مظلومیت سبک زندگی اسلامی/موضوعی که به گفتمان مسلط مبدل نشد

به گزارش ایکنا؛ غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان ادب فارسی صبح امروز یکشنبه 20 اسفند، در مراسم اختتامیه نخستین جشنواره کتاب سال سبک زندگی که در تالار فردوسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: موضوع سبک زندگی اسلامی، عنوان جدیدی است و نخستین‌بار به صورت رسمی در سال 1391 از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد. البته در کتاب‌های علوم اجتماعی و محافل علمی مطرح بود، اما از جانب نظام جمهوری اسلامی یک عنوان جدید محسوب می‌شود. عنوان جدید است، اما موضوع قدیمی است. مردم سال‌ها و قرن‌ها با سبک زندگی اسلامی زندگی می‌کردند، اما عنوان آن را نمی‌دانستند.
وی افزود: سبک زندگی یک نوع خودآگاهی است و از علم به علم پدید می‌آید و معرفت درجه دوم است، ممکن است شاعری شعر بگوید، اما سبکش را نشناسد و صاحب سبک باشد. وقتی یک منتقد به شعرش نگاه کند سبکش را تعیین می‌کند، سبک زندگی نیز همینطور است. طی دو قرن پیش که با غرب مواجهه پیدا کردیم، یک سبک زندگی جدید در مقابل ما قرار گرفت و یک نوع خودآگاهی و شناخت ایجاد شد.
حدادعادل با بیان اینکه عنوان کامل این موضوع را سبک زندگی اسلامی ایرانی می‌دانم و تعارضی میان ایران و اسلام نمی‌بینم، ادامه داد: این جلسه را ارزشمند می‌دانم، چون نشانه یک توجه است و دعوت مقام معظم رهبری مورد توجه قرار گرفته است. سبک زندگی اسلامی را یک موضوعی مظلومی می‌دانم و از روزی که توسط مقام معظم رهبری مطرح شد، به اندازه کافی در نظام و قوای سه‌گانه و مسئولان و مردم ما توجه نشده است و این موضوع به جای اینکه در متن باشد، در حاشیه مانده است و هر گونه کوششی که سبب شود این موضوع از حاشیه به متن بیاید، ارزشمند است.
وی تصریح کرد: می‌توانیم برش‌های مختلفی به این موضوع بزنیم و زاویه‌های مختلفی را مورد توجه قرار دهیم، از زوایه‌ای می‌توانیم رابطه خودمان را با خودمان، دیگران و خدا توصیف، ترسیم و تنظیم کنیم. زندگی ما در رابطه‌ای که با غیر خود داریم، قابل شناسایی است. اینکه ما نسبت به خودمان چه وظایفی داریم و جای دیگران در زندگی ما کجاست؟ همینطور وظایفی که نسبت به طبیعت داریم و اینکه چگونه باید با آن رفتار کنیم. بیشتر موضوعاتی که در رابطه با مصرف است، ریشه در طبیعت دارد. همه این ارتباطات به ارتباط با خدا برمی‌گردد. اگر نگاهمان این باشد، سبک زندگی اسلامی بر همه چیز اثرگذار خواهد بود و این امر مانند هوا می‌ماند و همه شئون زندگی فردی و اجتماعی در سبک زندگی غوطه‌ور است.

وی در ادامه تصریح کرد: خداشناسی، دینداری، اخلاق، زندگی خانوادگی، روانشناسی، جامعه‌شناسی، تبلیغات، رسانه‌ها، ادبیات، معماری، هنر، اقتصادی، میل به کاهلی و تنبلی، کار کردن و ... همه از مصادیق سبک زندگی است و باید در راستای اسلامی کردن آن برآییم. به عنوان مثال؛ کتاب‌های آمریکایی ترجمه شده بسیاری در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود که با سبک زندگی ما منطبق نیست.
حدادعادل با بیان اینکه باید در هوای سبک زندگی اسلامی تنفس کرد، این هوا دچار عیب‌ها و اشکالات شده است، بیان کرد: سبک زندگی مستقل برای هر کشوری بارزترین جنبه استقلال آن است و این استقلال با شعار فراهم نمی‌شود، بلکه با سبک زندگی ایجاد می‌شود. استقلال بیش از همه میدان ظهور و بروزش سبک زندگی است.
وی در ادامه به اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری غیر از گفتمان سبک زندگی، بر گفتمان مهم اقتصاد مقاومتی نیز تأکید کرده است و این بهترین راه مقاومت است؛ چرا که کشوری که هشت سال از جنگ تحمیلی بهره‌ای نبرده، می‌خواهد از جنگ اقتصادی بهره‌برداری کند و یک رکن مهم از نقشه دشمن براندازی نظام ما است. اقتصاد مقاومتی بدون سبک زندگی اسلامی ممکن نیست و این دو، دو روی یک سکه است و لازم و ملزوم هم‌اند.
نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در ادامه خطر نفوذ را یادآور شد و گفت: از هشدارهایی که رهبری داده، به ویژه عده‌ای که پس از برجام ذوق زده بودند، درباره خظر نفوذ است. نفوذ میکروبی است که در محیط سبک زندگی غیراسلامی رشد می‌کند، ملتی که سبک زندگی خود را فراموش کند، حساسیت خود را در مقابل نفوذ از دست می‌دهد.
وی تأکید کرد: در سال‌های اخیر موضوع سبک زندگی اسلامی ایرانی به یک گفتمان مسلط مبدل نشده است، آمار بگیرید، دولتمردان، مسئولان، هنرمندان، فرهنگ‌سازان و ... چقدر در صحبت‌های خود سبک زندگی را به کار برده‌اند و چند کار جدی تحول‌آفرین که منجر به سبک زندگی اسلامی شده، انجام داده‌اند. به جای نوحه و تأسف در سبک زندگی اسلامی، باید این سؤال را مطرح کرد که چه باید کرد تا این نوع سبک زندگی تحقق یابد؟ بهتر است به جای کلی‌گویی به مصادیق توجه کنیم. زندگی عرصه مصادیق است و باید آنها را معرفی کنیم و فهرستی از بایدها و نبایدهای سبک زندگی را تهیه کنیم.
حدادعادل گفت: در سبک زندگی اسلامی، نسبت به سنت از نظر اجتماعی و نه فقهی بی‌اعتنا نباشیم. ملت ما قرن‌ها سبک زندگی اسلامی داشت و صحبت از آن نمی‌کرد و در بسیاری از کتاب‌های اخلاق و ادبیات مانند گلستان سعدی، این کتاب برای همه کسانی بود که می‌خواستند سواد بیاموزند. این کتاب باید از نظر سبک زندگی بررسی شو و ظرفیت این سنت‌ها نادیده گرفته نشود. گنجینه سنت را باید به زبان امروز درآوریم تا فراموش نشود.
وی ادامه داد: همه امکانات باید برای حفظ و احیای سبک زندگی به کار گیرد. آموزش و پرورش، صدا و سیما و روحانیت باید در این زمینه تلاش کنند و هر جا این موضوع بحث شود، کسانی که اهل منبرند، باید آماده شوند که در مورد سبک زندگی اسلامی صحبت کنند و صدا و سیما لازم نیست میزگرد و همایش در این باره برگزار کند، بلکه با دکور و صحنه برنامه‌های خود بر مبنای سبک زندگی اسلامی، می‌تواند جلوه این موضوع را نشان دهد. در آموزش و پرورش نیز باید از مهدکودک آغاز کرد. همچنین معلمان که بیشترین ظرفیت فکری را در مدارس دارا هستند، می‌توانند به عنوان مبشران و مبلغان سبک زندگی باشند.
انتهای پیام