تعزیه نیازمند استمرار و نگاه فاخر است

تاکنون سه شب از برگزاری این سوگواره سپری شده است و در آستانه شب چهارم برپایی آن که امشب دوشنبه 3 مهرماه اختصاص به مجلس تعزیه «وهب نصرانی» دارد هستیم؛ به همین مناسبت با سیدعظیم موسوی کارشناس نمایش‌های آئینی و تعزیه و دستیار سیاوش تهمورث در کارگردانی و مدیریت این سوگواره  گفت‌و‌گویی ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

ـ سوگواره نمایشی«رکعت به رکعت عاشقی» از جمله معدود فعالیت‌های نمایشی و آئینی در ماه محرم است که حداقل در پایتخت شاهد آن هستیم و البته نشان از ظرفیت بالای هنر تعزیه در روایت مؤثر مقتل عاشورا دارد، آیا تعزیه متولی خاصی دارد و اساساً برای تعزیه باید به دنبال مرجع و نهادی ویژه برای برگزاری مؤثر و مستمر آن بود؟

تعزیه و مراسم شبیه‌خوانی از جمله آئین‌های معنوی و از جمله مصادیق میراث فرهنگی ماست که هر چند حتی به شکل مناسبتی و در ایامی همچون ماه محرم و صفر شاهد فراگیر شدن اجراهای آن در اقصی نقاط کشوریم اما نیاز به برنامه مستمر به منظور اجرای مجالس مختلف آن در تمامی ایام سال است.

برای این منظور اگر به دنبال این باشیم که نهاد، سازمان و تشکلی این هنر دیرپای ایرانی را تولیت و برگزار کند راه به جایی نخواهیم برد و لذا در ایامی از سال همچون محرم به شکل ویژه و در سایر ایام سال به شکل عام باید هر نهاد، تشکل، سازمان، جمعیت فرهنگی و حتی غیرفرهنگی، دولتی و حتی غیردولتی برای چنین آئین و فرهنگی که متأسفانه رو به زوال است دلسوزی کرده و درصدد احیای آن برآید.

صحبت از فرهنگ و آئینی رو به زوال است که در شرایط عادی فعالیت‌های آن در طول سال پیگیری نمی‌شود و لذا نمی‌توان دست روی دست گذاشت و منتظر بود تا تشکل و نهاد و سازمان ویژه‌ای مدیریت آن را به عهده بگیرد و همه باید نسبت به احیا و تداوم آن نهایت دلسوزی را داشته باشیم و همچنانکه تعزیه و شبیه‌خوانی اساساً هنری مردم‌نهاد است لذا توده مردم خود بهترین وسیله برای پا برجا ماندن این هنر مهجور بوده و هستند.

«رکعت به رکعت عاشقی» نیز از جمله برنامه‌هایی است که نهاد و سازمانی همچون «روایت فتح» با احساس نیاز نسبت به حمایت از چنین میراث فرهنگی و هنری اقدام به برگزاری آن کرده که تلاش دوستان در برپا داشتن خیمه عزای امام حسین(ع) به این شکل ستودنی و قابل تقدیر است.

ـ از جمله مواردی که به آن اشاره کردید لزوم برپایی مجالس شبیه‌خوانی و تعزیه در طول ایام سال و اینکه نباید به آن نگاه مناسبتی داشت، در این مورد بیشتر توضیح بفرمایید.

تعزیه یک میراث آئینی و نمایشی دائمی برای تمامی ایام و اوقات اقوام ایرانی است  نباید آن را محدود به یک زمان و فصل خاصی همچون موسم عزای اباعبدالله الحسین(ع) کرد که حتی اگر این نگاه مناسبتی در مورد این‌گونه نمایشی وجود داشته باشد مشاهده کرده و می‌کنید که ما در طول یک سال مناسبت مذهبی و حتی ملی کم نداریم که خواسته باشیم در مورد هر یک از آنها به اجرای تعزیه بپردازیم.

از همه اینها گذشته نیاز به اجرای مستمر مجالس تعزیه در تمامی ایام سال داریم و دلیل آن هم اینکه تعزیه در سازمان یونسکو به عنوان یک نمایش آئینی و از جمله مفاخر آئین اقوام دنیا ثبت جهانی شده است، همچون نمایش «کابوکی» ژاپن و «کاتاکالی» هندوستان و این امر بدان معنی است که در طول سال گردشگران و جهانگردانی که از سراسر دنیا برای بازدید از میراث فرهنگی ایران به کشور ما سفر می‌کنند تماشای یک نمایش تعزیه از جمله برنامه‌های مهم سفر آنهاست و لذا نمی‌توانیم به آنها در مراجعاتشان برای تماشای تعزیه این موضوع را بیان کنیم که تعزیه را مثلاً در ایام خاصی از سال مثلاً محرم و صفر اجرا می‌کنیم.

ـ مسئله دیگری که در مورد اجرای فاخر مجالس تعزیه همواره مورد نظر بوده، بحث فقدان اماکن مناسب برای این هنر است؛ چیزی که مثلاً در سالهای قبل در قالب تکیه دولت شاهد اجرای آن بودیم، مباحثی اخیراً در مورد احیای تکیه دولت و یا فضایی  نظیر آن مطرح شد که گویا در حد حرف باقی ماند، نظر شما چیست؟

واقعیت این است که باید فکری جدی و عاجل در خصوص احداث بنای فاخر به منظور اجرای مجالس تعزیه صورت گیرد، اساساً یکی دیگر از مفاد تعهد ما به سازمان یونسکو در زمان ثبت جهانی این هنر، ایجاد فضایی دائم برای اجرای این نمایش آئینی بود، مکانی باشکوه با کلیه امکانات مورد نیاز برای اجرای فاخر مجالس تعزیه همچون تکیه دولت که روزگاری پیش از این شاهد آن بودیم اما گویا هر چه نسبت به این مسئله مهم فرهنگی حساسیت بیشتر می‌شود دوستان مسئول در زمینه تحقق آن بیشتر بی‌تفاوت و اهمال کارند.

به هر حال ما نیاز به مکانی مرجع و ثابت برای اجرای مجلس تعزیه به شکل دائمی داریم و اینگونه پراکنده‌کاری‌ها با وجود آنکه مفید است و حداقل این است که مردم حتی به شکل مناسبتی با این هنر مذهبی آشنا می‌شوند اما شایسته فرهنگ و هنر ایرانی به عنوان صاحب اصلی این هنر نمایشی نیست. 

به گزارش ایکنا، سوگواره نمایشی «رکعت به رکعت عاشقی» تا 9 مهر هر شب  ساعت 20 و 30 دقیقه در محوطه ساختمان قدیمی بنیاد فرهنگی روایت فتح در حال برگزاری است.