پایان آزار کلامی و غیرکلامی مادران با منشور کرامت مادری

صابر جباری، رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به تهیه منشور کرامت مادری و تایید آن در بیست و یکمین جلسه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت در خصوص ضرورت‌هایی که موجب تهیه این منشور شد، گفت: در فرهنگ دینی و بومی ما، مادری تقدس دارد اما طی سال‌های گذشته در اثر تغییرات سبک زندگی و تحت تأثیر سیاست‌‌های تنظیم خانواده دچار تنزل شأن و کرامت مادری شده‌ایم.

وی ادامه داد: از سوی دیگر بعد از ابلاغ سیاست‌های طرح جوانی جمعیت، مادران باردار و یا دارای کودک وقتی به مراکز درمانی مراجعه می‌کردند به ویژه در بلوک‌های زایمان مورد طعنه و یا تحقیر قرار می‌گرفتند؛ این رفتار در مورد مادرانی که بارداری سوم یا بیشتر خود را تجربه می‌کنند بیشتر اتفاق می‌افتد.

جباری تصریح کرد: همین مسئله موجب شد موضوع تکریم مادران باردار و دارای کودک زیر دو سال را در دستور کار خود قرار دهیم و مصادیق این تکریم را مشخص و به مراکز کل کشور ابلاغ کنیم. با مشخص شدن این مصادیق همکاران ما در مراکز درمانی ملزم به رعایت این نکات خواهند بود و در صورتی که فردی احساس کند نوع برخورد همکاران ما خلاف حفظ کرامت مادران است، می‌تواند این مسئله را گزارش کند تا مورد رسیدگی قرار گیرد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا ارائه دستورالعمل منشور مادری می‌تواند نتیجه‌بخش باشد یا نیاز به انجام اقدامات فرهنگی بیشتری در این خصوص است؟ گفت: این منشور صرفاً دستوری نیست؛ طی دو سال اخیر که قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده تصویب شد، این قانون زمینه‌سازی فرهنگی زیادی را برای ارج نهادن به مقام مادری انجام داده‌ است.

آزار کلامی و غیر کلامی به دلیل مادر بودن

رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در خصوص رعایت مصادیق کرامت مادری از سوی کادر درمان، گفت: بعضاً کادر درمان به صورت کلامی یا غیر کلامی (زبان بدن) رفتارهایی نشان می‌دهند که موجب رنجش مادران باردار یا دارای کودک خردسال می‌شود.

وی تشریح کرد: برخی مواقع ممکن است افراد کلامی مادران را آزار ندهند اما تغییر لحن و چهره یا نوع نگاه و حرکات دست آنها برای مادران باردار و دارای فرزند آزار دهنده باشد که همه این مصادیق مورد توجه قرار گرفته است. البته ممکن است بیشتر این رفتارها عامدانه نباشد و همکاران وزارت بهداشت متوجه نباشند که نوع رفتار آنها موجب ناراحتی مادران می‌شود به همین دلیل با تهیه این منشور در تلاش هستیم کادر درمان را نسبت به حفط کرامت مادری حساس‌تر و هوشیارتر کنیم. منشور کرامت مادری طی هفته جاری به مراکز ما ابلاغ خواهد شد.

99 خدمت رایگان به مادران باردار

وی در ادامه به تحولات گسترده‌ای که بعد از انقلاب برای حمایت از مادران باردار صورت گرفته است نیز اشاره کرد و گفت: بعد از انقلاب نظام شبکه سلامت ارتقا پیدا کرد و در حال حاضر 99 خدمت رایگان را به مادران باردار ارائه می‌کنیم که از مرحله مراقبت و ویزیت گرفته تا خدمات آزمایشگاهی، برخی غربالگری‌ها و ارائه رایگان برخی از مکمل‌های دوران بارداری را شامل می‌شود. پیشگیری از سقط خود به خودی از طریق آموزش مراقبت از خود به مادران نیز از جمله اقدامات همین حوزه است.

جباری ادامه داد: همچنین امکان دریافت مشاوره تلفنی در دوران بارداری از طریق شماره 4030 فراهم شده است و مادر اگر برای خود یا جنین احساس خطر کند می‌تواند با ماماهای متخصص در سراسر کشور که مشاوره ارائه می‌دهند تماس گرفته و مشاوره دریافت کند.

وی تصریح کرد: مجموع این اقدامات بعد از انقلاب روبه افزایش بوده و در حال ارتقای این خدمات هستیم. همین اقدامات موجب شده مرگ مادران ما که قبل از انقلاب در 100 هزار تولد زنده 245 مرگ بود، بعد از انقلاب به 23 مورد فوت مادر برسد و این نشان دهنده ارتقای خدمات در این حوزه است.

رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال که مرگ مادران باردار در ایران در مقایسه با متوسط جهانی در چه رتبه‌ای قرار دارد؟ گفت: براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت ایران جزو کشورهایی است که شاخص خود را به خوبی کنترل کرده و مرگ مادران باردار در آن پایین است؛ البته در تلاش هستیم این عدد را کاهش دهیم.