هیچ آموزه قرآن، خردستیز نیست/ تشریح ساحت‌های سه‌گانه زندگی معصومین(ع)
گروه حوزه‌های علمیه: حجت‌الاسلام سلیمانی با بیان اینکه برخلاف برخی افراد که تصور می‌کنند ماجراهای بیان شده در قرآن از جمله ذبح حضرت اسماعیل(ع)، خردستیز است با بیان اینکه، هیچ آموزه قرآن، خردستیز نیست به تشریح ساحت‌های سه‌گانه زندگی معصومان(ع) پرداخت و گفت: ساحت‌های شخصی، اجتماعی و رسالت، این ساحت‌ها را تشکیل می‌دهند.
به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرحیم سلیمانی، استاد دانشگاه مفید در ادامه مباحث دینداری قرآنی _ برهانی با طرح این سؤال که آیا بزرگان دین ما هر کاری بکنند عین عصمت و عدالت است؟ یا نه کار پسندیده از قبل مشخص است و امام آن را انجام می‌دهد؛ دقیقا این حرف، عین سخنی است که در قبح و حسن ذاتی عنوان می‌شود که آیا هرچه خدا دستور داده عین عدالت است یا عدالت، چیزی است که خدا دستور می‌دهد که میان شیعه و اشاعره در این مسله تفاوت وجود دارد.
وی افزود: اگر هر کاری امام بکند عین عدالت و عصمت باشد در این صورت ما چگونه میان امام و دیگران فرق قائل شویم؛ قبل از جنگ صفین، فردی نزد امام آمده و می گوید من نمی‌دانم تو حق هستی یا معاویه که امام به ایشان می‌فرماید: اهلا و مرحبا؛ تفقه در دین همین است که محققانه چیزی را بپذیری. همچنین حضرت فرمود به وسیله حق، رجال را بشناسید نه اینکه رجال را مبنای حق قرار دهید؛ بنابراین ما ابتدا باید حق را بشناسیم تا بتوانیم امام را هم بشناسیم.
سلیمانی با طرح این سؤال که آیا اگر امروز ما همان مسئله ذبح فرزند ابرهیم را امروز انجام دهیم، همه مردم دنیا آن را باطل نمی‌دانند؟ بنابراین باید توجیه مناسبی برای آن بیابیم وحتی اگر موفق نشویم نه عقل را تعطیل می‌کنیم و ایمان‌گرا می‌شویم و نه باور به قرآن را از دست خواهیم داد تصریح کرد: ما یک عدالت و عصمت داریم؛ عدالت یعنی اینکه حقی را اعم از حقوق خدا و انسان‌ها را عمدا پایمال نکنیم و کسی که حق خدا و انسان‌ها را ضایع کند فاسق است و ظالم نیز به کسی می‌گویند که حق دیگران را پایمال کند.
استاد دانشگاه مفید با بیان اینکه در عصمت نه خطای فردی و نه عمدی رخ نمی‌دهد ولی در عدالت، ممکن است خطای غیرعمد رخ دهد به مسئله حیطه عصمت پرداخت و بیان کرد: برای پیامبران سه حیطه شخصی، اجتماعی و رسالت و امامت وجود دارد که قول مشهور شیعه این است که بزرگان دین در هر سه حیطه از تولد تا وفات عصمت دارند؛ برخی معتقدند که انبیاء و ائمه در رسالت معصوم هستند اما در حیطه شخصی و اجتماعی، عادل هستند.
وی با بیان این که حکومت، ذاتی رسالت نیست و پیامبر اگر وارد مدینه نمی‌شدند و حکومت هم نداشتند باز پیامبری خود را از دست نمی‌دادند ادامه داد: امام و پیامبر در رسالت و امامت، معصوم هستند اما در دو حیطه قبلی، عادل هستند و نافرمانی عمدی ندارند.
سلیمانی عنوان کرد: قرآن کریم داستان حضرت ابراهیم(ع) و حضور فرشتگان در نزد ابراهیم را ذکر کرده است ولی ابراهیم(ع) متوجه اینکه حاضران در منزل وی، فرشته هستند نمی‌شود، که از دید ما این مسئله خطاست؛ خطای دوم این بود که از فرشتگان ترسید، مگر فرشته، ترس دارد؟ بنابراین این سؤال مطرح است که آیا ابراهیم(ع) ممکن است خطا کند که می‌بینیم در این مسئله رخ داده است؛ آیا این مسئله به رسالت او ربطی داشت؟ آیا پیامی در این ماجرا برای ابلاغ به مردم بود؟ به هر حال این ماجرا، شخصی بودو ربطی به رابطه رسولانه ابراهیم(ع) نداشت و لطمه به عصمت نمی‌زند.
عضو هیئت علمی دانشکده فلسفه دانشگاه مفید با اشاره به موضوع ذبح تصریح کرد: مسئله ذبح، مسئله‌ای شخصی است و یا ربطی به رسالت حضرت ابراهیم(ع) دارد؟ البته تسلیم محض بودن ابراهیم(ع) برای همه ما الگوست ولی آیا تسلیم ابراهیم(ع) در این مسئله، ربطی به رسالت دارد و پیام تشریعی برای مردم دارد؟ با دقت می‌بینیم که این رویا ربطی به رسالت ندارد. اگر رویای رسولانه در راستای رسالت و ابلاغ پیام به مردم باشد در آن خطایی راه ندارد.
وی با بیان اینکه بسیاری، قدصدقت الرویا در ماجرای ابراهیم(ع) را به معنای تحقق رویا گرفته‌اند بیان کرد: از دید بنده این نظر، غلط است و معتقدم که خداوند به ابراهیم(ع) فرموده است که تو رویا را صادقانه تصور کرده‌ای. بنابراین ماجراهای قرآنی را ما موظف هستیم از توجیهات خردستیزانه دور کنیم؛ عقل می‌گوید ذبح فرزند، نادرست و جنایت است؛ من در توجیه ارائه شده صرفا در رویای رسولانه بودن ذبح، تردید ایجاد کردم.
وی با اشاره به این نظریه که ممکن است ذبح فرزند در دوره ابراهیم(ع)، امری ضداخلاقی نبوده است افزود: علامه طباطبایی نظریه اعتباریات را در اخلاق مطرح کرده است ولی مرحوم مطهری نظر ایشان را رد و می‌گوید اخلاق، نسبی نیست و جاودانه است.
سلیمانی با بیان ایکه هیچ کسی قائل به نسبی بودن اخلاق نیست تاکید کرد: اگر اخلاق، نسبی است پس چرا انسان‌ها نسبت به اخلاق دیگران بحث می‌کنند؛ این بحثی ندارد زیرا هم اخلاق ما و آن را زیر سؤال می‌برند؛ الان در همه دنیا اعم از مسیحی و مسلمان و بودایی و ... بحث می‌کنند که فلان کار مانند اتونازی، اخلاقی هست یا نیست؛ چرا بحث می‌کنند چون نسبی نیست، اگر نسبی بود که دیگر بحثی وجود نداشت و همه می‌‌توانستند مطابق میل خود عمل کنند.
وی تاکید کرد: حضرت ابراهیم(ع) مسلما در زندگی رسولانه خود کوچکترین گناه و خطایی نداشته است.
انتهای پیام
