دولتی شدن اربعین؛ تهدیدی که به سویش پیش می‌رویم

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در طول تاریخ بارها پیاده روی اربعین متوقف یا برگزاری آن با مشکلاتی مواجه شده است از جمله در دوران حکومت بعث، صدام دست و پای بسیاری از زائران اربعین را برید تا این پیاده روی متوقف شود، این اقدام به صورت موقت موجب توقف پیاده روی میلیونی اربعین شد اما در همان دوران هم این اقدام تهدیدی جدی برای پیاده روی اربعین محسوب نمی‌شد چرا که همه امیدوار بودند با پایان حکومت صدام این پیاده روی دوباره برقرار شود اما اکنون نیز خطری پیاده‌روی اربعین را تهدید می‌کند و آن دولتی شدن پیاده روی اربعین است.

مسئله خطر دولتی شدن پیاده روی اربعین برای اولین بار از سوی اصحاب رسانه و صاحب نظران این حوزه مطرح شد اما مسئولان دست‌اندرکار مدیریت حضور زائران و موکب‌های ایرانی در این مراسم در سخنان خود بارها بر مردمی اداره شدن مراسم اربعین در داخل ایران و خاک عراق تأکید و عنوان کردند که صرفاً در حال ایجاد زیرساخت‌ها و تسهیل حضور زائران در این مراسم هستند اما بی‌نظمی مدیریتی و موازی‌کاری‌های بسیار زیاد همین مسئولان در اربعین سال جاری و اعتراض های بسیار زیاد مردم و صاحب نظران نشان می دهد اگر همین روند مدیریتی حاکم باشد باید نگران دولتی شدن اربعین باشیم.

اما اگر اربعین دولتی شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟

اگر اربعین دولتی شود، ممکن است برخی گمان کنند که سفره‌ای پهن شده و هر کس به اندازه‌ای که در توان دارد و قدرت دارد می‌تواند از آن بهره ببرد. آنوقت است که مسابقه برای بهره‌بردن مادی از این مراسم آغاز خواهدشد.

مردم عراق به خصوص عشایر این کشور مردم ثروتمندی نیستند اما در طول سال بخشی از درآمد خود را برای اربعین پس‌انداز می‌کنند و هرگز از آن پس‌انداز برای موارد دیگر صرف نمی‌کنند. همین مردم قبل از حضور و مدیریت مسئولان ایرانی نیز اربعین را به خوبی برگزار می‌کردند و حضور دو تا سه میلیون زائر ایرانی در جمع 25 میلیون زائر یقیناً کمبودی در ارائه خدمات انها ایجاد نخواهد کرد اما نکته ای که باید به آن توجه شود این است که همین مردم فقیر، بهترین تأکید می‌کنم بهترین اقلام ممکن را خریداری و برای زائران امام حسین(ع) مصرف می‌کنند و این یک فرهنگ بسیار مهم و ارزشمند است در حالی که اگر اربعین دولتی شود، آنوقت است که به عنوان مثال وقتی سراغ 80 تن دارویی می‌رویم که برای درمان زائران اربعین به عراق آورده شده با تعجب می‌بینیم به جای بهترین داروها، ارزان‌ترین داروها با تاریخ مصرف در حال انقضا آورده شده است.

وقتی به سراغ بسته بخیه می رویم می بینیم که مجبور هستیم پیشانی یک بچه سه ساله را به سوزن و نخ بخیه بسیار کلفت بخیه کنیم و وقتی به سراغ قیچی می رویم قبل از اولین برش خود قیچی است که می شکند و خود حدیث مفصل بخوانید از رانت‌هایی که شرکت های دارویی برای حضور محصولات خود (که بعضاً هیچ مصرفی برای زائران اربعین ندارند) در این بازار بزرگ به کار خواهند برد و ... .

اگر اربعین دولتی شود مسئولان موظف خواهند بود کار فرهنگی انجام دهند و این با ذات فرهنگ مغایرت دارد فرهنگ را باید با روح و روان لمس کرد تا تأثیرگذار باشد. در طول حضور در پیاده روی اربعین سال جاری به عینه شاهد بودیم که مردم روستاهای مسیر تردد زائران اربعین هیچ یک هیچ قابلمه و ظرفی برای گرفتن غذا به موکب ها نمی بردند نکته عجیب تر البته برای ما ایرانی این بود که نان داغ در بسیاری از موکب ها پخت می شد اما مردم روستاهای اطراف به نانوایی می رفتند و نان می خریدند چون آنها زائر این مسیر نبودند و آنچه در مقابل چشمان آنها پخته می شد متعلق به زائر پیاده اربعین بود هیچ یک از مردم بومی برای گرفتن غذا به موکب ها مراجعه نمی کردند. کدام مسئول فرهنگی با کدام طرح و برنامه و استراتژی تربیتی می تواند چنین فرهنگ عظیمی را نهادینه کند؟

در هیچ موکبی هیچ زائر عربی بدون صف غذا نمی گرفت، دو تا غذا نمی گرفت هر کس به اندازه نیازش غذا می خورد و می رفت چرا که نه برای خوردن و نه برای ماندن بلکه زائران اربعین برای رفتن امده بودند و کدام مسئول فرهنگی است که بتواند چنین فرهنگی را در رفتار مردم ما نهادینه کند؟

در طول اربعین خادمان زوار امام حسین(ع) با افتخار از خادمی امام حسین(ع) حرف می‌زدند و با دقت و بدون کم کاری با تمام وجود برای زائران خدمت رسانی می کردند در حالی که اگر اربعین دولتی شود دیگر نامش خدمت نیست وظیفه کاری است و باید به مسئولان بالاتر گزارش ارائه داد و گزارش هم باید پر و پیمان باشد در چنین زمانی است که قبل از اربعین همایش های بی مخاطب زیاد و اجتماع های ملی بدون حضور مردم برگزار می شود تا گزارشی برای عرضه باشد و همه می دانیم وقتی مسئله وظیفه کاری و مسئولیت اداری باشد چه بر سر آن کار می اید!

مردم عراق خود را خادم امام حسین(ع) می دانند و خود را موظف به پاسخ گویی به آن حضرت احساس می کنند نه مسئول بالاتر دولتی. در چنین زمانی است که دیگر لازم نیست ناظری بر کارها نظارت کند چون افراد باور دارند ناظر اصلی همه نیت ها را می بیند و می داند اما وای به روزی که مجبور باشیم برای کارهای خدماتی یا فرهنگی اربعین به مسئولان بالاتر دولتی پاسخ بگوییم.

وقتی پیاده روی اربعین تمام می شود موکب داران عراقی هر انچه مانده را از موکب ها بیرون می آورند و به التماس به آخرین زائران می دهند در حالی که اگر اربعین دولتی شود خدا می داند بر سر داروهایی که در سرمای بسیار زیاد شب های عراق و گرمانی بسیار زیاد روزهای این کشور در چادرها و در بدترین شرایط نگه داری مانده چه می آید؟ چه بر سر تمام تجهیزات و امکاناتی می آید که بدون دلسوزی و با اسراف آورده شده و کسی مسئول مراقبت از انها برای سال های بعد نیست؟

دستور و خواست مقام معظم رهبری برای نصب نکردن تصویر ایشان در موکب ها یک دستور واضح است یعنی کسی حق ندارد اربعین را به نام خود، یا سازمان و اداره و مؤسسه و شهرداری و استانداری و ... مصادره کند در حالی که به عینه در اربعین سال جاری شاهد تلاش برای چنین مصادره هایی بودیم. اربعین متعلق به هدف و آرمان امام حسین(ع) است نه محل خودنمایی سازمان و مؤسسه و شخصی که می خواهد در دوره بعدی فلان پست دولتی و مجلسی را بگیرد.

اگر مسئولان خودنمایی را کنار بگذارند و اجازه دهند اربعین به روال همه ساله خود بدون دست کاری به اصطلاح فرهنگی ما برگزار شود، قدر مسلم خدمت صادقانه آنهایی که نه حتی برای ثواب که فقط از روی عشق خادمی می کنند تأثیر خود را بر مردم خواهدگذاشت.

مردم عراق آموخته‌اند زندگیشان را بر مدار اربعین قرار دهند و به نظر می رسد بهترین کار فرهنگی که می توان انجام داد تلاش برای دست نخورده ماندن فرهنگ زندگی بر مدار اربعین است.

مسئولان ستاد مرکزی اربعین از تلاش برای ایجاد زیرساخت ها سخن می‌گفتند اما در حالی که روز و زمان دقیق مراسم اربعین و حجم بالای زائران از یک سال قبل مشخص و مسئولان مدام در حال برگزاری نشست‌ها و جلسه‌ها بودند، در نهایت شاهد قفل و بسته شدن مرز مهران و بروز مشکلات زیاد برای زائران در داخل خاک ایران بودیم.