ولیمه تشریفاتی؛ برداشت‌های دنیوی از سنت‌های دینی/ خودسازی حج را به باد ندهیم
گروه جامعه ــ عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی با انتقاد از اینکه نگاه اخلاقی به دین کمرنگ شده است و افراد بیشتر به دنبال فقه اسلام هستند، گفت: کل اسلام اخلاقیات است و این دو در تعامل با یکدیگر انسان را به سرانجام مطلوب می‌رساند. انجام حج به عنوان بخشی از فقه اسلام بدون توجه به اخلاقیات و برپایی مراسم ولیمه تشریفاتی چندان مطلوب نیست.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحمید آکوچکیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا؛ به سنت اسلامی و فرهنگی ولیمه دادن حجاج پس از تشرف به حج اشاره و عنوان کرد: ولیمه دادن نوعی هدیه دادن به اقوام، خویشان و دوستان است که سبب همگرایی اجتماعی می‌شود و قلوب آنان را به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کند. این همزیستی درون فرهنگی به ایجاد همدلی‌ها کمک می‌کند و کارکردهای متعددی دارد.
وی ادامه داد: غذا مفهومی زیربنایی دارد اما وقتی در قالب ولیمه تعریف می‌شود ارزش بیشتری پیدا کرده و نوعی احترام و همدلی محسوب می‌شود و فراتر از جنبه‌های زیستی به جنبه‌های روحی و اجتماعی نیز نظر دارد. در این میان باید کارکردهای ولیمه دادن را شناخت تا در اجرای آن دچار چالش نشد و مرزهای اسلامی را نادیده نگرفت.
این کارشناس حوزه دین پژوهی آلودن شدن ولیمه‌ها به تشریفات و تجمل گرایی و چشم و هم چشمی را فارغ از کارکردهای درون فرهنگی دانست و گفت: در چنین شرایطی فرد ولیمه دهنده به دنبال تظاهر و خودنمایی است و نیت الهی جمع شدن به دور یکدیگر که سبب شکل گیری صله رحم و آگاه شدن از حال یکدیگر می‌شود را به خوبی درک نمی‌کند.
برداشت‌های دنیوی از سنت‌های دینی
وی علت برپایی چنین مراسم تشریفاتی را به سبب اهمیت بیش از حد قائل شدن برای سخنان سایرین ارزیابی و اظهار کرد: ظاهرگرایی سبب شده است تجمید و تحسین سایرین برای افراد مهم‌تر از انگیزه‌های دینی شود. آلوده شدن به دنیا و مظاهر آن سبب می‌شود از سنت‌های دینی نیز برداشت‌های دنیوی داشته باشیم و از آن در جهت منافع دنیوی خود استفاده کنیم.
حجت‌الاسلام آکوچکیان با تأکید بر اینکه ظاهرگرایی به سایر امور دینی نیز سرایت کرده و آنها را از کارکردهای اصیل خود دور ساخته است، گفت: به طور مثال امروز مساجد فاخری ساخته می‌شود که به لحاظ جمال از رتبه بالایی برخوردار است، اما میانگین مخاطبان آن بیش از 50 سال است در حالی که در اوایل انقلاب اسلامی دو‌سوم شرکت کنندگان در مساجد را جوانان تشکیل می‌دادند. این امر نشان می‌دهد جامعه ایرانی دچار یک بحران روانی جدی شده است.
رئیس گروه مطالعات بنیادی در پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی با اشاره به معضلات اقتصادی که امروز گریبان گیر جامعه شده است، بیان کرد: برپایی مراسم ولیمه تشریفاتی مجلل در شرایطی که مردم با مشکلات اقتصادی مواجه هستند سبب می‌شود سایر مردم نسبت به این سنت دینی نگاه مثبتی پیدا نکنند و آن را نیز اسبابی برای فخرفروشی بشمارند.
ولیمه‌هایی با نان و خرما اما عمیق و دوستانه
وی با بیان اینکه در گذشته مراسم ولیمه در پیوند و همکاری اقوام و همسایگان با یکدیگر محقق می‌شد اما امروز به تالارهای مجلل راه پیدا کرده است، عنوان کرد: جنبه‌های اخلاقی و دینی ولیمه که گویای تأکید اسلام بر ساده زیستی و نمایش سیره امامان معصوم(ع) است با ظاهرگرایی نادیده گرفته شده است. در صدر اسلام ولیمه‌ها در حد نان و خرما اما عمیق و دوستانه بوده است.
حجت‌الاسلام آکوچکیان با تأکید بر اینکه سراسر حج بازگشت به خود و شناخت انسان ساده و بی‌پیرایه که فقط یک پارچه به دور خود پیچیده است، گفت: حج ابراهیمی از انسان فردی بی تکلف می‌سازد که از شایستگی‌های متعدد برخوردار شده است، سزاوار نیست این سادگی با پایان حج و درگیر امور دنیوی شدن از بین برود و کمرنگ شود. این بازگشت به خویشتن می‌تواند برای زندگی دنیوی انسان‌ها خیر و برکت به همراه داشته باشد.
وی با انتقاد از اینکه نگاه اخلاقی به دین کمرنگ شده است و افراد بیشتر به دنبال فقه اسلام هستند، گفت: این در حالی است که کل اسلام اخلاقیات است و این دو در تعامل با یکدیگر انسان را به سرانجام مطلوب می‌رساند. انجام حج به عنوان بخشی از فقه اسلام بدون توجه به اخلاقیات در برپایی مراسم ولیمه تشریفاتی چندان مطلوب نیست.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی روحانیون، اساتید دانشگاه‌ها و نخبگان فرهنگی را در آموزش نگاه صحیح قرآنی برای چگونه مسلمانی کردن دارای مسئولیت خواند و گفت: در این زمینه نیازمند آگاه سازی هستیم.
انتهای پیام
