برای هر 1100 ایرانی یک مسجد وجود دارد/ لزوم توجه به مولفه‌های اسلامی در ساخت مسجد

حجت‌الاسلام رحیم قربانی، پژوهشگر علوم دینی، در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، با اشاره به علت نامگذاری «روز جهانی مسجد» گفت: در سال 1348 شمسی (1969 میلادی) رژیم صهیونیستی اقدام به آتش زدن مسجد الاقصی کرد و به دنبال این ماجرا بعدها سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی پیشنهاد نامگذاری این روز به «روز جهانی مسجد» را اعلام و تصویب کرد.

مسجد الاقصی نقش بین الادیانی دارد

مدیر مؤسسه میراث شیعه تبریز با اشاره به اهمیت و جایگاه مسجد الاقصی در بین مسلمانان و دیگر ادیان، افزود: مسجد الاقصی نقش بین الادیانی دارد و در جایگاه مسجد است نه به عنوان کلیسا، کنیسه و یا معبدهای دیگر ادیان.

وی با اشاره به اهمیت زنده نگهداشتن این روز تاریخی و با تاکید بر جایگاه اسلامی مسجد الاقصی، اظهار کرد: آنگونه که در تاریخ نقل شده، در جریان آتش سوزی عمدی مسجد الاقصی، بخش بزرگی از این مسجد تاریخی که از قرن ششم و هفتم هجری با همان کالبد چوبی حفظ شده بود، از بین رفته و همچنین منبر تاریخی صلاح الدین ایوبی نیز در آتش سوخت و از بین رفت.

وی در این رابطه افزود: این آتش سوزی بخش اعظمی از هویت تاریخی مسجد الاقصی که بیانگر هویت اسلامی آن بود را از بین برد؛ به همین جهت روز جهانی مسجد در نظر گرفته شد تا همه ساله جایگاه اسلامی مسجد الاقصی زنده شود.

حجت‌الاسلام قربانی، با اشاره به دوره‌ی تاریخی صلاح الدین ایوبی نیز خاطرنشان کرد: صلاح الدین ایوبی در دوره خود مسجد الاقصی و اورشلیم را از دست مسیحیان بازپس گرفت و باعث شد که مسلمانان دوباره در آن منطقه ساکن شده و جایگاه اسلامی مسجد الاقصی به عنوان قبله اول مسلمانان بازگردانده شود.

تلاش رژیم صهیونیستی برای جایگزینی مسجد قبة الصخره به جای مسجد الاقصی

وی با اشاره به تفاوت فیزیکی و کالبدی مسجد الاقصی و مسجد قبة الصخره نیز گفت: رژیم صهیونیستی از تمامی ابزارهای تبلیغاتی خود در دنیا استفاده می‌کند تا مسجد قبة الصخره که دارای گنبدی طلایی است را به عنوان مسجد الاقصی که دارای گنبد خاکستری مایل به سبز است، معرفی کند؛ با نگاهی به نقشه های هوایی و پلان شهری اورشلیم و بیت المقدس در می‌یابیم که این دو مسجد (مسجدالاقصی و مسجد قبة الصخره) در نزدیکی یکدیگر قرار گرفته‌اند.

حجت‌الاسلام قرانی، با تاکید بر تفاوت‌های این دو مسجد، گفت: مسجد الاقصی در مرکز توجه نقشه‌های شوم صهیونیست‌ها بوده و درصدد تخریب آن هستند، از این رو تصاویر مسجد قبة الصخره را با عنوان «مسجد الاقصی» در فضای رسانه ای منتشر کرده‌اند، به گونه‌ای که حتی در ایران نیز در روز جهانی قدس به اشتباه تصویر مسجد قبة الصخره به جای مسجدالاقصی منعکس می‌شود. این حرکت معکوس رسانه‌ای به این دلیل است که هنگام تخریب و از بین بردن مسجدالاقصی اذهان عمومی دنیا متوجه تصویر اشتباه آن گشته و متوجه نابودی مسجد اصلی الاقصی نشوند.

وی افزود: رژیم صهیونیستی در تلاش برای تخریب و نابودی مسجد الاقصی بوده و می‌خواهند به نام خودشان معبد سلیمان و هیکل سلیمان را جایگزین مسجد الاقصی کنند.

این کارشناس مسایل مذهبی با تشریح نقشه‌ شوم دشمن در رابطه با مسجد الاقصی، افزود: روز جهانی مسجد با رویکرد احیای جایگاه مسجد الاقصی یک مناسبت مهم است و فرصتی است تا مسلمانان را نسبت به نقشه شوم صهیونیست‌ها در رابطه با مسجدالاقصی آگاه کنیم.

وی با اشاره به آمار مربوط به تعداد مساجد در کشور نیز یادآور شد: در کشور برای هر 1100 نفر ایرانی یک مسجد وجود دارد، در حالی که نیاز واقعی مساجد کشور با مذهب رسمی تشیع برای تقریبا هر 500 نفر یک مسجد است.

حجت‌الاسلام قربانی با اشاره به کمرنگ شدن سنت حسنه‌ مسجدسازی در کشور، گفت: این سنت حسنه در گذشته در محلات و بافت سنتی شهر وجود داشت و مردم به صورت خودجوش در راستای این امر خیر اقدام می کردند اما متاسفانه امروزه این فضا کمرنگ شده و مردم به جای اینکه برای خود محل عبادت و اجتماعات معنوی و فعالیتهای فرهنگی ایجاد کنند، از نهادهای دولتی انتظار ساخت مسجد دارند.

وی با اشاره به این‌که سازمان‌های متولی در امور مساجد وظیفه‌ ساخت مسجد را نداشته و در تولید محتوا، تامین امنیت و... برای مساجد وظیفه دارند و ساخت مسجد بر عهده‌ مردم است، افزود: علی رغم این‌که به نسبت جمعیت کشور، تعداد مساجد کم است اما از سویی حضور مردم در مساجد کمتر بوده و این موضوع به خاطر این است که مساجد نقش تاریخی و اجتماعی خود در جامعه را تقریبا از دست داده‌اند.

حجت‌الاسلام قربانی، با بیان این‌که مساجد در قدیم به عنوان یک پایگاه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی فعالیت می‌کردند، متذکر شد: در قدیم تمامی امور خیریه، حل و فصل‌های حقوقی و قضایی و ایجاد ارتباطات اسلام اجتماعی در مسجد اتفاق می افتاد ولی امروز مسجد به عنوان محل عبادت و یا تالار عزا در نظر گرفته می‌شود و جایگاه اصلی خود را از داده است، از این رو آمار مساجد و میزان حضور مردم در مساجد تکان دهنده است.

معاون پژوهشی جامعة المصطفی واحد تبریز با اشاره به این‌که متولیان مربوط در امور مساجد (سازمان اوقاف، سازمان تبلیغات، اداره ارشاد) موازی عمل می‌کنند و هیچ همکاری و سازگاری با یکدیگر ندارند، افزود: این موضوع باعث شده که آمار کانون‌های فرهنگی مساجد نیز در کشور پایین باشد، البته فعالیت‌های خوبی توسط کانون‌های فرهنگی مساجد انجام می‎شود اما متاسفانه بسیاری از کانون‌های مساجد یا غیرفعال بوده و یا اینکه فعالیت‌های بسیار ضعیفی دارند. به عنوان نمونه تعداد حدود 22 هزار کانون فرهنگی برای 72 هزار مسجد بسیار کم است و فعال و پویا نبودن بسیاری از این کانونها بدتر است.

وی در این خصوص افزود: این فعالیت‌های ضعیف باعث می‌شود تا جوانان در وضعیت فرهنگی و اجتماعی کنونی، درگیر فضاهای مجازی و آلوده شده و مفاسد اجتماعی و اخلاقی دامن زده شود؛ از این رو کانون های فرهنگی باید ساماندهی و مدیریت شده و فعالیت‌های فرهنگی متناسب با نیاز روز جوانان، نوجوانان و خانواده ها را ارائه دهند.

وی ادامه داد: امید است مسئولان محترم، ائمه جمعه و به ویژه امام جمعه محترم تبریز در این رابطه اهتمام ویژه ای داشته باشند و ستاد ویژه‌ای را به این حوزه اختصاص دهند تا بتواند فعالیت سازمانهای متولی در امور مساجد را متمرکز کرده و در راستای حل مشکلات جوانان و جامعه برنامه های راهبردی و کاربردی ارائه دهند.

این کارشناس مسایل مذهبی با تاکید بر این‌که مسجد، یک پایگاه فرهنگی است، افزود: باید در مساجد آموزش‌های مربوط به اخلاق، ادب، آموزه های قرآنی تعلیم داده شود، چرا که سنگ بنای مسجد در دین اسلام برای تعلیم قرآن و حل مشکلات مسلمانان گذاشته شده است. از این رو باید تدابیر هوشمندانه و دقیقی از سوی مسئولین بالادستی و متولیان مستقیم مساجد اتخاذ شود تا مساجد بتوانند نقش سازنده و مثبت اجتماعی و اقتصادی خود در زندگی مردم را ایفا کنند.

مولفه‌های اسلامی در ساخت مساجد لحاظ شود

وی در مورد مولفه های اسلامی مسجد نیز گفت: جلد دوم کتاب معماری شهرسازی مطلوب اسلامی با عنوان «مسجد مطلوب» که توسط مؤسسه میراث شیعه تهیه شده و آماده چاپ است در این رابطه بوده و بیش از 100 مولفه منطبق با آیات قرآنی و روایات در مولفه‌های «کالبدی، طراحی، اجتماعی و فرهنگی» آورده شده است.

معاون پژوهشی جامعة المصطفی واحد تبریز، با اشاره به مولفه‌های اسلامی مسجد از جهت کالبد گفت: کالبد مسجد باید متناسب با محل نیایش مسلمانان باشد، متاسفانه اکنون بخش عمده ای از مساجدی که در شهرهای مختلف کشور ساخته می شود با مولفه‌های اسلامی فاصله‌ی بسیاری دارد، از این رو لازم است متولیان ساخت و ساز مساجد در این رابطه دقت کرده و از افراد کارشناس و متخصص حوزه طراحی مسجد استفاده کنند تا فضای مسجد به مسجد بیشتر شبیه باشد تا کلیسا و آمفی تئاتر و سالن اجتماعات!  تزئینات بیش از حد مساجد نیز باید با کمترین حد خود برسد و در این سادگی، معنویت و فضای خاص عبادی را القا کند.

حجت‌الاسلام قربانی با اشاره به مولفه‌های اسلامی مسجد از منظر اجتماعی و فرهنگی، خاطرنشان کرد: در زمان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله امور خیریه، حل و فصل مشکلات حقوقی و اجتماعی و غیر آن در مساجد انجام می‌گرفت اما امروزه این ابعاد اجتماعی و فرهنگی را از مسجد جدا کرده ایم و مردم صرفا به مسجد به عنوان محلی برا اقامه نماز و همچنین برگزاری مراسم های عزاداری نگاه می کنند در حالی که نقش عبادی مسجد فراتر از اقامه ی نماز جماعت است.

مدیر مؤسسه میراث شیعه تبریز، در پایان تاکید کرد: امیدواریم توجه به نقش صحیح تاریخی و هویتی مسجد در شکل گیری صحیح نهادهای اجتماعی کمک کند و مساجد جایگاه خدمات اجتماعی و خیریه خود را بازیابند.

انتهای پیام