عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) عنوان کرد:
آرای مختلف در مورد امکان و جواز ترجمه قرآن
گروه حوزههای علمیه: عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) و مفسر و مترجم قرآن کریم ضمن تبیین انواع ترجمه و آراء مختلف در مورد امکان و جواز آن تاکید کرد: براساس روایات همان طور که تفسیر به رای حرمت دارد ترجمه به رای نیز مشمول این قاعده شرعی است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام و المسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی دیشب 16 مهرماه در جلسه فقه‌القرآن در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) با بیان اینکه این بحث دارای ابعاد بسیار وسیعی است گفت: احکام مس قرآن، تفسیر و تعلیم، قرائت بلند قرآن، گرفتن مزد برای تعلیم و قرائت قرآن و ترجمه و ... از جمله شقوق بحث فقه‌القرآن است.
وی با اشاره به حکم ترجمه قرآن و بحث فقه‌القرآنی آن با بیان اینکه بحث ترجمه بسیار مهم است و در سطح چهار نیز به عنوان یک رشته در حال ایجادشدن است افزود: ترجمه برگرداندن لفظ از یک زبان به زبان دیگر با حفظ معنای آن است.
رضایی اصفهانی با بیان اینکه آیا انجام ترجمه بدون تفسیر هم ممکن است؟ اظهار کرد: اساسا ترجمه، خلاصه تفسیر است و بدون تفسیر نمی‌توان قرآن را ترجمه کرد.
رضایی اصفهانی ادامه داد: در روایات تفسیر به رای بیان شده که اگر کسی قرآن را به رای خود تفسیر کند جایگاهش در دوزخ است اما در برخی روایات اعم از تفسیر به رای بیان شده است که ترجمه را هم در بر می‌گیرد بنابراین ترجمه به رای نیز حرام است.
این محقق و قرآن‌پژوه تصریح کرد: ترجمه از تفسیر دشوارتر است زیرا ابتدا مترجم باید با تفسیر و فقه‌اللغه و ... آشنا باشد و بعد آن را در قالب جمله‌ای ترجمه کند.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه عنوان کرد: ترجمه سه قسم تحت‌اللفظی، جمله به جمله و ترجمه آزاد است؛ که تحت اللفظی برای آموزش و ترجمه آزاد یا تفسیری برای شرح و بسط و فهم خوب است که ترجمه فیض الاسلام نمونه آن است و ترجمه جمله به جمله نیز برای تفاهم خوب است و مشهورترین و رایج‌ترین نوع ترجمه است که ترجمه آیت الله مکارم از این نوع است.
وی با اشاره به جواز یا عدم جواز ترجمه با بیان اینکه این جواز هم از جهت حکم شرعی و هم از جهت امکان قابل بحث است افزود: در اینجا یک قول به امکان، یک قول به عدم امکان و قولی به امکان نسبی داریم؛ برخی ارایه ترجمه های موجود را دلیلی برای امکان ترجمه دانسته اند به گونه‌ای که تنها در اردو بیش از 500 ترجمه قرآن داریم و به فارسی نیز نزدیک به 200 ترجمه سراغ داریم همچنین در صدر اسلام اولین کسی که قرآن را ترجمه کرد سلمان فارسی بود.
رضایی اصفهانی اظهار کرد: برخی جوازی ترجمه را نمی‌دهند چون معتقدند با اعجاز قرآن سازگار نیست و نمی‌تواند همه محتوای قرآن را به زبان دیگر ارایه کند که البته می‌توانیم جواب دهیم که مترجمان، ترجمه را خود قرآن نمی دانند بلکه ترجمه خود را ترجمه نسبی از قرآن می دانند بنابراین چنین ادعایی وجود ندارد که کسی ترجمه مطلق کرده است و توانسته همه جزئیات زبان قرآن را به زبان دیگری منتقل کند.
وی تاکید کرد: ما نمی‌توانیم قرآنی به زبان فارسی یا زبان دیگر داشته باشیم که معجزه باشد بنابراین ترجمه های موجود، نسبی است و این نوع ترجمه دارای جواز است.
رضایی اصفهانی عنوان کرد: احکام مختلفی در مورد وجوب، استحباب و جواز و یا عدم جواز ترجمه وجود دارد و حتی برخی جواز آن را در نماز نیز می‌دهند.
