به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) از استان مرکزی، امام محمد باقر (ع) پنجمین اختر فروزان آسمان امامت و هفتمین گوهر عرش عصمت است. ایشان سوم صفر سال 57 هجری یا به روایتی دیگر سال 56 هجری، در مدینه به دنیا آمد. نام او «محمد» و کنیه اش «ابو جعفر»است. آن حضرت القاب بسیاری داشت که از آن میان لقب باقر یا باقر العلم (شکافنده علوم) از همه مشهورتر است.
امام باقر(ع)، در طول زندگی خود، به نشر و گسترش حقایق و معارف الهى پرداخت. مشکلات علمى را تشریح نمود. جنبش علمى دامنه دارى به وجود آورد که مقدمات تاسیس یک دانشگاه بزرگ اسلامى را که در دوران امامت فرزند گرامیش امام صادق به اوج عظمت رسید، پى ریزى کرد که آوازه علوم و دانش هاى امام باقر چنان اقطار اسلامى را پر کرده بود که لقب «باقرالعلوم» (گشاینده دریچههاى دانش و شکافنده مشکلات علوم) به خود گرفته بود.
ابن حجر هیثمى یکی از دانشمندان زمان محمد امام باقر(ع) مىنویسد؛ محمد باقر به اندازهاى گنج هاى پنهان معارف و دانشها را آشکار ساخته، حقایق احکام و حکمتها و لطایف دانشها را بیان نموده که جز بر عناصر بى بصیرت یا بد سیرت پوشیده نیست. از همینجاست که وى را شکافنده و جامع علوم، و برافرازنده پرچم دانش خواندهاند.
امام پنجم در علم، زهد، عظمت و فضیلت سرآمد همه بزرگان بنى هاشم بود. مقام بزرگ علمى و اخلاقى او مورد تصدیق دوست و دشمن بود. به قدرى روایات و احادیث، در زمینه مسائل و احکام اسلامى، تفسیر، تاریخ اسلام، و انواع علوم، از حضرت به یادگار مانده است که تا آن روز از هیچ یک از فرزندان امام حسن و امام حسین(ع) به جا نمانده بود. رجال و شخصیتهاى بزرگ علمى آن روز، نیز عدهاى از یاران پیامبر(ص) که هنوز در حال حیات بودند، از محضر حضرت استفاده مىکردند.
جابر بن یزید جعفرى و کیسان سجستانى(از تابعین) و فقهایى همچون ابن مبارک، زهرى، اوزاعى، ابوحنیفه، مالک، شافعى، زیاد بن منذرنهدى از آثار علمى او بهرهمند شده، سخنان حضرت را، بىواسطه و گاه با چند واسطه، نقل نمودهاند. کتب و مؤلفات دانشمندان و مورخان اهل تسنن مانند: طبرى، بلاذرى، سلامى، خطیب بغدادى، ابونعیم اصفهانى، و کتبى مانند موطا مالک، سنن ابىداود، مسند ابىحنیفه، مسند مروزى، تفسیر نقاش، تفسیر زمخشرى، و ده ها نظیر اینها، که از مهمترین کتب جهان تسنن است، پر از سخنان پرمغز پیشواى پنجم است و همه جا جمله «قال محمد بن على» و یا «قال محمدالباقر» به چشم مىخورد
کتب شیعه نیز در زمینههاى مختلف سرشار از سخنان و احادیث حضرت باقر (ع) است. هر کس کوچکترین آشنایى با این کتابها داشته باشد، این معنا را تصدیق مىکند.آثار درخشان علمى پیشواى پنجم و شاگردان برجستهاى که مکتب بزرگ وى تحویل جامعه اسلامى داد، پیشگویى پیامبر اسلام (ص) را عینیت بخشد. راوى این پیشگویى «جابربن عبدالله انصارى» شخصیت معروف صدر اسلام است.
جابر که یکى از یاران بزرگ پیامبر اسلام (ص) و از علاقهمندان خاص خاندان نبوت است، مىگوید؛ روزى پیامبر(ص) به من فرمود؛ پس از من شخصى از خاندان مرا خواهى دید که اسمش اسم من و قیافهاش شبیه قیافه من خواهد بود. او درهاى دانش را به روى مردم خواهد گشود.پیامبر(ص) هنگامى که پیشگویى را فرمود که هنوز حضرت باقر(ع) چشم به جهان نگشوده بود.
سالها از این جریان گذشت، زمان پیشواى چهارم رسید. روزى جابر از کوچههاى مدینه عبور مىکرد، چشمش به حضرت باقر افتاد. وقتى دقت کرد، دید نشانههایى که پیامبر فرموده بود، در او هست. پرسید: اسم تو چیست؟، گفت: محمد بن على بن الحسین.
جابر بوسه بر پیشانى او زد و گفت: جدت پیامبر(ص) به وسیله من به تو سلام رساند!
جابر از آن تاریخ، به پاس احترام پیامبر و به نشانه عظمت امام باقر (ع) هر روز دوبار به دیدار حضرت مىرفت، او در مسجد پیامبر میان انبوه جمعیت مىنشست. در پاسخ بعضى از مغرضان که از کار وى خردهگیرى مىکردند، پیشگویى پیامبر اسلام را نقل مىکرد که بر این اساس و با توجه به پیشگویی پیامبر(ص) حضرت ملقب به باقر گشت.