«جهاد کبیر»؛ مؤلفه اصلی برای حرکت به سمت تمدن‌سازی اسلامی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) رهبر معظم انقلاب 3 خردادماه در دیدار دانش آموختگان دانشگاه امام حسین(ع) با بیان اینکه جهاد تنها به معنای قتال و جنگ نظامی نیست و معنی وسیعتری دارد به تشریح مفهوم «جهاد کبیر» پرداخته و اظهار کردند: در بین جهادها جهادی هست که خدای متعال در قرآن آن را «جهاد کبیر» نام نهاده: وَ جٰهِدهُم بِه‌ جِهادًا کَبیرًا؛ در سوره‌ی مبارکه‌ فرقان است؛ «بِه‌« یعنی به قرآن، «جٰهِدهُم بِه» یعنی به‌وسیله قرآن با آنها جهاد کن؛ جِهاداً کَبیرًا. این آیه در مکّه نازل شده. درست توجّه کنند جوان‌های عزیز! در مکّه جنگ نظامی مطرح نبود؛ پیغمبر و مسلمان‌ها مأمور به جنگ نظامی نبودند، کاری که آنها می‌کردند کار دیگری بود؛ همان کار دیگر است که خدای متعال در این آیه‌ شریفه می‌گوید: وَ جٰهِدهُم بِه‌ جِهادًا کَبیرًا. آن کارِ دیگر چیست؟ آن کارِ دیگر، ایستادگی و مقاومت و عدم تبعیّت است. فَلا تُطِعِ الکٰفِرینَ وَ جٰهِدهُم بِه‌ جِهادًا کَبیرًا؛ از مشرکین اطاعت نکن. اطاعت نکردن از کفّار همان چیزی است که خدای متعال به آن گفته جهاد کبیر.

ایشان در ادامه با تأکید مجدد بر این مفهوم فرمودند: «جهاد کبیر» یعنی چه؟ یعنی اطاعت نکردن از دشمن، از کافر؛ از خصمی که در میدان مبارزه‌ با تو قرار گرفته اطاعت نکن. اطاعت یعنی چه؟ یعنی تبعیّت؛ تبعیّت نکن. تبعیّت نکردن در کجا؟ در میدان‌های مختلف؛ تبعیّت در میدان سیاست، در میدان اقتصاد، در میدان فرهنگ، در میدان هنر. در میدانهای مختلف از دشمن تبعیّت نکن؛ این شد «جهاد کبیر». این تبعیّت نکردن آن‌قدر مهم است که خدای متعال پیغمبر خود را مکرّر به آن توصیه میکند.

روحیه جهادی؛ تحقق‌بخش ارکان شش‌گانه تمدن نوین اسلامی

آیت‌الله عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری، در گفت‌وگو با ایکنا درباره تأکید رهبر معظم انقلاب بر مفهوم «جهاد کبیر» گفت: تحقق تمدن نوین اسلامی متوقف بر اصولی است. اصل اول ولایت الهی است که بحمدالله رهبر معظم انقلاب با حکمت، تدبیر، هوشمندی، ایمان، تقوا، عدالت تراز بالا، مدیریت برجسته و اشراف بر مسائل داخلی و بین‌المللی به نحو احسن با تدییدات الهی و الطاف حضرت بقیه الله(عج) این کشور را اداره می‌کنند و آن را به سمت تحقق این تمدن پیش می‌برند.

وی افزود: از اصول مهم دیگر نیز می‌توان به اجرای شریعت اسلامی در جامعه، وحدت، همدلی و انسجام امت اسلامی بر مدار ولایت و رهبری، تلاش برای تحقق عدالت در سطوح گوناگون زندگی، صبر، مقاومت و ایستادگی در برابر دشمنان و تحمل سختی‌ها و شناخت عمیق حقایق، تبیین و روشنگری اشاره کرد که ارکان اصلی تحقق تمدن نوین ایرانی اسلامی را تشکیل می‌دهند.

عضو مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: اما تحقق همه این اصول و ارکان وابسته به حرکت جهادی است. در واقع در سایه حرکت جهادی و مدیریت انقلابی، ولایت پیش‌برنده امت به سمت تمدن اسلامی خواهد بود و اجرای احکام شرع به سهولت محقق خواهد شد و این امر هم مجاهده و تلاش بزرگ می‌خواهد و از طرفی تحقق عدالت، صبر و استقامت نیز نیازمند روحیه جهادی است.

کعبی با بیان اینکه این جهاد در همه عرصه‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، اخلاقی، امنیتی است خاطرنشان کرد: جهاد یعنی به کارگیری همه ظرفیت‌های عقلی، روحی، روانی و عاطفی جهت تحقق حاکمیت دین.

وی با اشاره به آیه شریفه «وَ جٰهِدهُم بِه‌ جِهادًا کَبیرًا» گفت: در این آیه خداوند به پیامبر(ص) خطاب می‌فرماید که به مانند خود قرآن با مشرکین و کفار جهاد بزرگ انجام دهد. در سایه مکتب اسلام و همراهی ولایت امر با روحیه جهادی و انقلابی که می‌توان تمدن نوین اسلامی را محقق کرد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: روحیه جهادی هم وظیفه است، هم ضرورت و هم اینکه تحقق تمدن نوین اسلامی بدون «جهاد کبیر» امکان‌پذیر نیست.

جهاد از نگاه قرآن تنها جهاد نظامی نیست/ «جهاد کبیر»؛ مؤلفه اساسی تحقق تمدن نوین اسلامی

کعبی ابراز کرد: از قرآن کریم در موضوع جهاد می‌توان اینگونه استفاده کرد که جهاد تنها جهاد نظامی نیست و خیلی از آیات قرآن در موضوع جهاد به جهاد نظامی اشاره ندارند، از جمله در سوره حج که خداوند می‌فرماید:« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَافْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ، وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ» (اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد ركوع و سجود كنيد و پروردگارتان را بپرستيد و كار خوب انجام دهيد باشد كه رستگار شويد، و در راه خدا چنانكه حق جهاد در راه اوست جهاد كنيد).

وی در تشریح این آیه اظهار کرد: یعنی آن اندازه که خداوند بزرگ و تحقق حاکمیت دین در جامعه ارزش دارد در همه عرصه‌ها باید جهاد کرد و لازم است که امت اسلامی در همه عرصه‌ها آماده باشد و این امادگی برای تحقق جهاد از «آیات نصر» قرآن استفاده می‌شود.

آیت‌الله کعبی با بیان اینکه جهاد فریضه انقلابی پیش‌برنده جامعه اسلامی برای تحقق تمدن نوین اسلامی با زعامت، هدایت و پرچمداری رهبری انقلاب اسلامی است، گفت: در این میان «جهاد کبیر» به معنای استقامت در مقابل خواسته‌ها و فشارهای دشمن در همه سطوح و عرصه‌ها و پیروی نکردن از آن، رکن اساسی و مؤلفه اصلی برای حرکت به سمت تمدن سازی اسلامی است.

وی تصریح کرد: در حقیقت بدون جهاد کبیر و تکیه بر هویت دینی و انقلابی خود نمی‌توان تمدن نوین اسلامی را پی‌ریزی کرد زیرا دشمن در عرصه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی به دنبال تحمیل الگو و سبک زندگی خاص خود است که با الگوی ارزشی و اسلامی امت اسلام در تعارض است و مقابله با این الگوها جز با روحیه جهادی برگرفته از مدل جهاد قرآنی که همان «جهاد کبیر» است امکان ندارد.