چرایی اجرا نشدن برخی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی

به گزارش ایکنا؛ سیدسعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، امروز 19 آذرماه، به مناسبت سی و پنجمین سالروز تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی طی نشستی خبری به تشریح مباحث مرتبط با این شورا پرداخت و با اشاره به اینکه 35 سال از تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌گذرد و این شورا در تحولات انقلاب مشارکت داشته و پایه‌گذار تحولات متعددی بوده است، گفت: همیشه این موضوع در جوامع مطرح بوده که کدام یک از مباحث اقتصاد، سیاست یا فرهنگ در جامعه اصل است. در گذشته زمانی اقتصاد و زمانی سیاست به عنوان اصل اولیه در جوامع مطرح شد اما اکنون تأکید می‌شود که فرهنگ باید اصل اساسی جوامع باشد و فرهنگ به متن و اصل اساسی زندگی مردم کشیده شده است.

وی با تأکید بر اینکه پایه اقتصاد و مصرف و الگوی سیاسی جوامع فرهنگ است، گفت: هزار و 200 میلیارد ریال یارانه در کشور هزینه می‌شود؛ این مقدار دوبرابر و نیم بودجه امسال کشور است. در کشور ما به جای مصرف یک واحد انرژی، شش واحد انرژی مصرف می‌شود، یعنی شش برابر نیاز انرژی مصرف می‌کنیم و این مسئله نشئت گرفته از فرهنگ مصرف ماست.

شاید جایگاه فرهنگ برای اهالی اقتصاد مشخص نیست

عاملی با مطرح کردن این مسئله که شاید جایگاه فرهنگ برای اهالی اقتصاد مشخص نیست و به همین دلیل توجه چندانی به آن ندارند، گفت: با تغییر بنیادین در نظام زندگی مواجه شده‌ایم که من از آن به دو فضایی شدن جهان تعبیر می‌کنم. یک فضای فیزیکی به عنوان جمهوری اسلامی ایران داریم که تحت مدیریت ماست و بر آن اشراف داریم؛ فضای دوم به عنوان فضای جهانی اینترنت که وقتی وارد آن می‌شویم با یک فضای باز مواجه می‌شویم.

وی ادامه داد: دهه‌های اول ظهور اینترنت دهه خیرگی آدم‌هایی بود که وارد فضای جدید شده بودند، به نحوی که این افراد به قالب و نظام حکمرانی توجه نمی‌کردند و به اینکه اینترنت اکنون تحت حاکمیت «ای کن»هاست و تمام «ای پی»هایی که ما مصرف می‌کنیم تحت حاکمیت آمریکا است. اما اکنون دولت‌ها هشیار شده‌اند و در حال طراحی شبکه‌های ملی اینترنت برای خود هستند.

اطلاعات شخصی کاربران در شبکه ملی اطلاعات وجود ندارد

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از تلاش موفق ایران از قرار دادن اطلاعات مهم کشور از جمله ثبت احوال، انرژی و ... در شبکه ملی اطلاعات سخن گفت و افزود: شبکه ملی اطلاعات برای حفاظت از داده‌های ملی کشور تأسیس شد و اطلاعات شخصی کاربران در آن نیست.

وی از تغییر مدام فرهنگ همه جوامع تحت تأثیر تغییرات مداوم فناوری سخن گفت و افزود: اکنون همه در معرض تکثر اطلاعات و فرهنگ‌ها قرار داریم و برای اینکه از فرهنگ جامعه صیانت کنیم باید به سیستم مدیریت اجتماعی کشور اشراف داشته باشیم. یکی از آرمان‌های انقلاب، استقرار سیستم عدالت اجتماعی در کشور بود که یکی از راه‌های قوی آن ایجاد سیستم است. عدالت اجتماعی یک نظام‌واره می‌خواهد و فضای دوم امکان ایجاد این نظام‌واره را فراهم کرده است. البته با ورود به فضای مجازی با چالش‌های استعمار سوم آمریکا مواجه هستیم اما این فضا قابلیت‌هایی دارد که می‌توانیم با بهره‌گیری از آن آرمان‌های انقلاب را محقق کنیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه به ارائه گزارشی از عملکرد شورا در 35 سال اخیر پرداخت و گفت: در دو حوزه علم و فناوری و فرهنگ تاکنون دو هزار و 300 مصوبه داشته‌ایم که 66 درصد آنها مصوبات مربوط به علم و فناوری، 27 درصد فرهنگ و هشت درصد مصوبات مشترک بوده است. مصوبات در 28 قالب تهیه شده‌اند که این نقص است و باید تلاش کنیم قالب‌های کمتر و استاندارد به مصوبات دهیم.

وی ادامه داد: از تعداد کل مصوبات، هزار و 117 مصوبه مربوط به افراد بوده مانند رؤسای دانشگاه‌ها و نمایندگان شورا که همگی اجرا شده‌اند. از تعداد کل مصوبات هزار و 790 مصوبه اجرا شده که هزار و 227 مصوبه (68 درصد) مربوط به حوزه علم و فناوری و 424 مصوبه، که 23 درصد مصوبات بوده، مربوط به فرهنگ و 139 مصوبه اجرایی، مصوبات مشترک بوده است.

دلایل اجرا نشدن برخی از مصوبات شورا

عاملی در خصوص دلایل اجرا نشدن دیگر مصوبات شورا، افزود: مبهم و انشایی بودن مصوبات که البته هرچه به پیش رفته‌ایم از میزان ابهامات کاسته شده، فقدان نگاه نهادی و تقسیم کار ملی، فقدان پیوست‌های اجرایی، فقدان شاخص‌های ارزیابی و سنجش، فقدان ضمانت حقوقی و اجرایی و ضعف در مشارکت دستگاه‌ها در ارائه طرح به شورا از دلایل اجرا نشدن مصوبات شورا بوده است.

وی با تأکید بر اینکه خود را مکلف به پیگیری اجرایی شدن مصوبات قبلی شورا می‌داند، گفت: باید اسناد مدام به‌روز شود و مصوبات ناظر بر فناوری‌های جدید باشد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش پایانی سخنان خود دو اقدام برقراری ارتباط بین شوراها و کمیسیون‌های تخصصی در حوزه اجرایی فرهنگ و تعریف ستاد علم و فناوری و فرهنگ در ساختار دبیرخانه را از اقدامات مهم شورا برشمرد.

در ادامه عاملی در پاسخ به اینکه چرا شورا به سیاست‌گذاری و اجرا در حوزه آموزش عالی ورود می‌کند؟ گفت: حوزه سیاست‌گذاری علم و فناوری اعم از وزارت علوم، آموزش و پرورش و ... مربوط به شورا است و شورا وظیفه سیاست‌گذاری در این حوزه را دارد، چرا که اگر قرار بود مجری خود سیاست‌گذار نیز باشد، ممکن بود سوء‌استفاده‌هایی صورت گیرد. البته وزارتخانه‌های ذی‌نفع می‌توانند لایحه ارائه دهند و ما از بررسی این لوایح استقبال می‌کنیم.

وی در خصوص وضعیت اجرای سه مصوبه اخیر شورا اظهار کرد: در مورد سند مهندسی فرهنگی برخی فکر می‌کنند مهندسی به معنای برنامه‌ریزی فرهنگی خارج از اراده مردم است در حالی که اصلاً اینگونه نیست و مهندسی یعنی توجه به هندسه فرهنگی کشور.

عاملی ادامه داد: 13 برنامه کلان ملی و 300 برنامه اقدام برای مهندسی فرهنگی کشور در نظر گرفته شده است و اتصال این سند به برنامه‌های پنج ساله کشور از اقدامات خوبی است که صورت گرفته تا این سند اجرایی شود و هشت مصوبه داشته که به عنوان بخشنامه به دستگاه‌ها ارسال شده است. برای اجرای سند تحول آموزش و پرورش نیز 23 راهبرد و 15 کارگروه تشکیل و برنامه‌های اقدام ذیل آنها تعریف شده است. ما با وزیر آموزش و پرورش جلسه هماهنگی اجرای سند را داشتیم و میز سند تحول در آموزش و پرورش فعال بوده اما در دبیرخانه هنوز فعال نشده است که ما سطح پیگیری بالاتری را انتظار داریم.

وی در پاسخ به اینکه مشکلات مربوط به اجرا نشدن مصوبات شورا چه زمانی رفع می‌شود؟ گفت: ابهاماتی که وجود دارد را مطرح کردم. اتصال سند مهندسی فرهنگی کشور به برنامه‌های پنج ساله توسعه می‌تواند زمینه اجرایی شدن این سند را به صورت نظام‌مند فراهم کند. به دنبال این هستیم که در حوزه علم و فناوری نیز پیوند بین نقشه جامع علمی کشور به برنامه‌های پنج ساله کشور و برش بودجه کشور به وجود بیاید.

عاملی برای مثال به مصوبه مربوط به حوزه قرآنی در ستاد مهندسی فرهنگی اشاره کرد و ادامه داد: بودجه قرآنی فقط آن بودجه‌ای نیست که در اختیار صندوق قرآنی دبیرخانه گذاشته می‌شود و در رسانه‌ها نیز مطرح می‌شود که این بودجه کاهش یافته بلکه دستگاه‌ها نیز بودجه قرآنی می‌گیرند؛ اما این سؤال مطرح بود که چگونه آن را هزینه می‌کنند؟ ما با یک مصوبه ساده و اثرگذار مصوب کردیم تمام پرداخت‌های سازمان برنامه به دستگاه‌ها در حوزه قرآنی باید براساس استانداردها و اقدامات تعریف شده ستاد توسعه قرآنی کشور باشد که این مصوبه زمینه ایجاد استاندارد را در این حوزه فراهم کرد. تلاش داریم خودمان را به اعتبارات کشور نزدیک کنیم تا دستورالعمل‌های اجرایی که دولت تدوین می‌کند از مصوبات شورا تأثیر گرفته و زمینه زیرساختی اجرایی شدن اسناد فراهم شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این سؤال که با توجه به قطع اینترنت، تست شبکه ملی اطلاعات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: شبکه ملی اطلاعات به هیچ وجه جایگزین اینترنت جهانی نخواهد شد؛ نگاه انسان جهانی است و در قرآن هم خطاب‌ها جهانی و به همه مردم گفته شده است. شبکه ملی اطلاعات به معنای اینترنت ملی نیست و فقط شبکه‌ای است که دارایی‌های ملی کشور را مدیریت می‌کند تا از آنها محافظت کرده و در صورت قطع شدن اینترنت جهانی کشور دچار مشکل نشود. قطع اینترنت تست خوبی برای شبکه ملی اطلاعات بود چون طی آن شبکه‌های بانکی و ... به خوبی کار کردند.

اقتصاد کنکور از موانع حذف آن است

وی در خصوص جلسه با مؤسسات کنکور ابراز کرد: اقتصاد کنکور از موانع حذف کنکور است. باید با این مؤسسات جلسه برگزار می‌کردیم اما این جلسه بیشتر بحث کارشناسی بود.

عاملی در خصوص میزان جدی بودن طرح اصلاح شیوه نامه انضباطی دانشگاه‌ها، گفت: با دانشجویان جلسه داشتم و به آنها پیشنهاد کردم کمیته معین دانشجویی تشکیل دهند. باید به جای استفاده از آئین‌نامه‌های انضباطی به سمت تعریف کدهای مسئولیت اجتماعی دانشجویی رفت. نمی‌‌خواهیم به آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها ورود کنیم اما این طرح متوقف شده است.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار ایکنا که شورا چگونه مصوبات خود را با تحولات سریع جهانی در حوزه فرهنگ هماهنگ می‌کند؟ بیان کرد: این تفکر در اعضای شورا وجود دارد که به تغییرات توجه دارند و سیاست‌گذاری‌های جدید با فرض اینکه کاربر کنشگر داریم باید انجام شود.

گزارش تصویری نشست خبری را اینجا ببینید.