ایجاد پویایی در حوزه با اهمیت دادن به تفسیر و کلام در کنار فقه

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی امروز 20 اردیبهشت در درس تفسیر خود در مسجد اعظم گفت: ما فقه و قانون نوشته‌ای از قبل نداریم که اعمال و اقوال ائمه را بر آن تطبیق کنیم؛ ماییم و قرآن و عترت و اگر چیزی در قرآن بود حق است و اگر نبود ماییم و قول و فعل و تقریر ائمه که مقام کشف و اثبات ماست.

وی افزود: فقط خدا مقنن و حق‌آفرین است و تعبیر «ان الحکم الا لله» توحید قانونگذاری را می‌رساند و مؤید آن است و آیه «الحق من ربک» که نفرمود «مع ربک» یعنی هر چه هست از خداست و چیزی با خدا نیست و خداست و لاغیر. اما تنها راه ابلاغ این قانون همان وحی است، بنابراین محقق و مقنن خداست، ایجاد حکم و حق از خداست، ولی در فصل سوم که مقام فعل خداست، انسان کامل در اثر قرب نوافل و فرائض به جایی می‌رسد که لسان و دست و عین خدا می‌شود.

این مفسر بیان کرد: در منطقة الفراغ یعنی وقتی خدا لسان کسی مانند حضرت امیر(ع) شد دلیلی ندارد بگوییم علم امام و وجود امام محدودیت دارد، یعنی داعیه نامتناهی دارد، چون به نامتناهی وصل است به همین دلیل فرمود «سلونی قبل ان تفقدونی».

این مرجع تقلید ادامه داد: خدا گاهی کاری را بدون واسطه انجام می‌دهد و گاهی برای تکامل جامعه بشری با واسطه مردم به همین دلیل جهاد را وضع می‌کند، وگرنه برای خدا انتقام گرفتن از کفار کاری ندارد، همان طور که در جریان طبس رخ داد.

آیت‌الله جوادی آملی بیان کرد: فرمود ما به هیچ پیامبری در بحبوحه جنگ اسیرگیری را دستور ندادیم، زیرا باعث می‌شود تجدید قوا کرده و بر ضد آنان عمل کنند، لذا در سوره محمد(ص) هم بر آن تاکید کرد.

وی افزود: در سوره انفال و محمد(ص) مسئله اسارت مطرح شده است فرمود اگر در جنگ اسیر شد 4 حکم و اگر بعد از جنگ باشد سه حکم و حکم مشترک در هر دو حال این است که اگر اسیر، اسلام آورده باشد، چه در جنگ و بعد از آن نباید کشته شود.

برخورد با کفار حربی و غیر حربی

این مرجع تقلید تصریح کرد: وضعیت کفار حربی با کسانی که کاری با ما ندارند متفاوت است. در سوره ممتحنه آمده است که گروهی درصدد مزاحمت شما هستند و گروهی هم کاری با شما ندارند و علیه شما توطئه نکرده‌اند؛ بنابراین خداوند از رابطه حسنه نهی نکرده، بلکه فرموده است که عدل را در مقابل آنان اعمال کنید.

صاحب تفسیر تسنیم بیان کرد: شما می‌خواهید در عالم زندگی کنید، بنابراین نمی‌توانید که با همه بجنگید، بنابراین با کسانی که کاری با ما ندارند باید با عدل زندگی کنیم، اما مراقب کفار فتنه‌گر هم باشیم. به همین دلیل در صدر اسلام پیامبر برای خیلی از افراد نامه دوستانه می‌نوشت و آنان را به اسلام دعوت می‌کرد.

لزوم اهتمام به همه علوم در حوزه

این مفسر قرآن با تاکید بر اهمیت دادن به تمامی علوم در حوزه اظهار کرد: کسانی که از حوزه خبر ندارند می‌گویند شما مشرک هستید؛ زیرا حرف اول را کلام می‌زند. به همین دلیل هم پیامبر و امام صادق به ما گفتند علم فریضه است و فرموده‌اند چه بخوانید؛ فرمودند سه برنامه است شامل انما العم آیه محکمه، فریضة عادله و سنة قائمه، ولی ما همه را فقه و اصول گرفته‌ایم که حوزه این طور شده است، در صورتی که باید سراغ کلام و علوم دیگر هم برویم.

وی تاکید کرد: در این صورت مسئله شفاعت و توسل و ... برای ما حل خواهد شد؛ امام صادق شاگردان خود را متخصص تربیت کرد و به برخی فرمود که تو به درد مناظره و نظریه‌پردازی نمی‌خوری، اما برخی را برای این کار تربیت کرد و برخی نیز فقیه مسلم بودند.

آیت‌الله جوادی آملی عنوان کرد: امروز هم امام زمان هم برای عالمان دینی احترام قایل است، زیرا این بزرگان دنبال تربیت انسان فاضل هستند.

این مفسر قرآن با بیان اینکه همه آرزوی ما این است که جواب سلام ما را بدهند، گفت: حوزه باید زنده باشد و زنده ماندن آن به این است که آیه محکمه، فریضة عادله و سنة قائمه را زنده کند و کلام، فقه، اصول و تفسیر را با هم داشته باشد. در این صورت می‌توانیم مسئله شفاعت و توسل و ... را بیان کنیم و خطاب به ائمه بگوییم اکفیانی فانکما کافیان.