مرتضی مختاری، کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث در گفت و گو با خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) از شعبه مرکزی، گفت: ما در عرصههای قرآنی به جهت ایجاد تنوع برای نسل جوان و نوجوان نیاز داریم تا در کنار اصل موضوع قرائت، حفظ و مفاهیم قرآن امور دیگری را نیز بگنجانیم تا برای مخاطبان جذابیت بیشتری فراهم کند و برگزاری برخی از مسابقات در حاشیه مسائل قرآنی میتواند عامل جذب مخاطبان از جمله نسل جوان و نوجوان به اصل قرآن و آموزههای قرآنی باشد.
مختاری ادامه داد: برگزاری مسابقات اذان، ابتهال و مدیحه سرایی در کنار مسابقات حفظ، قرائت و مفاهیم قرآنی میتواند تا حدود زیادی ما را در ایجاد جذابیتهای قرآنی و گرایش نسل جوان به سمت فراگیری آموزههای قرآنی کمک کند.
داور مسابقات قرآن اظهار کرد: مسابقات اذان معمولاً در بین افرادی که از صوت و لحن و تجوید خوبی برخوردار هستند برگزار میشود و هر چه شرکت کنندگان به اصول و قوائد این رشته آشنا باشند میزان درخشندگی آنها در سطح مسابقات افزونتر خواهد شد و با یک جو بسیار مطلوب قرآنی میتوانند تاثیرات مطلوبی بر مستمعین نیز داشته باشند.
ابتهال ترکیبی از ادعیه و مناجات است
وی در تشریح مسابقات ابتهال تصریح کرد: ابتهال ترکیبی از ادعیه و مناجات است که به صورت انفرادی برگزار میشود و مبتهل با استفاده از مضامین ادعیه و مناجاتها و سایر اشعار عربی متنی را انتخاب میکند که جنبه مناجات دارد و آن را با یک لحن جذاب و زیبا قرائت و به گوش مخاطب میرساند.
مختاری افزود: ابتهال به خاطر احساس مبتهل و پیرو آن مخاطب، نوعی حزن و اندوه را به همراه دارد و موسیقی مورد استفاده در آن اگر به درستی انجام شود در مخاطب تاثیرات زیادی دارد؛ اما ناگفته نماند که ابتهال در کشور ایران رشته فن نوپایی است و بیشتر خاص کشورهای عربی چون مصر، سوریه، عراق و ...است و در کشور ما در حال حاضر مبتهلی که بخواهد رقابت جدی با مبتهلین مصری و دیگر کشورهای عربی داشته باشد بسیار کم است و معمولاً قاریان بین المللی که تبحر فراوانی در امر قرائت دارند و به نوعی بر الحان مسلط هستند میتوانند در این زمینه موفق باشند.
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث اظهار کرد: تواشیع و مدیحه سرایی نیز به صورت گروهی اجرا میشود و بسته به نوع فعالیت و هماهنگی بین اعضا نیاز به دقت نظر بیشتری نسبت به رشتههای ابتهال و اذان دارد و با استفاده از مضامین دینی و اشعار عربی با بهرهگیری از الحان زیبای عربی اجرا میشود.
جوانان به سمت عرصههای قرآنی ورود پیدا کنند
وی ادامه داد: اگر جوانان و نوجوانان به سمت عرصههای قرآنی و چه بسا مسابقات قرآنی ورود پیدا کنند و در این عرصه نیز مورد حمایت قرار گیرند به نوعی در مقابل همه حوادث و مشکلات بیمه خواهند شد؛ چون در این محیطها با دوستانی برخورد میکنند که همه در یک دریای بیکران قرآنی شناور هستند و از نظر نفسانیت نیز قطعاً مورد تأئید همگان قرار دارند و این دوستیها میتوانند زمینه تقویت نسل جوان را ایجاد کند.
مختاری گفت: مسابقات قرآن هدف نیست؛ بلکه ابزار و مقدمهای برای پرداختن به عمق قرآن کریم و رسیدن به یک درجات عالی ترست و اگر این شرایط فراهم شود بیشک نسل جوان شخصیت سالمی را پیدا خواهد کرد.
داور مسابقات قرآن با بیان اینکه برگزاری مسابقات قرآن میتواند گامی در جهت ترویج فرهنگ قرآنی و مقابله با تهاجمات فرهنگی باشد، ادامه داد: مسابقات قرآن در سطح استان مرکزی از نظر کیفیت و کمیت شرکت کنندگان در سطح مطلوبی قرار دارد؛ لیکن از نظر شکل و فیزیک مسابقات نیاز به مدیریت و ساماندهی بهتری است و میطلبد که قوی تر از گذشته و حال برگزار شود.
مجید جدیدی، قاری قرآن نیز با اشاره به سطح و کیفیت برگزاری مرحله استانی مسابقات اذان و ابتهال اوقاف گفت: مسابقات امسال نسبت به سنوات گذشته از نظر کیفیتی از سطح مطلوب تری برخوردار بود؛ لیکن نیازمند تلاش و کوشش بیشتری جهت تقویت کیفیت و کمیت این قبیل مسابقات در سطح استان هستیم.
ابتهال نوعی مناجات و دعا خواندن است
وی بیان کرد: ابتهال نوعی مناجات و دعا خواندن است که با برخی الحانهای عربی ترکیب میشود و مهد این هنر مصر و سوریه است و مبتهلهای معروف و مشهوری از قبیل استاد علی محمود، محمد هلباوی، نقش بندی، محمد عمران، بساتینی، نصرالدین طوبی و... وجود دارند که بعضاً خود قاری قرآنی هم هستند و شیوههای خاصی در امر ابتهال داشته و ابتهالهای زیبا و ماندگاری از این اساتید فن وجود دارد.
جدیدی اظهار کرد: در ایران فن ابتهال به نوعی یک هنر نوپاست و شاید بتوان گفت که برخی از مبتهلین امروزی کشور ما ابتدا از بدنه گروههای تواشیع بیرون آمدهاند و اساتیدی از قبیل استاد سید کریم موسوی، استاد طوسی، خانچی از جمله مبتهلین بسیار متبحر ایرانی هستند.
قاری قرآن کریم اظهار کرد: در استان مرکزی مبتهلی که به صورت تخصصی به این فن بپردازد نداریم و اکثر مبتهلین استانی قاریانی هستند که در امر قرائت متبحر بوده و گاهی نیز به امر ابتهال روی میآورند و نیاز است تا به صورت تخصصی نسبت به این رشته همت گمارده شود.
جدیدی خاطرنشان کرد: ابتهال در ایران به نوعی دارای کارکردی رادیویی و تلویزیونی است و بیشتر در رسانههای این چنینی نسبت به این مهم توجه میشود و لازم است تا جهت شناساندن این رشته در سطح کشور از کارکرد استودیویی خارج شده و به یک کارکرد محفلی تبدیل شود؛ چرا که علت اصلی درخشندگی این رشته در بین کشورهای عربی از جمله مصر استفاده از آن در محافل و جلسات قرآنی است.
قاری قرآن کریم بیان کرد: شناخت فن ابتهال به مخاطبان و تقویت جایگاه آن در ایران نیازمند کار جدی و تخصصی است و باید این هنر نیز همچون مداحی در سطح برنامهها و محافل گنجانده شود و با توجه به اینکه زبان مردم ما عربی نیست باید از متون روان و سلیسی استفاده کرد تا بر ذهن مخاطب نیز تاثیر گذار باشد.