبان‌های دیگر هم در حوزه پژوهش بنویسد. در این مورد ناظر به درآمد نگاه نمی‌کنم، بلکه ناظر به این مسئله نگاه می‌کنم که بتواند از رشته‌ خود استفاده کند.

معاون پژوهشی پردیس تهران دانشگاه قرآن و حدیث بیان کرد: دانشجویی که علاقه‌مند باشد می‌تواند در حوزه‌های دیگر علوم انسانی حتی حوزه‌های تربیتی و ... در گرایش‌های مختلفی که از قرآن نشئت گرفته چه به‌صورت رشته رسمی دانشگاهی و چه به‌صورت یک کار علمی که بعد از آن می‌خواهد انجام شود، فعال شود. به تعبیر دیگر آن چیزی که یک دانشجوی رشته علوم قرآنی را مفید می‌کند، او را قابل استفاده می‌کند و برای او زمینه کاری فراهم می‌کند خود دانشجوست که با علاقه و رغبت کار را دنبال کند و بتواند از رشته و دانشی که فرا گرفته استفاده کند.

آیا جامعه در بکارگیری متخصصان متعهد است؟

وی در پاسخ به این سؤال که آیا جذب متناسب با نیاز بازار کار است؟ گفت: اگر جامعه متعهد باشد که از فارغ‌التحصیلان این رشته استفاده کند به نظر من بله، ولی از آن‌جایی که افراد دیگری بدون آنکه وارد این رشته شده باشند توانمند و علاقه‌مند هستند و وارد کار شده‌اند طبیعی است که شاید آن‌ها میدان کار را تصاحب کنند نه دانشجویی که رسماً در این رشته آمده است. در مورد همه رشته‌ها می‌توان این سؤال را مطرح کرد، اگر عدد و رقم حساب کنیم بازار کار رشته‌های مهندسی و پزشکی هم اشباع شده ولی به هر صورت هر کس جای کار خودش را پیدا می‌کند، فکر می‌کنم هنوز به آن حد اشباع نرسیده‌ که مطلقاً بتوانیم بگوییم نیرو زیاد داریم، بررسی آماری نشده است.

آموزش‌های بی روح

دولتی بیان کرد: در هر رشته درسی اگر بخواهیم صرفاً مطالبی را که پیشینیان مقرر و تعریف کرده‌اند را به دانشجویان آموزش دهیم و همان‌ها را هم از آن‌ها طلب کنیم، آموزش صامت، ساکت و بی روح، می‌شود؛ متأسفانه این اتفاق افتاده، به‌صورت عمومی می‌گویم ممکن است بعضی از اساتید فرصت نکنند و یا بعضی از اساتید هم خیلی خوب عمل می‌کنند. به هر تقدیر رشته‌ها ارائه می‌شود از باب اینکه دانشجو سیلابس‌هایی را بخواند و از آن‌ها عبور کند، امتحانی بدهد، نمره‌ای بگیرد، پایان‌نامه‌ای و مقاله‌ای ارائه کند، مدرکی بگیرد و به‌دنبال کار خود برود. مثل بسیاری از رشته‌ها، به نظرم جای کار خیلی زیاد است.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا سرفصل‌ها با آن چیزی که دانشجویان با آن در بازار کار روبه‌رو می‌شوند تناسب دارد؟، گفت: نیاز دارد هم از حیث عنوان، ریز فهرست و سرفصل‌ها که در آن است متناسب‌تر شود و هم از حیث به روز شدن. البته بعضی از دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها خودشان درون گروه‌ها این کار را می‌کنند.

معاون پژوهشی پردیس تهران دانشگاه قرآن و حدیث اظهار کرد: گاهی می‌بینیم برای دانشجویی که هنوز فوق لیسانس خود را تمام نکرده میدان کار هست، او را جذب و حتی اصرار هم می‌کنند این خیلی جالب است، هم رشته و هم توان دانشجوست که او را برای بازار کار جذاب می‌کند. از آن طرف هم ممکن است با دانشجویی برخورد کنید که مدرک خود را گرفته و معطل مانده، دانشجو باید اقدام کند، تجربه‌های خوبی را داشتم که دانشجو خوب که کار کرده و به سرعت توانسته جذب بازار کار شود؛ البته مقابل آن هم هست.

وی در جواب این پرسش که آیا دانشجویی که به عنوان کارشناس یا کارشناس ارشد تربیت می‌شود می‌تواند با آن اطلاعات وارد بازار کار شود؟ گفت: فکر می‌کنم نه متأسفانه، حتی دانشجویان ارشدی را می‌بینیم که با روخوانی قرآن مشکل دارند و با عربی هنوز کنار نیامده‌اند چه برسد به اینکه در این زمینه کارشناس ارشد شده باشند. فکر می‌کنم یک مقدار ضعیف عمل می‌کنیم و شاید این به مقاطع پایین‌تر تحصیلی برگردد،‌ ولی در هر صورت انتظاری که از یک کارشناس رشته‌های قرآنی است، برآورده نمی‌شود و متأسفانه این طور نیست. البته این جملات به‌صورت عمومی گفته می‌شود و موارد دیگری غیر از این هم داریم ولی به‌صورت عمومی متأسفانه نه این طور نیست.

مشکل اول، تأسیس رشته‌های جدید نیست

دولتی اظهار کرد: به نظر شما به خاطر بازار کار نیاز به تعریف گرایش جدیدی داریم؟ بیان کرد: بسیاری از سرفصل‌هایی که در رشته جدید بخواهیم درج کنیم فکر می‌کنم قابل ارجاع‌گذاری باشد؛ یعنی می‌شود سرفصل‌ها را در آن شرح و اهدافی که قرار است برای آموزش تعیین کنند، تصیحح کرد. فکر می‌کنم بخشی از آن‌ها در همین وضعیت موجود قابل درج است و نیاز به رشته جدیدی نیست. گویی رشته‌هایی که قبلا بوده را به خوبی از عهده‌اش برنیامده‌ایم که بحث کنیم رشته جدیدی ایجاد شود؛ به هر صورت جای رشته جدید در هر علمی خالی است شکی در آن نیست، اما مشکل اول ما این نیست.