نقش تکميلی زن و شوهر در رسيدن به قرب الهی در پرتو «هن لباس لكم وانتم لباس لهن»

به گزارش کانون خبرنگاران ايکنا، نبأ، نگرانی‌های مرتبط با ازدواج در دو حوزه است: نگرانی نخست آنکه سن ازدواج پسران و دختران به دلايل مختلفي افزايش يافته است که اين افزايش سن آثار و پيامدهای سوئی به دنبال دارد. نگرانی دوم آن است که آمار طلاق نيز بالاست و نکته تأسف برانگيز اينکه ميزان طلاق‌هايی است که در سال اول زندگی اتفاق می‌افتد؛ يعنی زن و شوهر هنوز به نخستين سالگرد ازدواج نرسيده‌اند که از يکديگر جدا شده‌اند. در مورد نگرانی دوم پيش از اين در يادداشتی با عنوان «راهکار قرآنی استحکام روابط زن و شوهر» چنين اشاره شد که در قرآن زن و شوهر به‌عنوان «لباس يکديگر» معرفی شده‌اند که اين تعبير از زن و شوهر کارکردهای بسياری در استحکام روابط زوجين دارد و در ابعاد مختلفی قابل بررسی است.
در خصوص اينکه لباس يکديگر بودن چطور در تقويت رابطه زن و شوهر مؤثر است در گفت‌و‌گويی با مسعود عابدی، معاون دفتر نهاد معظم رهبری در دانشگاه خوارزمی اين مسئله تحليل شد که مشروح آن در ذيل می‌آيد.
عدم شناخت زوجين از خودشان منشأ آسيب‌های زندگی زناشويی
عابدی در آغاز سخن در مورد آسيب‌شناختی ازدواج افزود: خيلی از آسيب‌هايی که در زندگی زناشويی به وجود می‌آيد ناشی از عدم شناخت صحيح زوجين از خودشان می‌باشد اگر زوجين خودشان را بشناسند و ارزش و جايگاه انسان را بدانند که انسان خليفه الهی در روي زمين است ـ «إني جاعل في الارض خليفة» ـ و با اين ديد مقدس به همديگر نگاه کنند و مرد به همسرش و زن به شوهرش به ديد امانت و خليفه الهی بنگرد در نگاه اول خيلي از مشکلات حل می‌شود. يعنی با يک نگاه الهی و جامع و با معرفت به انسان داشتن که لازمه آن تفکر و تعقل در اين معانی است که نتيجه عدم دقت در اين معانی مادی شدن زندگی است و چاه ماديات چيزی است که هيچ وقت پر نمی‌شود و انسان سيری‌ناپذير است و کم کم اين گرايش به ماديات وارد زندگی انسان می‌شود و انتظارات مادی از يکديگر داشتن هيچ وقت تمام نمی‌شود، وقتی که اين انتظارات تمام نشود و ادامه داشته باشد زوجين از همديگر خسته می‌شوند و در اينجاست که بحث طلاق و جدايی، بحث عدم تفاهم و بحث عدم توانايی در ارتباط برقرار کردن با يکديگر پيش می‌آيد. در نتيجه قبل از ازدواج بسيار مهم است که مرد و زن چنين نگاهی داشته باشند که من با يک انسان می‌خواهم ازدواج کنم، زن به شوهرش به عنوان يک تراکتور نگاه نکند يعني کسی که بايد پول بياورد و به ماديات آن نگاه نکند و از طرفی مرد هم به همسرش به‌عنوان يک خدمتکار يا  کسی که در محيط خانه بايد به او خدمت کند به‌عنوان يک کلفت نگاه نکند. به ديگر سخن، زن و شوهر يک نگاه الهی و مقدس و با معرفت به همديگر داشته باشند؛ زن به شوهرش به عنوان يک موجود الهی که خداوند يک وظيفه‌ای بر عهده‌ای ايشان قرار داده است نگاه کند و مرد هم به همسرش به عنوان وسيله‌ای براي قرب الهی بنگرد که اين هدف عالی از خلقت انسان است و با اين نگاه ممکن نيست که زندگی بدون شناخت و معرفت شکل بگيرد و زن و شوهر بدون شناخت و معرفت از هم جدا بشوند.
وی ادامه داد: اختلافاتی که بين زن و شوهر به‌خصوص در سال‌های اول زندگی پيش می‌آيد به دليل عدم معرفت‌شناسانه به زندگی خود انسان است. من چه کسی هستم؟ هدف از خلقت، ازدواج و تشکيل خانواده چيست؟ با اين توصيف وقتی آنان در اول ملاحظه کردند که دو هدف و ديد متفاوت از زندگی دارند زندگی شکل نمی‌گيرد. بنابراين جهان‌بينی انسان در تشکيل خانواده خيلی مهم است که اگر جهان‌بينی زن و شوهر يکی باشد الزاما در يک مسيری می‌توانند با هم حرکت کنند. اگر انسان چنين ديدی به ازدواج داشته باشد، ديد مکمل همديگر بودن براي رسيدن به يک هدف بالاتر به معنای آن است که زن و شوهر برای رسيدن به قرب الهی نقش تکميلی دارند و اگر ازدواج بر اساس مبنای معرفتی باشد قرب الهی بعد از آن بسيار آسان‌تر است و لذا کسي که ازدواج می‌کند نصف دينش را به دست آورده است.
تعبير «لباس» مبين مکمل بودن زن و شوهر است
معاون دفتر نهاد معظم رهبری در دانشگاه خوارزمی بيان نمود: قرآن خيلی قشنگ از اين مکمل بودن زن و شوهر نسبت به يکديگر تعبير می‌کند و چنين می‌گويد: «هن لباس لکم و أنتم لباس لهن»؛ زن لباسی براي شماست و شما مردان لباسی براي زن هستيد. چند نکته ظريف در اين استعاره شش کلمه‌ای قرآن وجود دارد:
نخستين نکته آن است که در رابطه بين زن و مرد حقوق آن دو مساوی است. مساوی به اين معنا نيست که حق زن همان حق مرد است بلکه، معنای آن عدم برتری مرد يا زن نسبت به شوهرشان می‌باشد.
دومين مطلب قابل طرح، تعبير به لباس از زن و شوهر در رابطه زناشويی است. لازم است دقت شود که لباس چه خصوصيات و چه ويژگی‌هايی دارد که خداوند آن خصوصيات‌ها را به‌عنوان معيار رابطه زن و شوهر قرار می‌دهد. مفسرين چند نکته در اين‌باره ذکر کرده‌اند:
يکی اين‌که هميشه انسان لباس را به اندازه بدن و شکل و قيافه خودش انتخاب می‌کند و لذا بحث کفوئيت پيش می‌آيد. انسان متناسب با فرهنگ و متناسب با توانايی‌هايی مالی که دارد ازدواج می‌کند و تناسب‌هاي ديگر. بنابراين، اگر انسان دقت کند با اين شش کلمه قرآنی خيلی از اختلافات برطرف می‌شود.
ديگر آنکه لباس عيوب بدن انسان را می‌پوشاند يعنی اين زشتی‌های بدن انسان که معمولا نبايد در معرض ديد قرار بگيرد لباس آن را می‌پوشاند و زن و شوهر نسبت به هم اين وظيفه قشنگ را دارند. به ديگر بيان، زن و شوهر بايد حافظ اسرار و حافظ آبروی همديگر باشند، اين طور نباشند که خانم هر عيب شوهر به فرد ديگری بگويد و بالعکس.
وی ادامه داد: تعبير ديگری که مفسرين بيان کرده‌اند آن است که لباس انسان متناسب با فصل گرما و سرما و آب و هوا عوض می‌شود. اين بدين معناست که زن و شوهر بايد يک انعطافی نسبت به همديگر داشته باشند. در بسياری از آيات و روايات به گذشت در زندگی تأکيد شده است. از خود گذشتگی، ايثار و انعطاف در زندگی لازم است؛ اگر زن عصبانی می‌شود مرد بايد گذشت کند و بالعکس.  
تعبير زيبای مرحوم علامه طباطبايی که مطرح کرده آن است که کأن خداوند می‌خواسته بگويد که اين زن و مرد روابط‌شان آنقدر بايد صميمی باشد مثل لباسی که نزديک‌ترين چيز به بدن انسان است يعنی هيچ فاصله‌ای بين بدن انسان و لباسش نيست. به قول شهيد مطهری کأن بعد از چند سال زندگی کردن بسان يک روح در دو بدن می‌باشند.
سهراب بهادری