آئین و رسوم مردم سمنان در عید نیمه شعبان
گروه اجتماعی: نیمه شعبان سالروز میلاد باسعادت یگانه منجی عالم بشریت، حضرت مهدی(عج)، یکی از اعیاد بزرگی است که با آئین‌های ویژه و خاصی توسط مردم ولایت‌مدار و دینمدار این استان گرامی داشته می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از سمنان، به نقل از روابط عمومی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان، فاطمه قلی‌پور کالمرزی، پژوهشگر این اداره‌کل، گفت: همزمان با فرارسیدن اعیاد بزرگ شعبانیه و نیمه شعبان، هیئت امنای مساجد روستا و شهر به آذین‌بندی مساجد، تکایا و مهدیه‌ها می‌پردازند. پس از اقامه نماز مغرب و عشا اهالی محل در مساجد جمع شده و به جشن و سرور می‌پردازند. آذین‌بندی بازار و تقسیم کردن شربت، شیرینی و شکلات در معابر عمومی از جمله برنامه‌های خاص این روز فرخنده است.
به گفته وی در شهرها کسبه بازار، چند روز قبل از میلاد شروع به آذین‌بندی بازار می‌کنند. پارچه، گل، گلدان، لامپ رنگی و پرچم‌های الوان از جمله وسایل تزئین بازار است، در شهر شاهرود کسبه، شهر را فرش کرده و مراسم جشن و مولودی برگزار می‌کنند. امروزه با انواع پارچه‌های رنگی، زرورق و تورهای رنگی سردر مغازه‌ها آذین‌بندی می‌شود که در بیشتر مساجد، تکایا و مهدیه‌ها مراسم مولودی‌خوانی با شور و هیجان برگزار می‌شود و جوانان سعی می‌کنند مراسم پیوند زناشویی خود را در این شب برگزار کنند. پخت نان گولاچ جهت خیرات اموات در این روز بسیار مرسوم است.
پژوهشگر مردم‌شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان اضافه کرد: اهالی روستای کوه زر در دامغان چند روز مانده به نیمه شعبان بر سر خاک اموات خود رفته و خیرات می‌دهند. اهالی شهر دامغان در این روز در حسینیه‌ها و مساجد شله‌زرد و حلیم نذری می‌پزند.
قلی‌پور با بیان اینکه مردمان منطقه کویر استان سمنان در چهاردهمین روز از ماه شعبان برای اموات گولاچ و چلپک(روغن جوشی) خیرات می‌کنند، اظهار کرد: غروب چهاردهم ماه شعبان سر قبر اموات برای فاتحه‌خوانی می‌روند که به این روز و شب «برات» می‌گویند. در کویر خوارتوران از دهم تا پانزدهم ماه را روزهای برات می‌دانند و برای اموات خیرات می‌دهند، آنها عقیده دارند که روز سیزدهم ماه شعبان چراغ برات روشن می‌شود.
به گفته وی در روستای رضا‌آباد اهالی عصر روز چهاردهم به مزار می‌روند و هنگام شب، چراغ برات را روشن می‌کنند. اهالی بشقاب‌هایی را که چراغ برات در آن روشن کرده‌اند هنگام تاریک شدن هوا روی سر در خانه قرار می‌دهند. روز نیمه شعبان مقداری شیرینی و شکلات به‌دست بچه‌ها داده تا به در تمام خانه‌ها‌ی روستا برده و بین مردم پخش کنند، اهالی منطقۀ کالپوش به روز نیمه شعبان برات گفته و برای خیرات اموات خود نان گولاچ بین مردم تقسیم می‌کنند.
وی گفت: در مهدیشهر و سرخه در این روز برخی خانواده‌ها به اهالی محله صبحانه نذری می‌دهند. در این شهرها جشن نیمه شعبان برای چند شب متوالی برگزار می‌شود و در خانه‌ها زنان مراسم‌مولودی خوانی برگزار کرده و برخی نیز این روز را روزه می‌گیرند.
پژوهشگر مردم‌شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان با اشاره به اینکه برگزاری جشن ولادت باسعادت امام زمان(عج) در کوچه و گذر و محله شهرهای بزرگ و کوچک از دیگر آداب این مناسبت فرخنده است، متذکر شد: همسایه‌ها با مشارکت اقدام به آذین‌بندی کوچه، چراغانی و تهیه شیرینی، شربت، آش و غیره کرده و پذیرای دیگر اهالی شهر و روستا می‌شوند. این مراسم دارای قدمتی بسیار بوده و اهالی کوچه یا خیابان همه ساله به‌طور خود‌جوش و با عزمی جدی اقدام به برگزاری آن می‌کنند. دعوت از خطیب و سخنران در مجالس جشن و سرور نیز متداول است.
قلی‌پوراظهار کرد: برگزاری مجالس مولودی‌خوانی در مساجد و منازل از دیگرآداب جشن نیمه شعبان است، مداحان با خواندن ابیاتی در وصف امام زمان(عج) حاضران را به وجد آورده و به مجلس شور و هیجان خاصی می‌دهند، در این شب‌های جشن و سرور بسیاری افراد که با نیت قبلی نذرشان برآورده شده اقدام به ادای نذر خود در قالب پخت غذای نذری، پخش کردن شیر، آش، شربت، شیرینی و غیره می‌کنند. به‌طور کلی در این ولادت باسعادت تمامی مردم استان در شهرها و روستاها به شادی و سرور می‌پردازند. حتی در روستاهای دور‌دست نیز زنان عشایر با پخت نان قندی کام خود و دیگر اعضا خانواده را شیرین می‌کنند.
