به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، یکی از تأکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب اسلامی، همواره بر مقوله اقتصاد مقاومتی بوده و سیاستهای اقتصاد مقاومتی هم در این راستا ابلاغ شده است تا چراغ راهی برای عملکرد مسئولان در این زمینه باشد. همچنین مقام معظم رهبری، سال جاری را نیز با عنوان «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» نامگذاری کرده و در سخنرانی خود درحرم رضوی بر ضرورت تدوین نقشه راه اقتصادی برای تحقق اقتصاد مقاومتی تأکید کردند.
برای بررسی لوازم تدوین نقشه راه اقتصادی در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی، با ساسان شاهویسی، کارشناس مسائل اقتصادی گفتوگویی انجام دادیم که متن این مصاحبه در ادامه میآید:
ابتدا بفرمائید با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب بر تهیه نقشه راه اقتصادی، این مسئله چه جایگاهی در برنامهریزیهای اقتصادی دارد؟مشخصا نقشه راه، برخی دستهبندیها و الزاماتی دارد که اگر این لوازم را با برآوردها و برنامهریزیهای خود همراه نکنیم، چه بسا در مسیر رسیدن به هدف هم موفق نخواهیم بود. وقتی درباره برنامهریزیهای اقتصادی بلندمدت صحبت میکنیم، منظور نقشه راهی بزرگ به عنوان سند چشمانداز است که شاید کمی با الگو شدن فاصله دارد اما به نظر میرسد آنچه در فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه باید نقشه راهی را برای فعالیتهای اقتصادی در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی داشته باشیم، مد نظر ایشان بود، شناخت از ظرفیتهای موجود اقتصادی و برآورد کردن دقیق بود.
نکته دیگر این است که باید برآورد دقیق داشته باشیم که ظرفیت موجود ما مبتنی بر چه شاخصهایی تعریف میشود. خیلیها درباره وضعیت موجود صحبت میکنند اما شاخصهایی که مطرح میکنند با شاخصهایی که دسترسی، اقدامات، منابع و عناصر اقتصادی ما در تحقق اهداف را شکل میدهد متفاوت است و چه بسا در اینصورت، نه تنها از برآوردهای خود بلکه از برنامهریزیهایی که انجام میدهیم و از وضعیتی که میخواهیم محقق کنیم فاصله فاحش پیدا کنیم.
با این اوصاف، مهمترین لوازم تدوین این نقشه راه اقتصادی برای تحقق اقتصاد مقاومتی، مشخصا چه مواردی هستند؟بخشی از تدوین نقشه راه به میزان دانش و شناخت ما از وضع اقتصادی موجود مربوط است. مقام معظم رهبری اشاره میکنند که هیچ اشکالی ندارد اگر میخواهیم نقایص را بهتر متوجه شویم، نقادان را هم در برنامهریزیهای خود دخیل کنیم و بدانیم که سؤال و چالش آنها مبتنی بر بچه رویکردی است؛ چراکه شاید اصولیتر و منطقیتر هم باشد.
بخشی از نقشه راه به ظرفیتهای درونی ما مربوط است. اگر واقعا بخواهیم اولویتها را شروع کنیم باید روشن شود که قصد داریم این کار را از فرصتها یا تهدیدات و از نقاط ضعف یا نقاط قوت آغاز کنیم؟. به نظر میرسد اگر این اتفاق را درست شکل داده و ظرفیتها را به درستی تعریف کنیم، آنگاه میتوانیم به یک معیار درست برای تدوین نقشه راه اقتصادی و تحقق منویات رهبر معظم انقلاب برسیم.
علاوه بر این موارد باید روشن کنیم که قرار است در آینده به چه برسیم و اگر امروز در رتبهبندی اقتصادی جهانی، دارای رتبهای هستیم، قرار است وضع موجود را حفظ کنیم و یا با آمیختن اندکی رفاه به آن، استدلال کنیم به همه اهداف رسیدهایم و آیا میخواهیم براساس ظرفیتهای موجود به سمت متعالی شدن حرکت کنیم؟
مقام معظم رهبری در یکی از صحبتهای خود، دالی داشتند مبنی بر این نکته که میتوانیم در رتبهبندی اقتصاد جهانی، حتی رتبه دوازدهم اقتصاد جهان را هم داشته باشیم. حال باید بررسی کنیم رتبه دوازدهم اقتصاد جهان چه تفاوتهایی با وضعیت موجود ما دارد و اگر قرار شد این مسیر را طی کنیم چه اتفاقاتی را باید شکل دهیم؟
آیا چنین روندهایی، آینده اقتصادی مطلوبی را برای ما رقم خواهد زد و اگر چنین اتفاقاتی رخ ندهد، چه هزینههایی بر ما تحمیل خواهد شد؟ عدهای آیندهای بسار مطلوب و امیدوارکننده و منبعث از دیدگاههای مادی را مطرح میکنند و اینکه در آینده بهترین اقتصاد و رفاه را خواهیم داشت اما باید روشن شود آیا واقعا سازوکارهای لازم وجود دارد و چنین روندی همسو با مبانی جمهوری اسلامی هست؛ بنابراین اگر بتوانیم وضع موجود، قابلیتها، فرصتها و تهدیدها، قوتها و ضعفها و اینکه قرار است در آینده چه اتفاقات اقتصادی را شکل دهیم، به خوبی روشن کنیم، میتوانیم در این مسیر به پیروزیهایی نائل شویم.
به نظر میرسد اگر این نقطهگذاریها را به خوبی انجام ندهیم، حتی اگر نقشه راهی هم شکل بگیرد، نه میتواند راه را به ما نشان دهد و نه در طی مسیر علائم هشداردهنده دقیقی را در اختیار ما میگذارد و نه اینکه فاصله ما با مقصد را تعیین خواهد کرد. از همه مهمتر آن ایمنی که قرار است در خروجی آن به عنوان اقتصاد مبتنی بر انقلاب اسلامی، عدالتمحور، شفاف و سالم و متجلیکننده انسان خداباور باشد، به انحراف عمیق خواهد رفت و در نهایت چه بسا یک دوره بیستساله و یک سند چشمانداز دیگر هم طی خواهد شد و چون نتوانستیم یک نقشه راه دقیق و مبتنی بر مبانی انقلاب اسلامی را تدوین کنیم، چه بسا دچار چالشهای بسار عمیقتر از وضع اقتصادی موجود خواهیم شد.