پاسخ عضو شورای توسعه به سؤالات حاشیه‌ای بودجه 94
گروه فعالیت‌های قرآنی: یکی از اعضای شورای توسعه فرهنگ قرآنی به برخی سؤالات در مورد بودجه فعالیت‌های قرآنی که سرنوشت مبهمی پیدا کرده است، پاسخ داد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، بودجه فعالیت‌های قرآنی پس از آنکه در سال‌های 1390 به نیم درصد بودجه دستگاه‌ها ارتقاء یافته بود، پس از کش و قوس‌های فراوان این بودجه در سال 94 به 200 میلیارد تومان کاهش یافت.
اما نکته اساسی اینجاست که این بودجه که باید در سال 94 اختصاص می‌یافت، هیچ اختصاصی پیدا نکرد تا اینکه سال 94 به پایان رسید، مسئولان شورا در این بین با تمام پیگیری‌هایی که انجام داده بودند، وعده تحقق بودجه در ماه فروردین را دادند که این مهم در فروردین‌ماه نیز اتفاق نیفتاد.
بر اساس شنیده‌ها اگر بودجه سال قبل تا فروردین‌ماه اختصاص نیابد، آن بودجه بازگشت می‌خورد و دیگر هیچ امیدی به اختصاص آن نیست. برای پیگیری این وضیعت از هفته‌ها قبل و در روزهایی که هنوز به پایان فروردین‌ماه نرسیده بودیم، موفق به ارتباط‌گیری با مسئولان شورای توسعه فرهنگ قرآنی که کار دخل و خرج هزینه‌های قرآنی را در دست دارند، جهت پاسخگویی به سؤالات حول و حوش بودجه فعالیت‌های قرآنی در سال 94 نشدیم. ناگزیر دست به دامان اعضای شورای توسعه شدیم که حجت‌الاسلام بهمنی حاضر شد به سؤالاتی در این زمینه پاسخ دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سعید بهمنی، عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی، در گفت‌وگو با ایکنا، در مورد بودجه فعالیت‌های قرآنی در سال 94 و سرنوشت آن، گفت: طبعاً این سؤال را باید از دولت پرسيد و لازم است رئيس سازمان برنامه‌ريزی پاسخ دهد. اعضای شورا وظيفه‌ای جز تصميم‌سازی و احياناً تصميم‌گيری ندارند. آنها وظيفه خود را انجام داده‌اند.
وی در پاسخ به این سؤال که سهم شورای توسعه در عدم تحقق بودجه قرآنی سال 94 چند درصد است و آیا کوتاهی صورت گرفته است؟ افزود: در دبيرخانه شورا و تا حدودی اعضای شورا، به طور مداوم، به سهم خود، پیگیر بودجه بوده‌اند، رفت و آمدهای زیادی به سازمان برنامه و بودجه و نیز مجلس شورای اسلامی برای تحقق بودجه صورت گرفته است.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی در پاسخ به این سؤال که اهرم خاصی برای دریافت بودجه فعالیت‌های قرآنی تعریف نشده است که در مواقع لزوم از آن استفاده شود؟ تأکید کرد: اهرم اين کار مصوبات مجلس شورای اسلامی و بالاتر از قانون چيزی نيست. زمام کار در دستان دولت است. تا کنون چنين بوده که دولت هر زمانی که بخواهد هر قدر از بودجه را اختصاص خواهد داد. چیزی جز آنکه دولت بخواهد وجود ندارد.
بهمنی در ادامه با طرح این سؤال که جامعه قرآنی باید چه حرکت زورمدارانه‌ای را انجام دهد تا بودجه را دریافت کند؟ خاطرنشان کرد: جامعه قرآنی نمی‌تواند به زور متوسل شود. چنين چيزی در قانون پيش‌بينی نشده است. در واقع جز رفتار کریمانه هیچ راه دیگری نداریم.
وی در پاسخ به سؤال دیگری در مورد وضعیت فعالیت‌های قرآنی کشور پس از عدم دریافت بودجه و نیز بدون کارکرد بودن جلسات شورا پس از دریافت نشدن بودجه، گفت: تفکر و خط مشی‌گذاری فی نفسه، ارزشمند است، نقش شورا تفکر راهبردی است. شورا و اعضای آن وظايفی ستادی دارند. نقش ستادی يعنی تصمیم‌سازی و تصميم‌سازی گروهی صاحب نظر. نقش ما از آن جهت که عضو شورا هستيم تخصيص بودجه يا عمليات نيست. دولت و دستگاه‌های اجرايی بازوهای عملياتی ستاداند که البته بسياری از آنان عضو حقوقی شورا هستند. لازم است آنها توضيح دهند که چرا تخصيص منابع در دستگاه اجرايی کشور و نيز عمليات مربوط در سطح مطلوب نيست.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی با تأکید بر پاسخگو بودن افرادی که بودجه را در اختیار دارند، بیان کرد: عاقلانه نيست بخش‌های ستادی کار خود را به علت اقبال و ادبار دستگاه اجرايی متوقف کنند. لازم است، بخش‌های ستادی و از جمله بلکه در رأس آنها شورای عالی انقلاب فرهنگی و شوراهای تخصصی آن بی‌وقفه نقش ستادی خود را ايفا کنند. اين شوراها قرارگاه‌های فرهنگی کشور هستند. آنها بايد سامانه تفکر و پردازش اطلاعات مربوط به تصميم‌سازی و تصميم‌گيری را به بهترين شکل ممکن برپا نگاه دارند تا برنامه‌هايی مؤثر برای استفاده از منابع و فرصت‌ها آماده کنند. حال فکر کنیم و آماده باشیم بهتر است یا اینکه دست بر روی دست بگذاریم؟ و چون بودجه نیست، جلسات را برگزار نکرده و تفکر را هم تعطيل کنيم؟ کدام عقل سليمی چنين امری را موجه می‌داند؟ شورای عالی انقلاب فرهنگی در همه عرصه‌های راهبردی بررسی‌های قابل توجهی انجام داده است. اين جای قدردانی دارد؛ اما چرا دستگاه اجرايی به رغم شعارهايی که می‌دهد و به رغم حضور متراکم اعضای حقوقی آن در اين شورا نسبت به آن کم لطفی می‌کند و توان لازم را برای تحقق آن صرف نمی‌کند، مسئله ديگری است که بايد پاسخگو باشد.
بهمنی اذعان کرد: در هيچ جای دنيا چنين ستاد باطراوت و شکوفايی وجود ندارد يا حداقل چنين چيزی کم‌نظير است. لازم است نسبت به چنين ستاد ازشمندی و اسناد ارجمند و مفيد آن شاکر بود. به نظر می‌رسد برخی که مسئول اجرايی کردن آن هستند به جای اهتمام به اجرای آنچه خود در تصويب آنها مشارکت داشته‌اند دچار نوعی کاهلی و قصاوت شده‌اند. فرياد می‌زنند که شورا مؤثر نيست و حال آنکه خود اقدام و عمل را وانهاده و کم کاری می‌کنند.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی خاطرنشان کرد: هر بخشی را با مسئوليت و وظيفه‌ای که دارد ارزيابی می‌کنند. بسيار خوب، وظيفة شورا تهيه برنامه و نقشه‌ها و اسناد راهبردی است که اين کار را با مشارکت حداکثری دولت و نخبگان کشور انجام داده است. با اين وصف، کدام بخش است که ايفای نقش نکرده يا دچار کاستی بوده است. ستاد که بی کم و کاست نقش ستادی خود را ايفا کرده است. برخی گمان می‌کنند فزونی شمار اسناد توليد شده در شورای عالی انقلاب فرهنگی، يکی از کاستی‌های اين شورا است. در حالی که شورا جز اين وظيفه‌ای نداشته. آنها که بايد اسناد را عملياتی کرده و اقدامات خود را گزارش کنند چگونه می‌توانند اين اسناد گرانقيمت را ناديده بگيرند و حتی آنها را کم بشمارند و اصلاً فراموش کنند که نقش آنها اقدام و عمل بوده و چنين نکرده‌اند.
بهمنی عنوان کرد: این اقبال و ادبارها همیشه بوده و هست. اولویت‌های دولت‌ها، شاخص‌های دیگری است که مشخص می‌کند بودجه‌ها در چه بخش‌هایی تخصیص یابد. این شاخص‌ها در دولت‌ها متفاوت است، گاهی مسائلی در کشور به وجود می‌آید که باعث می‌شود، اولویت‌ها تغییر کند و این تا حدودی طبیعی است.
وی تأکيد کرد: شما اگر در نقش تفکر و طراحی هستید، نمی‌توانید به خاطر نبود منابع دست روی دست بگذاريد و تفکر و طراحی را تعطيل کنيد که بودجه نيست. تفکر و طراحی عمل را به فعليت نزديک می‌کند و يک مقدمه ضروری است. هيچ عاقلی به دليل نبود منابع يا اقبال و ادبار مبادی اختصاص منابع تفکر و تعقل درباره برنامه و عمل را رها نمی‌کند.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآن همچنین در پاسخ به این سؤال که تا چه میزان می‌توان شئون قرآنی را به دستگاه‌های اجرايی مربوط مهم جلوه داد و آيا کسی در اين زمينه مقصر است يا نه؟ گفت: خیر؛ نیازی نیست که ما اهميت قرآن کريم را نمايش دهيم و به دستگاه‌های مربوط بقبولانيم که رسيدگی به شئون ثقل اکبر مهم است. اهمیت مرجعيت قرآن در همه امور نظام جمهوری اسلامی ايران امری بديهی است. به عکس دست‌اندرکاران اين نظام که بر پايه تعاليم قرآن و اهل بيت بنا نهاده شده است، بايد مُطالب باشند و از مبادی مربوط بخواهند برای آنها نظريات، مدل‌ها و سبک زندگی قرآنی را بسازند و آن را با آموزش و تبليغ شايسته در کشور نهادينه کنند.
بهمنی افزود: بازگشت به قرآن و ساماندهی پژوهش و آموزش عالی قرآنی و نيز آموزش عمومی و تبليغ و ترويج قرآن کريم چيزی نيست که دست‌اندرکاران آن انگيزمند آمارسازی و آوازه‌گري ملال آور و خسته کننده باشند. رسيدگی به شئون قرآن کريم و بهره‌مند شدن آن و نهادينه کردن آن رسالتی است که بر دوش همة آحاد کشور از صدر تا ذيل آن است. هيچکس نمی‌تواند از آن شانه خالی کند مگر دچار غفلت و نسيان شده باشد. اگر امروز قرآن و شئون آن را به فراموشی بسپاريم، در روزی که نياز به اعتنا داريم فراموش خواهيم شد. «قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَى». ضرورت‌های فراوانی درباره شئون قرآن کريم است که زمین مانده؛ اميدوارم همه آنها که می‌توانند اثرگذار باشند متذکر شوند و اين ضرورت‌ها را تأمين کنند تا مصداق گلايه رسول(ص) نباشيم که «إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا».
وی در پایان اظهار کرد: همچنين توصيه اکيد بنده اين است که نسبت به دستاوردهای ارجمند قرارگاه فرهنگی کشور شاکر باشيم و به جای بی‌اعتنايی و فرار به جلو آنها را عملياتی ساخته و با ثبت نتايج عمل، نسخه‌های جديدتر و پيشرفته‌تر آن را برای نظام مقدس جمهوری اسلامی ايران تمهيد و بازآفرينی کنيم.
اما نکته اساسی اینجاست که این بودجه که باید در سال 94 اختصاص می‌یافت، هیچ اختصاصی پیدا نکرد تا اینکه سال 94 به پایان رسید، مسئولان شورا در این بین با تمام پیگیری‌هایی که انجام داده بودند، وعده تحقق بودجه در ماه فروردین را دادند که این مهم در فروردین‌ماه نیز اتفاق نیفتاد.
بر اساس شنیده‌ها اگر بودجه سال قبل تا فروردین‌ماه اختصاص نیابد، آن بودجه بازگشت می‌خورد و دیگر هیچ امیدی به اختصاص آن نیست. برای پیگیری این وضیعت از هفته‌ها قبل و در روزهایی که هنوز به پایان فروردین‌ماه نرسیده بودیم، موفق به ارتباط‌گیری با مسئولان شورای توسعه فرهنگ قرآنی که کار دخل و خرج هزینه‌های قرآنی را در دست دارند، جهت پاسخگویی به سؤالات حول و حوش بودجه فعالیت‌های قرآنی در سال 94 نشدیم. ناگزیر دست به دامان اعضای شورای توسعه شدیم که حجت‌الاسلام بهمنی حاضر شد به سؤالاتی در این زمینه پاسخ دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سعید بهمنی، عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی، در گفت‌وگو با ایکنا، در مورد بودجه فعالیت‌های قرآنی در سال 94 و سرنوشت آن، گفت: طبعاً این سؤال را باید از دولت پرسيد و لازم است رئيس سازمان برنامه‌ريزی پاسخ دهد. اعضای شورا وظيفه‌ای جز تصميم‌سازی و احياناً تصميم‌گيری ندارند. آنها وظيفه خود را انجام داده‌اند.
وی در پاسخ به این سؤال که سهم شورای توسعه در عدم تحقق بودجه قرآنی سال 94 چند درصد است و آیا کوتاهی صورت گرفته است؟ افزود: در دبيرخانه شورا و تا حدودی اعضای شورا، به طور مداوم، به سهم خود، پیگیر بودجه بوده‌اند، رفت و آمدهای زیادی به سازمان برنامه و بودجه و نیز مجلس شورای اسلامی برای تحقق بودجه صورت گرفته است.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی در پاسخ به این سؤال که اهرم خاصی برای دریافت بودجه فعالیت‌های قرآنی تعریف نشده است که در مواقع لزوم از آن استفاده شود؟ تأکید کرد: اهرم اين کار مصوبات مجلس شورای اسلامی و بالاتر از قانون چيزی نيست. زمام کار در دستان دولت است. تا کنون چنين بوده که دولت هر زمانی که بخواهد هر قدر از بودجه را اختصاص خواهد داد. چیزی جز آنکه دولت بخواهد وجود ندارد.
بهمنی در ادامه با طرح این سؤال که جامعه قرآنی باید چه حرکت زورمدارانه‌ای را انجام دهد تا بودجه را دریافت کند؟ خاطرنشان کرد: جامعه قرآنی نمی‌تواند به زور متوسل شود. چنين چيزی در قانون پيش‌بينی نشده است. در واقع جز رفتار کریمانه هیچ راه دیگری نداریم.
وی در پاسخ به سؤال دیگری در مورد وضعیت فعالیت‌های قرآنی کشور پس از عدم دریافت بودجه و نیز بدون کارکرد بودن جلسات شورا پس از دریافت نشدن بودجه، گفت: تفکر و خط مشی‌گذاری فی نفسه، ارزشمند است، نقش شورا تفکر راهبردی است. شورا و اعضای آن وظايفی ستادی دارند. نقش ستادی يعنی تصمیم‌سازی و تصميم‌سازی گروهی صاحب نظر. نقش ما از آن جهت که عضو شورا هستيم تخصيص بودجه يا عمليات نيست. دولت و دستگاه‌های اجرايی بازوهای عملياتی ستاداند که البته بسياری از آنان عضو حقوقی شورا هستند. لازم است آنها توضيح دهند که چرا تخصيص منابع در دستگاه اجرايی کشور و نيز عمليات مربوط در سطح مطلوب نيست.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی با تأکید بر پاسخگو بودن افرادی که بودجه را در اختیار دارند، بیان کرد: عاقلانه نيست بخش‌های ستادی کار خود را به علت اقبال و ادبار دستگاه اجرايی متوقف کنند. لازم است، بخش‌های ستادی و از جمله بلکه در رأس آنها شورای عالی انقلاب فرهنگی و شوراهای تخصصی آن بی‌وقفه نقش ستادی خود را ايفا کنند. اين شوراها قرارگاه‌های فرهنگی کشور هستند. آنها بايد سامانه تفکر و پردازش اطلاعات مربوط به تصميم‌سازی و تصميم‌گيری را به بهترين شکل ممکن برپا نگاه دارند تا برنامه‌هايی مؤثر برای استفاده از منابع و فرصت‌ها آماده کنند. حال فکر کنیم و آماده باشیم بهتر است یا اینکه دست بر روی دست بگذاریم؟ و چون بودجه نیست، جلسات را برگزار نکرده و تفکر را هم تعطيل کنيم؟ کدام عقل سليمی چنين امری را موجه می‌داند؟ شورای عالی انقلاب فرهنگی در همه عرصه‌های راهبردی بررسی‌های قابل توجهی انجام داده است. اين جای قدردانی دارد؛ اما چرا دستگاه اجرايی به رغم شعارهايی که می‌دهد و به رغم حضور متراکم اعضای حقوقی آن در اين شورا نسبت به آن کم لطفی می‌کند و توان لازم را برای تحقق آن صرف نمی‌کند، مسئله ديگری است که بايد پاسخگو باشد.
بهمنی اذعان کرد: در هيچ جای دنيا چنين ستاد باطراوت و شکوفايی وجود ندارد يا حداقل چنين چيزی کم‌نظير است. لازم است نسبت به چنين ستاد ازشمندی و اسناد ارجمند و مفيد آن شاکر بود. به نظر می‌رسد برخی که مسئول اجرايی کردن آن هستند به جای اهتمام به اجرای آنچه خود در تصويب آنها مشارکت داشته‌اند دچار نوعی کاهلی و قصاوت شده‌اند. فرياد می‌زنند که شورا مؤثر نيست و حال آنکه خود اقدام و عمل را وانهاده و کم کاری می‌کنند.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی خاطرنشان کرد: هر بخشی را با مسئوليت و وظيفه‌ای که دارد ارزيابی می‌کنند. بسيار خوب، وظيفة شورا تهيه برنامه و نقشه‌ها و اسناد راهبردی است که اين کار را با مشارکت حداکثری دولت و نخبگان کشور انجام داده است. با اين وصف، کدام بخش است که ايفای نقش نکرده يا دچار کاستی بوده است. ستاد که بی کم و کاست نقش ستادی خود را ايفا کرده است. برخی گمان می‌کنند فزونی شمار اسناد توليد شده در شورای عالی انقلاب فرهنگی، يکی از کاستی‌های اين شورا است. در حالی که شورا جز اين وظيفه‌ای نداشته. آنها که بايد اسناد را عملياتی کرده و اقدامات خود را گزارش کنند چگونه می‌توانند اين اسناد گرانقيمت را ناديده بگيرند و حتی آنها را کم بشمارند و اصلاً فراموش کنند که نقش آنها اقدام و عمل بوده و چنين نکرده‌اند.
بهمنی عنوان کرد: این اقبال و ادبارها همیشه بوده و هست. اولویت‌های دولت‌ها، شاخص‌های دیگری است که مشخص می‌کند بودجه‌ها در چه بخش‌هایی تخصیص یابد. این شاخص‌ها در دولت‌ها متفاوت است، گاهی مسائلی در کشور به وجود می‌آید که باعث می‌شود، اولویت‌ها تغییر کند و این تا حدودی طبیعی است.
وی تأکيد کرد: شما اگر در نقش تفکر و طراحی هستید، نمی‌توانید به خاطر نبود منابع دست روی دست بگذاريد و تفکر و طراحی را تعطيل کنيد که بودجه نيست. تفکر و طراحی عمل را به فعليت نزديک می‌کند و يک مقدمه ضروری است. هيچ عاقلی به دليل نبود منابع يا اقبال و ادبار مبادی اختصاص منابع تفکر و تعقل درباره برنامه و عمل را رها نمی‌کند.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآن همچنین در پاسخ به این سؤال که تا چه میزان می‌توان شئون قرآنی را به دستگاه‌های اجرايی مربوط مهم جلوه داد و آيا کسی در اين زمينه مقصر است يا نه؟ گفت: خیر؛ نیازی نیست که ما اهميت قرآن کريم را نمايش دهيم و به دستگاه‌های مربوط بقبولانيم که رسيدگی به شئون ثقل اکبر مهم است. اهمیت مرجعيت قرآن در همه امور نظام جمهوری اسلامی ايران امری بديهی است. به عکس دست‌اندرکاران اين نظام که بر پايه تعاليم قرآن و اهل بيت بنا نهاده شده است، بايد مُطالب باشند و از مبادی مربوط بخواهند برای آنها نظريات، مدل‌ها و سبک زندگی قرآنی را بسازند و آن را با آموزش و تبليغ شايسته در کشور نهادينه کنند.
بهمنی افزود: بازگشت به قرآن و ساماندهی پژوهش و آموزش عالی قرآنی و نيز آموزش عمومی و تبليغ و ترويج قرآن کريم چيزی نيست که دست‌اندرکاران آن انگيزمند آمارسازی و آوازه‌گري ملال آور و خسته کننده باشند. رسيدگی به شئون قرآن کريم و بهره‌مند شدن آن و نهادينه کردن آن رسالتی است که بر دوش همة آحاد کشور از صدر تا ذيل آن است. هيچکس نمی‌تواند از آن شانه خالی کند مگر دچار غفلت و نسيان شده باشد. اگر امروز قرآن و شئون آن را به فراموشی بسپاريم، در روزی که نياز به اعتنا داريم فراموش خواهيم شد. «قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَى». ضرورت‌های فراوانی درباره شئون قرآن کريم است که زمین مانده؛ اميدوارم همه آنها که می‌توانند اثرگذار باشند متذکر شوند و اين ضرورت‌ها را تأمين کنند تا مصداق گلايه رسول(ص) نباشيم که «إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا».
وی در پایان اظهار کرد: همچنين توصيه اکيد بنده اين است که نسبت به دستاوردهای ارجمند قرارگاه فرهنگی کشور شاکر باشيم و به جای بی‌اعتنايی و فرار به جلو آنها را عملياتی ساخته و با ثبت نتايج عمل، نسخه‌های جديدتر و پيشرفته‌تر آن را برای نظام مقدس جمهوری اسلامی ايران تمهيد و بازآفرينی کنيم.
