گوهرهای واقعه کربلا را برای زندگی خودمان صید کنیم
یک استاد فقه‌وحقوق اسلامی گفت: برخی برای این‌که احساس گداخته عزاداران سیدالشهدا(ع) را برانگیخته کنند، داستان‌سرایی می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خرلسان رضوی، ایسنا نوشت: دکتر محمدتقی فخلعی که در آمفی‌تئاتر دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی سخنرانی می‌کرد، افزود: در خصوص خوانش‌ها و قرائت‌های موجود واقعه عاشورا باید گفت که رویکرد عاطفی مبتنی بر مؤلفه اسطوره‌سازی است و گاهی فراتر می‌رود و به داستان‌سرایی در واقعه عاشورا نیز می‌رسد؛ درصورتی‌که اخبار قابل اتکای این واقعه بسیار محدود بوده ولی بعدها با این داستان‌سرایی‌ها به مثنوی‌هایی تبدیل شده است و این مسئله تامل‌برانگیزی است.
فخلعی خاطرنشان کرد: برخی برای این‌که احساس گداخته عزاداران سیدالشهدا(ع) را برانگیخته کنند، مجبور به این قبیل داستان‌سرایی‌ها می‌شوند. در همین رویکرد پایه دیگری با نام اصرار بر تکرارناپذیری واقعه کربلا وجود دارد که نشان می‌دهد این واقعه بر اساس یک مدیریت الهی صورت گرفته است و در واقع مسیری برای سیدالشهدا(ع) گشوده که در نهایت به شهادت ایشان انجامیده است.
وی ادامه داد: اولین خوانش از تفسیر حماسی، اشاره به حرکت امام حسین(ع) دارد که گفته شده این صرفا یک اعتراض بوده و ایشان نمی‌خواستند تن به بیعت با یزید بدهند و این‌که ایشان به نشانه اعتراض مدینه را ترک کردند و وارد مکه شدند و آنجا هم شرایطی ایشان را به سمت عراق سوق داد.
این استاد فقه و حقوق اسلامی خاطرنشان کرد: در دومین خوانش از این تفسیر، گفته شده که حضرت با علم مادی مبتنی بر محاسبات عقلانی می‌دانستند که در مسیری هستند که جز شهادت چیزی روبه‌روی ایشان نیست و گفته شده سیدالشهدا(ع) الگوی جانشین نیز داشتند و آن تشکیل حکومت بوده است.
فخلعی افزود: خوانش روشنفکری ما نمی‌خواهد انکار کند، اما معتقد است که امام حسین(ع) نه برای تشکیل حکومت و نه شهادت بلکه به‌دلیل این‌که ناگزیر بودند از مکه خارج شدند و حضرت بنا به قیام و جوش‌وخروش خود نبودند و اصرار به بازگشت داشتند و این با منطقی که می‌گوید حضرت به سمت شهادت رفتند کاملا مغایرت دارد مگر این‌که بکوشیم سازگاری بین آن‌ها ایجاد کنیم.
وی با تاکید بر دو تفسیر دیگر با نام‌های تفسیر عرفانی و تفسیر اخلاقی اضافه کرد: واقعه کربلا آنقدر در زندگی ما اهمیت دارد که باید بیشتر از این‌ها در مورد آن مطالعه کنیم و گوهرهای لازم را برای زندگی خودمان صید کنیم ولی اگر منصفانه بنگریم، برای درس‌گیری از این واقعه دشواری‌های زیادی وجود دارد و بنده هنوز ابهام‌های بزرگی در خصوص این واقعه در ذهنم دارم ولی این بر من نیفزوده جز این‌که به جستجوی خودم ادامه دهم.
این استاد دانشگاه گفت: کار ما در پیراستن اسناد تاریخی برخلاف کسانی است که می‌گویند تسامح در ادله سنن راه پیدا می‌کند؛ در این زمینه باید گفت که برای ورود به این‌ها ما با انواع تعارض‌ها روبه‌رو می‌شویم و نمی‌توانیم تفسیری مطلوب از آن دریافت کنیم.
فخلعی تاکید کرد: گرفتن درس‌ها و نتایج جزیی مانند مطلوبیت آزادی و حریت، اعتراض در مقابل ظلم و... همواره کار راحتی است، اما ما باید در برابر ترسیم شرایط موضوعی خاصی قرار بگیریم.
وی با بیان‌این‌که گرفتن چنین درس‌هایی با این ابعاد، اجزا و اضلاع بسیار دشوار است، اظهار کرد: با نگاه به مضامین زیارت‌ها می‌بینیم که روح حماسه در آن‌ها وجود ندارد و فقط به تقویت حزن می‌پردازند مگر یک عبارت که من مشاهده کردم در آن نوشته بود"سیدالشهدا(ع) برای این‌که مردم را از جهل نجات دهند قیام کردند" و این هم از جمله نکاتی است که به‌شدت تامل‌برانگیز است؛ با این‌وجود وقتی ما پا در عرصه عاشوراپژوهی می‌گذاریم همه این‌ها قابل تامل است و رسیدن به مطالب جدید نیز نیازمند وقت است
