جوابیه دانشگاه علوم و معارف قرآن به یک گزارش + توضیح ایکنا

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در پی انتشار گزارشی با عنوان «نهمین همایش پژوهش‌های قرآنی و یادداشت‌های انتقادی بدون نام» بر روی خبرگزاری ایکنا،‌ جوابیه‌ای ارسال کرد که متن کامل آن در ادامه می‌آید:

بسم الله الرحمن الرحیم
خبرگزاری محترم ایکنا در تاریخ 17 خردادماه 1394 مطلبی تحت عنوان «نهمین همایش پژوهش‌های قرآنی و یادداشت‌های انتقادی بدون نام» منتشر کرده و با لحنی به دور از اخلاق و با داوری‌های یکطرفه دانشگاه را مورد تهاجم قرار داده است و چون نویسنده محترم دو بار به سکوت دانشگاه اعتراض داشته لازم است چند نکته در اینجا ذکر شود:
1- مهم‌ترین اشکال نویسنده محترم آن است چرا به جای متخصصان رشته علوم قرآن، یک شخص رشته روانشناسی حائز رتبه اول شده است و در اینصورت باید فاتحه رشته تفسیر و علوم قرآن را خواند. این نویسنده محترم تصور کرده متخصصان رشته تفسیر و علوم قرآن در تمام رشته‌های مضاف و علوم میان رشته‌ای که قرآن کریم یک طرف آن‌هاست، باید متخصص بوده و حرف برای گفتن داشته و نفر اول باشند.
به زعم این نویسنده بهترین آثار در موضوعات قرآن و اخلاق، قرآن و سیاست، قرآن و مدیریت قرآن و طب، قرآن و نجوم، قرآن و اقتصاد، قرآن و ارثماطیقی، قرآن و فلسفه و قرآن و عرفان و ... را متخصصان رشته تفسیر و علوم قرآن باید بنویسند در حالی که برخی از متخصصان رشته قرآن حتی الفبای بعضی از این علوم را نیز نمی‌دانند.
آیا وقتی موضوع همایشی قرآن و تمدن اسلامی و یا قرآن و فرهنگ وحیانی است، بهترین مقاله را باید کسی که متخصص ناسخ و منسوخ و شأن نزول و اسباب نزول و ... است بنویسد یا کسی که متخصص رشته تمدن یا رشته فرهنگ بوده و با قرآن نیز آشنایی دارد؟
جای بسی تأسف است که نویسنده انتظار دارد بهترین مقاله در موضوع فرهنگ و قرآن را کسی بنویسد که در هیچ ماده درسی و در هیچ متنی از متون درسی او حتی کلمه «فرهنگ» به معنای خاص آن وجود ندارد. خوب است این نویسنده محترم بداند یکی از کسانی که ایشان سنگ او را به سینه می‌زند گفته است: «اصلاً واژه فرهنگ یک واژه غربی و بار معنایی غربی دارد و چون در آیات و روایات این واژه به کار نرفته است، ما باید از کاربرد این کلمه اجتناب کنیم و فرهنگ را در کنار قرآن به کار نبریم».
2- نویسنده محترم فرصت زمانی 2 ماه را برای نوشتن مقاله علمی ـ پژوهشی فرصت کمی می‌داند. در پاسخ باید گفت: عزیز من شما از چه چیزی ناراحت هستید؟ آیا غصه شما از کمبود فرصت نگارش مقاله است یا ناراحتی دیگری دارید؟ اگر کسی اهل قلم و تحقیق باشد، حتی در کمتر از یک هفته مقاله علمی ـ پژوهشی می‌نویسد و اگر اهل قلم نباشد در فرصت یک سال نیز نمی‌تواند اثری عالمانه پدید آورد.
3- نویسنده محترم ادعا کرده که سوابق علمی یکی از نویسندگان مقالات در سطح بالایی قرار ندارد پس چگونه توانسته رتبه بالایی کسب کند؟
اولاً خوب است که یک مقدار اخلاق قرآنی داشته باشیم و اینگونه با آبرو و حیثیت مردم و عالمان بازی نکنیم. آیا نویسنده محترم این را نمی‌داند که عدم ذکر نام ولی ذکر مشخصات فرد به‌طوری که شناخته شود و نسبت‌های اینگونه به او دادن یا غیبت است و یا تهمت که هرکدام باشد گناه کبیره است.
ثانیاً ایذا مؤمن و هجاء المؤمنین، فحش و آبرو بردن است و همه این‌ها گناه کبیره است و در شأن یک نویسنده قرآنی نیست.
ثالثاً چه اشکالی دارد کسی که سابقه پژوهشی زیادی ندارد یک مقاله‌ای بنویسد و آن مقاله در عین حال که اولین مقاله اوست، مقاله سطح بالایی نیز باشد. احتمالاً در منطق نویسنده و ناقد محترم ملاک ارزیابی باید سابقه علمی افراد باشند نه سطح علمی مقاله آنان.
رابعاً خود نویسنده اعتراف دارد که هنگام داوری مقالات نام نویسندگان حذف شده و مقالات تنها با کدگذاری شناسایی می‌شوند. اما این نویسنده انتظار داشته که مقالات بر اساس نام مؤلف و شناسایی مؤلف داوری شوند .
خامساً تقاضا دارم این ناقد محترم یک بار نوشته خود را بخواند. چرا که یک بار می‌گوید مقالات بدون نام داوری شده‌اند و یک بار با حربه تهمت‌زنی می گوید شاید بعضی از برگزیدگان از آشنایان و دست‌اندرکاران همایش باشند. آیا این است اخلاق حرفه‌ای که از آن دم می‌زنید؟ در این صورت باید فاتحه اخلاق و دینداری را خواند .
4- اگر موضوع بحث شما همایش است، بحث ساری چه ربطی به آن دارد. مگر اینکه بگویید مرحوم والد قائل به ربط نبودند.
5- ناقد محترم نوشته است: «کسب رتبه دوم همایش توسط رئیس دانشگاه». این نیز دروغ است. مگر آن که گفته شود ناقد محترم چون فرق بین دانشکده و دانشگاه را نمی‌داند و می‌خواسته بنویسد رئیس دانشکده، نوشته است رئیس دانشگاه و در اینصورت علی‌ الاسلام السلام که افرادی با این سواد قلم به دست گرفته و مقاله انتقادی می‌نویسند.
6- مقالات همایش سال گذشته نیز چاپ شده است. خوب بود اول خبری می‌گرفتید و سپس این دروغ را می‌نوشتید.
7- نویسنده محترم مکرر از «پرهیز از ذکر نام» و اینکه شاید به دلیل نبود روحیه انتقادپذیری و برخوردهای شخصی و بروز مشکلات برای تخریب و جوسازی و غوغاسالاری استفاده کرده است. به این نویسنده محترم می‌گوییم شاید علت عدم ذکر نام، نداشتن شهامت و شاید علم به اینکه حرف‌هایتان غیر مستند و بی دلیل است، می‌باشد و شاید غرض‌های شخصی ناقد و شاید کینه‌های گذشته و صدها از اینگونه شایدها نیز ممکن است پیش آید. شما به زعم خود با نوشتن یک کلمه «شاید» راه فرار را برای خود باز کرده و هرگونه تهمتی را با پیشوند کلمه «شاید» نثار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم نموده‌اید و خیال می‌کنید چون کلمه «شاید» را به کار برده‌اید دیگر اشکالی متوجه شما نیست. اگر چنین باشد ما نیز هزاران احتمال را می‌توانیم با کلمه «شاید» در مورد نویسنده محترم ذکر کنیم ولی بهتر است در اینجا بگوییم ناقد محترم بیایید با اخلاق قرآنی و با حسن ظن و حمل فعل مسلم بر صحیح به یکدیگر نگاه کنیم. نه مسأله برخورد شخصی و عدم انتقادپذیری در اینطرف صحیح است و نه سوء ظن و کینه در طرف ناقد محترم. نقاط قوت را ببینیم و نقاط ضعف را دوستانه گوشزد و اصلاح کنیم.
لازم به ذکر است پس از برگزاری نهمین همایش پژوهش‌های قرآنی و اعلام نفرات برتر، انتقادهایی از سوی برخی افراد که هرگز خود را معرفی نکردند، به نحوه برگزاری، داوری و نفرات برتر این همایش شد که در خبرگزاری ایکنا منتشر گردید.

توضیحات ایکنا
خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) ضمن تاکید مجدد بر اهتمام این مجموعه بر انتشار بی‌طرفانه دیدگاه‌های کارشناسی در زمینه‌ فعالیت‌های قرآنی، اعلام می‌کند که از هرگونه نقد سازنده استقبال می‌کند و این مهم را از لوازم انکارناپذیر پیشرفت و اعتلای عملکرد مراکز مختلف می‌داند. جوابیه اخیر با سربرگ دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم و «بدون نام» و «بدون شماره» به ایکنا ارسال شده است و پیش از این در سایت رسمی این دانشگاه نیز منتشر شده است. در خصوص این جوابیه نکاتی قابل ذکر است:
1. واکنش مسئولین دانشگاه علوم و معارف به «بی‌نام» بودن یادداشت‌های انتقادی و برآشفتن از آن، نشان می‌دهد که نسبت به آموزه معصومین(ع) مبنی بر توجه به «گفته‌ها» و نه «گوینده» بی‌توجه‌اند. چنان‌که امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: «اُنْظُرْ اِلی ما قالَ وَ لا تَنْظُرْ اِلی مَنْ قالَ».
2. طبق قاعده، هر همایشی دبیر علمی و مسئولان مشخصی دارد که باید مسئولیت علمی همایش را به عهده بگیرند، حال ‌آن‌که جوابیه‌هایی که به ایکنا ارسال می‌شوند، «بی‌نام» یا به نام «دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم» صادر می‌شوند. حال باید پرسید چرا کسانی که مسئولیت مستقیم در برگزاری این همایش داشته‌اند، در پشت نام دانشگاه قرآنی پنهان می‌شوند و از پاسخگویی مستقیم طفره می‌روند؟
3. تناقض آشکاری که از نکته فوق بر می‌آید این است که بند یکم جوابیه نخست این دانشگاه به شدت تاکید دارد که «این همایش با همکاری بیش از 20 مرکز علمی، حوزوی، دانشگاهی و پژوهشگاهی برگزار گردیده» و نتیجه می‌گیرد که «نمی‌توان صرفا آن را منحصر به سازمان اوقاف و امور خیریه دانست»، اما جوابیه به نام دانشگاه علوم و معارف منتشر می‌شود که به معنای بار کردن مسئولیت‌ برگزاری همایش بر کل این مجموعه است. چنین اقدامی این پرسش را ایجاد می‌کند که آیا این همایش دبیرخانه ندارد؟
4. انتشار مصاحبه دکتر مجید معارف در ایکنا که سخنان همدلانه‌ای با برگزارکنندگان همایش ابراز کرده‌اند، نشان می‌دهد که وارد کردن اتهام رویکرد جانبدارانه به این رسانه به هیچ وجه با واقعیت منطبق نیست.
5. نکته دیگر این است که گمانه‌زنی‌ها تنها در نبود شفافیت رخ می‌دهد و «شاید»ها زمانی مطرح می‌شوند که شفافیت رنگ می‌بازد. انتظار «ارسال سربسته» کاستی‌ها برای دبیرخانه علمی همایش و «گوشزد کردن دوستانه نقاط ضعف»، مسیری است که متاسفانه پیش از این به واسطه استنکاف مسئولین همایش از پاسخ‌گویی با بن‌بست مواجه شده است.
6. ایکنا بر اساس وظیفه خود، همچنان به مطالبه جامعه علمی مبنی بر انتشار چکیده و اصل مقالات همایش سال جاری اهتمام دارد تا متن مقالات انتخابی در این همایش در معرض دید و قضاوت صاحب‌نظران قرار گیرد.