ماه رمضان و تعامل اسلامی ـ مسیحی در سیرالئون/ عشق اهل سنت به خاندان نبوت(ع)
شعب خارجی: مسیحیان غرب آفریقا برای ماه رمضان احترام خاصی قائل هستند؛ به نحوی که در این ماه مسلمانان را همراهی می‌کنند و در طول روز رستوران‌ها را می‌بندند.
محمدرضا قزلسفلی، رایزن فرهنگی سابق ایران در سیرالئون در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با تبیین فرهنگ و سنت‌های ماه رمضان در غرب آفریقا به ویژه سیرالئون که حاصل مشاهدات میدانی وی در زمان فعالیت فرهنگی در این بخش از جهان بوده است، ضمن بیان این مطلب گفت: بیداری‌های غرب آفریقا جرقه‌هایی از فعالیت‌های ماه رمضان و آداب و رسوم مرسوم دراین ماه است، علی‌رغم این که دشمن تلاش دارد، مسلمانان را برای همیشه در خواب غفلت نگه دارد، مسلمانان همواره بیدارند.
وی افزود: در بین ماه‌های قمری، ماه‌های رجب، شعبان، ربیع‌الاول و رمضان ازاهمیت بسیاری در بین مردم کشورهای غرب آفریقا(غنا، نیجریه، توگو، سیرالئون، لیبریا، گینه کوناکری و..) برخورداراست، در این بین ماه رمضان جلوه دیگری دارد؛ به نحوی که اگر کسی در این ماه به کشورهای غرب آفریقا سفر کند، احساس می‌کند وارد کشوری اسلامی شده است، در این بخش از جهان در ماه رمضان به طور خودجوش از آنچه با آداب این ماه مغایرت دارد، ممانعت به عمل می‌آید و شأن و جایگاه این ماه به خوبی حفظ می‌شود.
محمدرضا قزلسفلی تأکید کرد: مسیحیان غرب آفریقا برای ماه رمضان احترام خاصی قائل هستند؛ به نحوی که در این ماه مسلمانان را همراهی می‌کنند. آنان رستوران‌ها را می‌بندند و سرو مشروبات الکلی در این ایام ممنوع است.
قزلسفلی بیان کرد: در غرب آفریقا مسلمانان و مسیحیان زندگی مسالمت‌آمیزی دارند و بین آنان درگیری وجود ندارد، آن‌ها با یکدیگر ازدواج می‌کنند، مثل ازدواج پسرمن با دختری مسیحی در سیرالئون که مسلمان شد.
وی گفت: ماه شعبان در غرب آفریقا معروف به «ماه عروسی‌ها» است، در این ماه کسانی که توانایی و آمادگی ازدواج دارند، باید عروسی کنند، غباروبی مساجد و خانه‌تکانی در شعبان مرسوم است، این ماه در واقع شبیه اسفندماه ایرانیان قبل از نوروز است، چرا که مردم غرب آفریقا معتقدند که به زودی وارد ماهی میشوند که میزبانش خداست و آنان مهمان خداوند هستند؛ بنابراین باید با روحی پاک، لباس و منزل پاکیزه به استقبال این ماه بروند.
رایزن فرهنگی سابق ایران در سیرالئون ادامه داد: در ماه رمضان جرائم به شدت کاهش پیدا می‌کند و دولت‌های غرب آفریقا که عمدتا مسیحی هستند، در این ماه همگان را به رعایت شئونات اسلامی دعوت می‌کنند و با وجود اسلامی‌‌نبودن، مراسم افطار برگزار می‌کنند؛ مقامات مسیحی در محافل رمضانیه مساجد حضور می‌یابند.
محمدرضا قزلسفلی تصریح کرد: روی‌آوردن به مکارم اخلاق همچون عیادت از بیماران، کمک به کسانی که در شرف ازدواجند، آشتی و صله رحم، دستگیری از افراد مسن و تهیه غذا برای بیوه‌زنان و فقرا در این ماه افزایش می‌یابد.
محمدرضا قزلسفلی یادآور شد: در سیرالئون نمازجمعه اولین جمعه هر ماه میلادی در طول سال در کاخ رئیس‌جمهور اقامه می‌شود، در هر ماه ائمه جمعه برای ایراد خطبه در این مکان دعوت میشوند، خطبه‌ها به زبان «کریو»(زبان ملی سیرالئون که همه افراد اعم از باسواد و بی‌سواد آن را می‌فهمند) ایراد می‌شود. در ایام حضورم در این کشور از من هم برای ایراد خطبه جمعه در کاخ رئیس‌جهمور دعوت شد.
قزلسفلی افزود: پیروان اسلام و مسیحیت در سیرالئون تعامل بسیار خوبی با یکدیگر دارند، به نحوی که وزیر فرهنگ و توریسم این کشور مسیحی؛ اما همسرش مسلمان و نامش «فاطمه» است. رئیس‌جمهور سیرالئون هر سال در ایام حج 100 دلار به هر یک از زائرانی که ازاین کشور راهی بیت‌الله الحرام میشوند، هدیه می‌دهد تا در مراسم حج هزینه کنند.
وی گفت: به یاد دارم زمانی که رایزن فرهنگی ایران در غنا بودم، جی جی رالینکس، رئیس‌جمهور وقت این کشور که مسیحی بود در یکی از سخنرانی‌های خود به مردم توصیه کرد که آداب و ارزش‌های اسلامی را برای توسعه غنا به کار ببرند. وی طرفدار اسلام و معتقد بود که مسلمانان نباید به حاشیه رانده شوند.
واچ نایت؛ شیوه مرسوم رصد هلال در آفریقا
محمدرضا قزلسفلی با اشاره به نحوه رصد هلال ماه‌های قمری در غرب آفریقا گفت: کشورهای آفریقایی برای تعیین اولین روز ماه رمضان یا به ایران و عربستان توجه می‌کنند و یا در مناطق دورافتاده از شیوه سنتی رصد هلال موسوم به «واچ نایت» بهره‌مند میشوند.
قزلسفلی ادامه داد: مردم غرب آفریقا به خواندن نمازهای مستحبی همچون «تراویح» و انجام عبادات مستحبی در رمضان بسیار پایبند هستند و معتقدند این اعمال ریشه درخت روزه را آبیاری می‌کند، تهجد(شب زنده‌داری) در بین آنان مرسوم است. مساجد در این ماه جلسات قرائت و تفسیر قرآن در زمان‌های مختلف قبل و بعد از نماز ظهر یا عصر و یا بین نماز مغرب و عشا برگزار می‌کنند، جلساتی که گاهی خود رایزن فرهنگی نیز در آن شرکت می‌کند، در این ماه در حاشیه خیابان‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها قرآن تلاوت می‌شود.
وی تصریح کرد: مسلمانان این منطقه در هوای گرم و شرجی و شرایطی سخت روزه می‌گیرند، فقرا و نیازمندان نیز در این ماه روزه گرفته و برای صرف افطار مهمان سفره‌های افطاری خیرین هستند. این گروه در شبانه‌روز تنها یک وعده(افطاری) غذا می‌خورند و تا 24 ساعت بعد روزه هستند و وعده‌ای به نام سحری ندارند.
بیدارباش سحرگاهی
محمدرضا قزلسفلی افزود: مسلمانان غرب آفریقا به شیوه‌های مختلف برای سحری بیدار میشوند، در برخی مناطق مسلمان‌نشین مداحانی هستند که با مداحی، مردم را برای سحری بیدار می‌کنند، در مناطق روستایی و دور دست، با صدای حیوانات بیدار میشوند، به این ترتیب که حیوان(بز، گوسفند یا گاو) قبل از ماه رمضان با دادن غذا در ساعتی مشخص که وقت سحر است، شرطی می‌شود و در روزهای آینده در این ساعت مشخص گرسنه شده و با بلندکردن صدایش در وقت سحر به صاحبش اعلام می‌کند که گرسنه است و صاحبش با شنیدن صدای حیوان بیدار می‌شود و به او غذا می‌دهد و خودش نیز سحری میل می‌کند.
قزلسفلی تأکید کرد: شیوه دیگری که برای اعلام سحری مرسوم است، نواختن بر طبل برای اعلام زمان سحری است، در این شیوه اولین ضربه‌ای که بر طبل نواخته می‌شود، به معنای «بیدارباش» است و مدتی بعد دومین صدای طبل نواخته می‌شود که به معنای دست‌کشیدن از غذا و وقت اذان صبح است.
وی یادآور شد: مردم غرب آفریقا چنانچه پایتخت‌نشین باشند، برای اطلاع از اوقات شرعی، آن را به صورت چاپ‌شده از منابع موثق دریافت می‌کنند، یکی از این منابع سایت «شهید آوینی» است، سایتی که اوقات شرعی کشورهای مختلف روی آن قرار گرفته است، زمانی که رایزن فرهنگی ایران در کشورهای غرب آفریقا بودم، رایزنی فرهنگی ایران اوقات شرعی این مناطق را که در سایت شهید آوینی درج شده بود، به صورت مکتوب منتشر کرده و در اختیار مسلمانان این منطقه قرار می‌داد.
اعلام افطار به شیوه‌های سنتی و مدرن
محمدرضا قزلسفلی بیان کرد: برای اعلام زمان افطار هم شیوه‌های مدرن(استناد به اوقات شرعی) و هم شیوه‌های سنتی(نواختن صدای طبل) مرسوم است، برخی نیز زمان مشاهده آخرین پرنده از کاروان پرندگان هنگام غروب را که از آسمان عبور می‌کند، به معنای زمان افطار می‌دانند.
قزلسفلی گفت: مسلمانان غرب آفریقا با میوه‌هایی مانند پرتقال و موز یا آب افطار می‌کنند، سپس برای اقامه نماز جماعت به مسجد رفته و افطاری مساجد را تناول می‌کنند، در سال‌های حضور من به عنوان رایزن فرهنگی ایران در کشورهای غرب آفریقا، با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره) محافل افطار در این مناطق برگزار می‌کردیم.
غذاهای سنتی غرب آفریقا در رمضان
رایزن فرهنگی سابق ایران در سیرالئون درباره انواع غذاهای سنتی مسلمانان آفریقا در ماه رمضان گفت: ساکنان این مناطق گاهی روزه خود را با غذایی شبیه حلیم ایرانی‌ها که به آن «پاپ(سوپ)» گفته می‌شود، افطار می‌کنند و بعد به مسجد رفته و کمتر در منازل افطار را به تنهایی میل می‌کنند.
محمدرضا قزلسفلی بیان کرد: پاپ یا سوپ انواع مختلفی از جمله پاپ «برنج»، پاپ «اوگی»، پاپ «ایبه» و پاپ «ساتی» دارد و با برنج، آرد ذرت و ارزن تهیه می‌شود.
قزلسفلی بیان کرد: روزه‌داران بعد از اقامه نماز مغرب در قالب دسته‌ها و گروه‌های چند نفره گرد ظرف‌های حاوی یکی از پاپ‌های ذکرشده که توسط افراد خیر تهیه شده است، نشسته و روزه خود را افطار می‌کنند.معمولا هر یک از افراد با خود قاشقی همراه دارند. این نوع افطار موجب تشویق مردم به روزه داری می‌شود.
عشق و ارادت مردم آفریقا به اهل بیت(ع)
قزلسفلی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ارادت مسلمانان غرب آفریقا به اهل بیت(ع) گفت: مردم این منطقه ارادت خاصی به اهل بیت(ع) دارند و با وجود این که مالکی‌مذهب هستند، به توسل و شفاعت اعتقاد دارند و نام «فاطمه» و مشتقات آن مانند «فاطو»، «فاطی» و «بتول» از القاب آن حضرت، نام «علی(ع)» و مشتقات آن مانند «علیو» و همچنین «الحسن» و«الحسین»(نام دوقلوهای پسر) و «الحسنة» و«الحسینة»( نام دوقلوهای دختر) در بین آنان رایج است.
وی افزود: در این منطقه از آفریقا هر کس نامش «الحسن» باشد، حتما برادر دوقلویی به نام «الحسین» دارد و هر کس «الحسنة» باشد، خواهر دوقلویش حتما نامش «الحسینة» است.
«اَجَواندو»؛ سنتی برای ابراز عشق به اهل بیت(ع) در رمضان
محمدرضا قزلسفلی ادامه داد: «اَجَواندو» در واقع آیینی مذهبی و سنتی قدیمی است که نشان‌دهنده عشق و علاقه مسلمانان مالکی‌مذهب به حضرت علی(ع) است، در این آیین که در ماه رمضان به عنوان ماه شهادت مولای متقیان حضرت علی(ع)، مرسوم است و جوانان و افراد مسن در آن شرکت می‌کنند، شعری در وصف امام علی(ع) خوانده می‌شود، دو نفر در جلوی جمعیت سوار بر ماکت‌های اسب و شتر شده و شعر موسوم به اجواندو را به زبان محلی می‌خوانند.
مفهوم این شعر این است:
«این علی(ع) است، ردایش را بگیرید، به او متوسل شوید، نگذارید از بین ما برود، نگذارید از ما دور شود.
او کیست؟ پدر الحسن والحسین(علیهما اسلام)، بهترین مسلمانان امت رسول‌الله(ص)، او از کودکی با اسلام بزرگ شد، دنباله‌رو او باشیم؛ چرا که راه نجات ما در اوست».
مراسم شب قدر در غرب آفریقا
قزلسفلی تصریح کرد: در غرب آفریقا 27 رمضان و گاهی 29 رمضان شب قدر است، شبی که در زمان حضورم در سیرالئون جوشن‌کبیرخوانی را در آن رواج داشت.
وی گفت: به یاد دارم که در یکی از شب‌هایی که در یکی از مساجد بزرگ «فریتاون» سخنرانی داشتم، 10 تا 15 بند جوشن‌کبیر را خواندم و مردم هم‌خوانی می‌کردند، بعد از سخنرانی من، امام جماعت حاضر در مراسم بلند شد و گفت: «این دعایی که قزلسفلی خواند، کجایش با اسلام و قرآن مغایرت دارد که وهابیت با تبلیغات سوء می‌گوید ادعیه شیعیان مغایر با قرآن و سنت است».
قزلسفلی تأکید کرد: به دلیل این که خواندن دعای جوشن‌کبیر در شب قدر مورد استقبال مسلمانان سیرالئون قرار گرفت، شب‌های بعد نیز آن را در دیگر محافل و مساجد می‌خواندم.
رایزن فرهنگی سابق ایران در کشورهای غرب آفریقا ادامه داد: در غنا مراسم قرائت قرآن، دعا و عبادت در شب قدر مرسوم است و این مراسم حتما باید به نحو احسن برگزار شود.اقامه نافله‌های طولانی، انجام حسنات و عبادات، تفسیر قرآن و ختم یک دور کامل قرآن پس از توزیع 30 جزء در بین حاضران در مسجد، از اعمال این شب است. تمام مساجد در شب قدر از ساعت 10 شب تا صبح بازند و این اعمال را به جا می‌آورند.
وی گفت: یکی از آیین‌های قابل‌توجه شب قدر قرائت یک دور کامل قرآن مجید به طور هم‌زمان است. برای انجام این کار در وسط مسجد پارچه سفید رنگی پهن شده و بر روی آن مقداری قابل توجهی میوه «کولا» و «بیتر کولا» که دو میوه مقدس است، قرار داده می‌شود. افراد حاجتمند جهت برآورده‌شدن حاجات خود این میوه‌ها را که به اندازه یک گردو بیضی‌شکل است، به عنوان نذر در شب قدر به مسجد اهدا می‌کنند. قداست و اهمیت میوه‌های «کولا» و «بیترکولا» که به رنگ‌های سفید و قرمز و تلخ‌مزه است، به قدری است که به عنوان یکی از مقدس‌ترین و ضروری‌ترین اقلام جهیزیه زنان، تقدیم داماد می‌شود. این میوه‌ها ارزش غذایی ندارد، لیکن تا ساعت‌های طولانی از خواب و گرسنگی افراد جلوگیری می‌کند.
محمدرضا قزلسفلی تصریح کرد: در این مراسم هم‌زمان هر فردی که توانایی خواندن قرآن را دارد، جزئی از کلام‌الله مجید را با صدای بلند قرائت می‌کند. شب زنده‌داران به طور دایره‌وار بر اساس مقام دینی و اجتماعی خود گرد پارچه سفید در شعاع‌های متوازن می‌نشینند. علماء و قاریان قرآن مجید نزدیک‌تر به پارچه سفید هستند. هم‌زمان با قرائت قرآن مجید شب زنده‌داران به وجد آمده و جهت ادای حاجات خود و تشویق قاریان اسکناس‌هایی به روی پارچه سفید پرتاب می‌کنند. در عین حال برخی مسلمانان اسکناس‌ها را مستقیما در جیب امام جماعت و قاری قرآن قرار داده و به عنوان تبرک و کسب فیض دستی بر سر و روی وی می‌کشند.
قزلسفلی یادآور شد: در سیرالئون امام‌های جماعت منبع درآمد و مقرری ندارند. از این رو مبالغ اهداشده کمک خوبی برای آن‌ها محسوب می‌شود. در پایان مراسم، مبلغ قابل توجهی پول برای مسجد نیز جمع‌آوری می‌شود. آن‌گاه میوه‌های کولا و بیتر کولا بین افراد توزیع می‌شود.
وی گفت: مراسم قرائت قرآن به شیوه دیگری نیز برگزار می‌شود، بدین ترتیب آتشی را با هیزم روشن کرده و دور آن حلقه می‌زنند و قرآن می‌خوانند، خاکستر این آتش مقدس است و نباید جاهای نجس ریخته شود و معمولا در زمین‌های کشاورزی ریخته می‌شود تا محصول پر برکت شود. کسی حق ندارد پا روی این خاکستر بگذارد؛ چون مقدس است.
رایزن فرهنگی سابق کشورمان در سنگال افزود: آشتی‌کنان نیز در شب قدر مرسوم است و مسلمانان غرب آفریقا معتقدند در این شب قطعا گناهان بخشیده شده و انسان پاک و پاکیزه می‌شود و بعد از شب قدر نیز همواره سعی بر دوری از گناه دارند.
«شب‌های آتشفشان»؛ سنتی مرسوم در شب قدر
وی با اشاره به برگزاری مراسم «شب‌های آتشفشان» در سیرالئون هم‌زمان با شب قدر، بیان کرد: این مراسم در بخش‌های شمالی، مرکزی و جنوبی سیرالئون مرسوم است و طی آن در نیمه شب لیلة القدر در حیاط مسجد و یا محلی که در آن نماز اقامه می‌شود با هیزم فراوانی که قبلا آماده کرده‌اند آتش روشن می‌کنند. مسلمان این منطقه معتقد هستند که قرآن مجید در این شب نازل شده است و وقتی که اولین آیات قرآن توسط جبرئیل بر پیامبر اسلام( ص) وحی شد، جرقه و آتشی نورانی در برابر آن حضرت در آسمان ظاهر شد . مردم در دسته‌های متعدد دور آتش حلقه زده و طواف‌کنان بر گرد آن حرکت می‌کنند. آن‌ها معتقد هستند که در چنین زمان مهمی خداوند متعال دعاهایشان را قبول می‌کند.
اعلام عید فطر با نمایش فانوس‌ها
محمدرضا قزلسفلی به آیین‌های مسلمانان سیرالئون در شب قدر اشاره کرد و گفت: برای تعیین عید فطر آیین‌های مختلفی برگزار می‌شود که یکی از آن‌ها «لنتر پارت: نمایش فانوس‌ها» در شب عید فطر است که طی آن ماه عید را رصد می‌کنند، متأسفانه سال‌های اخیر انگلیسی‌ها و استعمار این مراسم را تحریف کردند و چند سالی به جای آن آیینی رواج دادند که در آن گروه‌های فرهنگی با پوشیدن لباس‌های خاصی که تنگ و چسبان است، رقص و آواز سر داده و سنت‌های غربی را اجرا می‌کردند.
قزلسفلی افزود: قبل از تحریف این مراسم توسط استعمار مسلمانان فانوس به دست دنبال ماه نو(شوال) می‌گشتند و با مشاهده ماه عید را اعلام می‌کردند، اما با مرسوم شدن«کارناوان» غربی‌ها، فساد و بی‌بندوباری حاکم شد؛ اما با اعتراض مسلمانان این کارناوال لغو شد و مراسم سنتی نمایش فانوس‌ها یک بار دیگر رواج پیدا کرد. غربی‌ها اما بیکار ننشسته و کارناوال رقص و آواز خود را در مراسم شب استقلال سیرالئون که هر ساله 26 آوریل برگزار می‌شود، اجرا و رایج کردند.
اعلام عید از طریق منابع رسمی
وی با اشاره به اعلام زمان عید فطر از طریق منابع رسمی تصریح کرد: امروزه اعضای کنگره مسلمانان سیرالئون هفته آخر ماه مبارک رمضان را با ملاحظه اطلاعات واصله از کشورهای اسلامی روز عید فطر تعیین و اعلام می‌کنند. دولت سیرالئون طبق نظر کنگره فوق الذکر روز عید فطر را تعطیل رسمی اعلام می‌کند.
طبخ غذای عید در سیرالئون
محمدرضا قزلسفلی پختن غذای مخصوص عید فطر را در بین مسلمانان سیرالئون رایج دانست و گفت: زنان در سیرالئون در شب عید فطر بیدار می‌مانند تا غذای معروف این عید را که غذای خداحافظی ماه رمضان «فولبندی» ( Ful Banday ) نام دارد، طبخ کنند.این غذا صبح عید فطر خیرات می‌شود و مسلمانان با نذر و نیاز از آن حاجت می‌گیرند، این غذا باید قبل از نمازعید فطر آماده باشد، برنج، گوشت، ماهی، مرغ و میگو مواد تشکیل‌دهنده این غذای سنتی است.
هفت روز روزه‌داری در شوال برای خداحافظی از رمضان
قزلسفلی به فرهنگ خداحافظی از رمضان در بین مسلمانان سیرالئون اشاره کرد و افزود: مسلمانان سیرالئون پس از عید فطر 7 روز را روزه می‌گیرند و در واقع ماه رمضان را بدرقه و مشایعت می‌کنند تا سال بعد.
پرداخت زکات فطر
وی ادامه داد: مسلمانان سیرالئون قبل از اقامه نماز عید فطر، زکات فطر را که عمدتا برنج بوده و «مود»( Mudd )نامیده می‌شود، پرداخت می‌کنند. شیوه پرداخت زکات عید فطر به این ترتیب است که ولی(سرپرست) خانواده دهنه گونی و یا ظرف حاوی برنج را باز می‌کند. هر یک از اعضای خانواده دو دست خود را مشت کرده درون گونی و یا ظرف برنج نموده، هشت بار(هشت مود) ازبرنج بر می‌دارد. این عمل باید توسط خود افراد خانواده انجام گیرد؛ اما در مواردی که برخی اعضای خانواده حضور ندارند و یا با مشکلات بیماری مواجهه هستند سرپرست آن‌ها نیابتا زکات را پرداخت می‌کند.
اقامه نماز عید فطر
رایزن فرهنگی سابق ایران در سیرالئون بیان کرد: از ساعت هشت تا ده صبح روزعید فطر سطح شهرها و روستاهای سیرالئون انبوه از جمعیت با پیراهن‌های سفید رنگ و کلاه به سراست. اهالی هر منطقه با پوشیدن لباس‌های نو و با سردادن اذکار تکبیر و تهلیل در حالی که دو نفر بر طبل‌ها می‌کوبند طی تشریفات خاصی به خانه امام جماعت خود می‌روند. امام جماعت بعد از خوش‌آمدگویی و عرض تبریک در حالی که چند شخصیت دینی وی را همراهی می‌کنند، پیشاپیش جمعیت تکبیر و تهلیل‌گویان به سوی جایگاه‌های وسیع و غیر مسقف حرکت می‌کند. قبل از اقامه نماز، اذکار تکبیر و تهلیل توسط فردی خوانده می‌شود و مردم تکرار می‌کنند.
وی گفت: بعد از اقامه نماز عید فطرمردم امام جماعت را طی تشریفاتی با سلام و صلوات تا منزلش همراهی می‌کنند. در منزل امام جماعت گوسفند ذبح می‌شود و همه از آن میل می‌کنند. در مناطقی که اسب و اشتر وجود دارد، امام را سواره تا منزل وی بدرقه می‌کنند.
«سلیموفو»؛ عیدی روز عید فطر
محمدرضا قزلسفلی یادآور شد: سنت سلیموفو(عیدی‌دادن در عید فطر) از قدیم در بین سیرالئونی‌ها مرسوم بوده است، بعد از اقامه نماز عید فطر مسلمانان جهت انجام صله رحم و دیدار از اقوام خود به خانه‌های یکدیگر می‌روند. دیدار از علما و شخصیت‌های دینی در اولویت برنامه‌های روز عید فطر مسلمانان سیرالئون است. مردها به همسران و فرزندان خود به خاطر موفقیت در ماه مبارک رمضان عیدی یا سلیموفو تقدیم می‌کنند. روز عید فطر وقتی دو سیرالئونی در بین راه و یا در خانه به هم می‌رسند، اولین کسی که سلیمفو بگوید باید عیدی را دریافت کند. این سنت حتی بین مسلمانان و مسیحیان این کشور نیز رایج است.
قزلسفلی افزود: در روز عید فطر نوجوانان دختر و پسر در قالب گروه‌های مختلف در خیابان‌ها در حالی که اشعاری در وصف رسول گرامی اسلام(ص) می‌خوانند به خانه‌ها مراجعه و سلیموفو دریافت می‌کنند. سلیموفو علاوه بر پول نقد ممکن است موادی چون نان، برنج و ذرت نیز باشد.
جلوگیری از فعالیت‌های وهابیت توسط دولت سیرالئون
محمدرضا قزلسفلی در پخش پایانی این گفت‌و‌گو به روند فعالیت‌های وهابیون در سیرالئون اشاره کرد و گفت: زمانی بود که وهابیت قصد داشت بین شیعه و سنی اختلاف بیندازد؛ اما دولت سیرالئون اعلام کرد که وهابیت حق ندارد بین مسلمانان اختلاف انداخته و مشکل ایجاد کند.
قزلسفلی یادآور شد: در قانون اساسی سیرالئون دین آزاد است و به ادیان و مذاهبی مانند تشیع که به توسعه کشور کمک کنند، اجازه فعالیت داده می‌شود و دولت از شیعیان حمایت می‌کند.
