مفهوم آیه مودت چیست؟

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله العظمی جوادی آملی امروز، پنجم خردادماه در درس تفسیر خود در مسجد اعظم قم گفت: سوره فتح در مدینه نازل شده و چند بخش مهم دارد؛ یکی در صدر این سوره که مغفرت پیامبر را محصول فتح مبین می‌داند؛ یکی هم صلح حدیبیه که مقدمه فتح مکه است؛ در صدر سوره سخن از مغفرت حضرت به وسیله فتح مبین است یعنی خداوند فتح مبین را برای مغفرت ذنب پیامبر(ص) قرار دهد.

وی ادامه داد: روشن است که میان دنب و فتح تناسبی نیست زیرا هم معصوم ذنب ندارد و هم فتح مبین دلیل مغفرت نیست. توضیح اینکه فضای مکه مانند فضای مصر در زمان موسی(ع) بود و همان طور که آن فضا موسی را تحمل نمی کرد فضای مکه نیز پیامبر را تحمل نمی‌کردند ولی با فتح مکه ذنبی که از پیامبر در میان اهل مکه و به زعم آنان وجود داشت به وسلیه تسلیم شدن آنان در روز فتح مکه از بین رفت.

این مفسر قرآن ادامه داد: فضای عمومی مکه علیه حضرت بود و با فتح مکه فضا برگشت و گروه اندک یعنی بیت اباسفیان که طبق فرمایش امام علی(ع) قبل فتح مکه کافر و بعد از فتح، منافق بودند در حال نفاق مجبور به پذیرفتن اسلام شدند.

وی با اشاره به بحث استغفار اظهار کرد: مرسلین و انبیاء دارای درجات فضیلت متفاوتی هستند ولی معصوم اوجبی را برای واجب و اهمی را برای یک مهمی ترک نمی‌کند.

این مرجع تقلید تصریح کرد: سخن در اینجا از فاضل و افضل است و نه اوجب و واجب؛ یعنی ممکن است کار مستحبی بکند و از امری که استحباب بیشتری دارد باز بماند که البته با برخی مکمل‌ها جبران می‌شود لذا استغفار انبیاء به دفع برمی‌گردد و هم ترفیع درجه برای انسان است.

این مفسر گفت: خداوند خطاب به پیامبر(ص) فرمود که ای پیامبر(ص) ما تو را برای چند امر فرستادیم؛ از جمله تبشیر و انذار که برای توده مردم، بحث محبت در راس است.

مفهوم مودت به اهل‌بیت(ع)

این مفسر قرآن به آیه مودت اهل‌بیت(ع) اشاره کرد و افزود: در بحث این آیه، کسی را پیدا نمی‌کنید که انسان باشد ولو کافر ولی امام علی و امام حسین(علیهما السلام) را بشناسد و به او محبت نداشته باشد ولی در اینجا این نوع محبت مراد نیست.

وی با اشاره به به کار رفتن «فی» در تعبیر «مودة فی القربی» تاکید کرد: در این آیه، دوستی اهل‌بیت(ع)، مزد رسالت نیست زیرا این «فی» نقش کلیدی دارد. فی، کار استقرار را می‌کند بنابراین دوستی اهل‌بیت(ع) اجر رسالت نیست بلکه اگر انسان، همه حقیقت دوستی خود را به محبت اهل‌بیت(ع) داد در این صورت مودت به آنان داشته است و اینجاست که  معنای شیعه مفهوم می یابد و شیعه واقعی برای اثبات محبت، گناه نمی‌کند.

آیت‌الله جوادی آملی تصریح کرد: آیه نمی‌گوید محبت اهل‌بیت(ع) مزد رسالت است بلکه می‌گوید باید غیر اهل‌بیت(ع) از دیگری اطاعت نکنید و به غیر ایشان محبت نورزید.