عباس صالح مدرسهای مستندساز در گفت وگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) درباره وضعیت حاکم بر سینمای مستند گفت: سینمای مستند در حال حاضر مشکل بودجه ندارد و منابع قابلتوجهی در تلویزیون و دیگر نهادهای سینمایی برای ساخت این گونه آثار وجود دارد؛ مشکل اصلی بر سر راه مستندهای قرآنی، توجه و احساس مسوولیت مسوولان است.
وی افزود: مشکل اصلی، تخصیص ناصحیح بودجه بخش مستند برای ساخت این نوع آثار و کمتوجهی به مستندهای قرآنی است.
این تهیه کننده سینمای مستند، نگاه سلیقه ای مدیران در تقسیم بودجه بخش مستند در سال های اخیر را بزرگترین معضل این بخش دانست و گفت: بودجه این بخش معمولاً به تشخیص مدیران صرف بخشهایی غیر از ساخت آثار مستند میشود.
صالح مدرسهای، اختصاص بودجه بخش تهیه مستند به اموری همچون خرید ساختمان، ساخت سالن، حضور تفریحی و گردشگری در جشنوارههای خارجی و بازار فیلم را آسیبی جدی برای سینمای مستند دانست و این امر را سبب استفاده نکردن مستندسازان از بودجه در نظر گرفته شده برای ساخت آثار کیفی قلمداد کرد.
وی یادآور شد: تعریف مشخصی از سیاست مالی در سینمای مستند نداریم و به قدری مستندسازان درگیر انتخاب موضوع، تکنیک و چگونگی ساخت یک اثر هستند که از بایستههای مسائل مالی و مطالبات اصلی غافل شدهاند.
کارگردان فیلم مستند «پیامبران سرزمینها» تصریح کرد که تشکلهای صنفی به درستی در این زمینه عمل نکردند و علیرغم تلاشهای سالهای اخیر، انجمنهای ما در عرصه سینمای مستند قدرت لازم را ندارند.
صالح مدرسهای ادامه داد: تشکلهای بسیاری در زمینه سینمای مستند و کوتاه وجود دارند، اما این تشکلها کارایی لازم را ندارند.
وی گفت: برخی مستندسازان نیز اساساً به کار گروهی آنچنان که باید معتقد نیستند که این امر آسیبی جدی برای تشکلهای فیلمسازان مستند و کوتاه محسوب میشود.
نویسنده مستند لقمان حکیم افزود: بسیاری از مستندهای سینمایی که با بودجه دولتی ساخته می شوند برای بازدهی اقتصادی ساخته نمیشوند و هدف از ساخت این نوع آثار، تاثیرگذاری فرهنگی است و این به نوعی سودآوری فرهنگی دارد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا فیلمسازی که در حوزه قران کار می کند، امکانات بیشتری نسبت به دیگر فیلمسازان دارد، گفت: اتفاقا برعکسِ سوال شماست! به غیر از موارد خیلی نادر و استثنایی، به هیچ وجه از فیلمساز قرآنی حمایت نمی کنند و بودجه ها برای تولید این گونه آثار مسدود است. من حدود بیست سال است که فیلم قرآنی می سازم ولی هر بار که قصد دارم کار جدیدی را شروع کنم دقیقا مثل کسی که روز اول و کار اولش است ناچارم دنبال پول بروم و با مشقت امکان تهیه و تولید فیلم تازه ام را فراهم کنم. دست های پنهان اجازه نمی دهند فیلم قرآنی ساخته شود و در عمل سد ساخت فیلم قرآنی هستند و تا می دانند ایرادهای بنی اسرائیلی مطرح می کنند. البته با کاسب ها کاری ندارم؛ کسانی که هیچ اعتقادی به کلام الهی ندارند و به خاطر رابطه و زد و بندشان - به اصطلاح - فیلم قرآنی می سازند.
فلیمساز خادم قرآن، درباره ویژگیهای منحصر بفرد مستندساز قرآنی گفت: مطالعه و پژوهش بی وقفه در حوزه علوم قرآنی مهمترین شرط برای یک مستندساز قرآنی است. وقتی نسبت به مفاهیم و مضامین کلام الهی شناخت و معرفت پیدا کند در آن صورت است که می توان گفت در مسیر صحیح گام برمی دارد. فیلم قرآنی در سطح و ظاهر خلاصه نمی شود؛ عمق موضوع و مغز مطلب مهم است و در این مسیر حساس باید شاگردی کرد از یادگیری نهراسید.
صالح مدرسهای تاکید کرد: دغدغه برای فروش برخی مستندهای ساخته شده در کشور جایی ندارد در حالی که اگر اقتصاد سینمای ما خصوصی بود موضوع بازدهی اقتصادی فیلمهای مستند از اهمیت بسیاری برخوردار میشد.
وی یادآور شد: به طور کلی وضعیت بودجه سینمای مستند در کشور شفاف نبوده و به عقیده کارشناسان، تنها یک دهم از بودجه این بخش صرف ساخت فیلمهای مستند میشود و به عبارت دیگر نظارت درستی در تخصیص این بودجه وجود ندارد، زیرا در حال حاضر دست اندرکاران خود را در برابر مسندسازان پاسخگو نمیدانند.
صالح مدرسهای که «فیلمساز خادم قرآن» به انتخاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و ساخت 83 فیلم کوتاه و بلند مستند را در کارنامه خود دارد از محرمانه خواندن بودجه مستند انتقاد کرد و گفت: بودجه مستندسازی جنبه نظامی و امنیتی ندارد که برخی از مسؤلان و دستگاهها آمار و ارقام را پنهان میکنند. انتظار طبیعی اغلب مستندسازان این است که شرح تخصیص بودجه و آمار دقیق قراردادها مخفی نماند و به اطلاع شاغلان در این صنف برسد.