عید فطر روز نزول مواهب الهی برای معتقدان به «لا اله الا الله» در جهان است

حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمرتضی میرکتولی، عضو مجمع عالی تفسیر در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) ضمن تبریک فرارسیدن عید سعید فطر گفت: واژه عید در قرآن کریم یکبار به کار فته و مفهوم آن نیز عین همین مفهومی است که ما از آن برداشت داریم یعنی یادآور تجلی نعمت و مواهب الهی است.

وی با بیان اینکه این واژه در آیه شریفه «قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْكَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ؛ عيسى پسر مريم گفت بار الها پروردگارا از آسمان خوانى بر ما فرو فرست تا عيدى براى اول و آخر ما باشد و نشانه‌‌اى از جانب تو و ما را روزى ده كه تو بهترين روزى ‏دهندگانى»(114 مائده)؛ به کار رفته است عنوان کرد: عید به معنای بازگشت و رجوع به ندای فطرت و بهره‌مندی از مواهب و نعمات الهی با رعایت سپاسگزاری از آن است.

میرکتولی با بیان اینکه ما در کشور سه عید داریم اظهار کر: اولین عید، عید ملی یعنی نوروز است که اگرچه ریشه اسلامی ندارد ولی به عنوان یک سنت حسنه پذیرفته شده و مستحباتی نیز برای آن بیان شده است و ائمه(ع) تلاش کرده‌اند با پذیرش آن خرافات را از آن بزدایند و رنگ و بوی دینی به آن ببخشند و دعای تحویل سال نیز بر این اساس توصیه شده است و ما در هنگام تحویل سال آن را قرائت می‌کنیم.

میرکتولی با بیان اینکه این عید، نقطه مشترک میان چند کشور اسلامی از جمله ایران، افغانستان و تاجیکستان و ... است بیان کرد: اهل‌بیت(ع) نیز برای این عید احترام قائل شده و ایرانیان را به پوشیدن لباس تمیز، دعاکردن در این روز و ... تشویق کرده‌اند و این عید اختصاصی شیعه هم نیست.

عضو مجمع عالی تفسیر حوزه علمیه قم با بیان اینکه نوع دیگر اعیاد، اختصاص به شیعه دارد و در راس آن عید سعید غدیر خم است اظهار کرد: عید غدیر و نیمه شعبان اعیاد اختصاصی شیعه است و در کشورهای مانند ایران، لبنان، و عراق و برخی کشورهای دیگر که شیعه دارند جشن گرفته می‌شود.

وی افزود: مهمترین عید در کشور ما، اعیاد اسلامی یعنی عید سعید فطر و قربان و میلاد و مبعث پیامبر گرامی اسلام است که میان نزدیک به دو میلیون مسلمان مشترک است و حتی مخصوص مومنان و شیعه نیست و برای همه مسلمین است.

میرکتولی ادامه داد: به همین دلیل در دعایی که در قنوت‌های نماز عید فطر و قربان می خوانیم «اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکِبْرِیاَّءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ وَاَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَاَهْلَ التَّقْوى وَالْمَغْفِرَةِ اَسْئَلُکَ بِحَقِّ هذَا الْیَومِ الَّذى جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَلِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ ذُخْراً [وَشَرَفاً]؛ خدایا اى اهل بزرگى و عظمت و اى شایسته بخشش و قدرت و سلطنت و اى شایسته عفو؛ و رحمت و اى شایسته تقوى و آمرزش از تو خواهم به حق این روزى که قرارش دادى براى مسلمانان عید و براى محمد صلى الله علیه و آله ذخیره و شرفا وَمَزِیْداً» تعبیر «للمسلمین عیدا»  وجود دارد و این تعبیر وحدت بخش باید برای همه درس عبرت باشد.

وی افزود: روز عید، روز نزول مواهب الهی و شادی برای همه کسانی است که زیر چتر لا اله الا الله قرار دارند و این نقطه مشترک بسیار ارزنده‌ای است که می‌توانیم از مواهب معنوی آن در 5 قاره جهان بهره ببریم و به خصوص بر وحدت اسلامی بر این اساس تاکید کنیم.

عضو مجمع عالی تفسیر با اشاره به ظرفیت کم نظیر مسلمین در صورت رسیدن به وحدت و بهره‌مندی از آن در مسیر درست افزود: مقام معظم رهبری به دلیل همین ظرفیت یعنی وجود نزدیک به دو میلیون مسلمان در جهان، وجود 57 کشور اسلامی و نقاط مشترک فراوان اعتقادی فرمودند که چرا نباید تا زمانی که حق ظالمانه وتو در دنیا وجود دارد کشورهای اسلامی از این حق برخوردار نباشند؟.

وی تاکید کرد: عید فطر به عنوان پایان دوره ضیافت الهی می‌تواند شاه‌بیت و فینال جشن بزرگ خودسازی و انس با آسمان باشد و فرصتی برای ایجاد وحدت بیشتر میان امت اسلامی بعد از یک ماه تزکیه و تهذیب نفس و کسب معنویت قرار گیرد و خداوند عید را زمانی برای تجلیل از بندگان خود قرار داده که در این نبرد یک ماهه با نفس، فعالانه حضور داشته اند.

میرکتولی بیان کرد: جدای از نظافت جسم و پوشیدن لباس‌های تمیز و زدن بوی خوش که خداوند در آیه « يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ؛ اى فرزندان آدم جامه خود را در هر نمازى برگيريد و بخوريد و بياشاميد و[لى] زياده‏ روى مكنيد كه او اسرافكاران را دوست نمى دارد»(31 اعراف) بیان فرموده است باید به طهارت درون هم بپردازیم و مهمتر از جشنی که برای یک ماه عبادت می‌گیریم باید تلاش برای تداوم این معنویت و حفظ ثمرات ماه رمضان صورت گیرد.

وی با بیان اینکه ثمره ماه مبارک رمضان صرفا کم کردن وزن و رفع برخی بیماری‌ها و متعادل شدن وضعیت جسمانی نیست عنوان کرد: مهمترین ثمره ماه مبارک رمضان، تقواست و اگر به این مقام   رسیدیم چشم و گوش و دست و پا و اعضاء و جوارح ما نیز این ثمره را در یافت خواهد کرد  و کسی که به تقوا برسد به تعبیر قرآن کریم درآیات«قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى(14 اعلی) و قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا(9 شمس) به فوز عظیم و فلاح و رستگاری دست یافته است.

میرکتولی با بیان اینکه عید فطر، عید جشن پرهیزکاری و تقواست تصریح کرد: در این فرصت یک ماهه بسیاری از ما متوجه شدیم که چقدر می‌توانیم خودمان را کنترل کنیم و بر هوای نفس خود غلبه کنیم؛ چقدر میزان جرم و جنایت و دروغ و دزدی و ... در کشور پایین آمد و چه مقدار مصونیت فردی و اجتماعی برای ما ایجاد شد.

عضو مجمع عالی تفسیر اظهار کرد: از ثمرات ماه رمضان ایجاد امنیت فردی و اجتماعی در سایه کسب تقوای فردی و اجتماعی است و این تجربه موفق باید تجربه‌ای برای سایر ماه ها نیز تلقی شود و این مسیر را تداوم ببخشیم.

وی افزود: یکی دیگر از ثمرات ماه مبارک رمضان، انس و الفت بیشتر میان مومنان است که باید بعد از ماه مبارک نیز استمرار یابد؛ در روایتی از امام معصوم(ع) وارد شده است که انسان مومن و با ایمان اهل انس و الفت با دیگران است و مردم و جامعه خود را دوست دارد ولی کسی که ایمان واقعی ندارد در چهره و رفتار او خیر مشاهده نمی‌شود و شادی در نزد او وجود ندارد.

میرکتولی ادامه داد: اگر انس و الفت میان جامعه اسلامی حاکم نباشد و روابط انسان‌ها تنها بر اساس منافع مادی و دنیوی باشد در این صورت چه تفاوتی میان چنین جامعه‌ای با جامعه حیوانات است زیرا آنچه در این نوع روابط تفکیک کننده حق افراد است منافع آنان است و اگر حصارهای قانونی برداشته شود درندگی بدتر از زندگی حیوانی میان آنان رخ خواهد داد.

عضو مجمع عالی تفسیر تصریح کرد: جامعه وقتی الهی و انسانی می‌شود که روابط اجتماعی آن نیز انسانی و الهی باشد در غیر این صورت به تعبیر سنایی« این جهان بر مثال مرداریست/ کرکسان گرد او هزار هزار/ این مر آن را همی زند مخلب/ آن مر این را همی زند منقار/ آخرالامر برپرند همه/ وز همه باز ماند این مردار».

عضو مجمع عالی تفسیر گفت: باید از آنچه رزق و سهم ما هست بگیریم ولی مظهر لطف و محبت و گذشت نسبت به دیگران نیز باشیم چرا که وقتی لطف و رحمت الهی در شب عید فطر از آسمان بر ما می‌بارد باید از طرف ما نیز  لطف و مهربانی بر همنوعان ما به خصوص وقتی کسانی هستند که با ما یک ماه روزه داری کرده‌اند فرود آید و کینه و حسادت و بخل و ناپاکی از وجودمان بیرون برود.

این استاد حوزه علمیه قم عنوان کرد: قلب انسان مانند ظرف است و این ظرف اگر جنسش از طلا و بلور ولی نجس باشد نمی‌تواند ظرف غذا قرار گیرد زیرا میکروب و نجاست در آن سبب بیماری می‌شود بنابراین جنس ما مهم نیست بلکه مهم زدودن زنگار از قلب است.

وی تاکید کرد: اینکه در چه جایگاه اجتماعی و پست و مقامی قرار داریم مهم نیست بلکه مهم این است که لطف و سرمایه الهی که به ما رسیده است آن را در اختیار دیگران نیز قرار دهیم و فلسفه پرداخت زکات فطره در پایان ماه رمضان نیز برای همین مسئله است تا عبادات ما در ماه رمضان تکمیل شود.

میرکتولی یکی از کارهای لازم بعد از ماه مبارک رمضان را حفظ دستاوردهای این ماه برشمرد و تصریح کرد: در طول ماه مبارک رمضان، از روی لطف و رحمت ویژه خداوند، درهای جهنم بسته و شیاطین در غل و زنجیر بودند و کسانی که اندک مراقبه نفسانی داشتند موفق می‌شدند که خود را کنترل کرده و مشمول عنایت و رحمت الهی  و بخشش قرار گیرند اما در غیر از این ماه لزوم مراقبه بیشتر از سوی همه مومنین وجود دارد تا گرد و غبار گناه و آلودگی مجددا بر قلوبی که در این ماه رنگ و بوی خدایی به خود گرفته است ننشیند و این مسئله تنها با جلوگیری از گناه ممکن می‌شود.