تک فلاح بیان کرد:
شبه‌افکنی‌های اجتماعی و ارتباط آن با ضعف آموزش عمومی قرآن
گروه فعالیت‌های قرآنی: معاون مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت بر این باور است که آموزش عمومی قرآن به صورت غیر مستقیم با آموزش سبک زندگی اسلامی و قرآنی به کودک آغاز شده و برخی شبه‌افکنی‌های اعتقادی در جامعه را ناشی از ضعف آموزش عمومی می‌داند.
داوود تک‌فلاح، مدرس قرآن و معاون مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در مورد آموزش عمومی قرآن و وضعیت آن در جامعه، ضمن ارائه تعریفی از این نوع آموزش، گفت: آموزش عمومی قرآن، آموزشی است که برای همگان در نظر گرفته می‌شود. حداقل آموزشی که برای سواد عمومی قرآن مورد نیاز است، می‌توان به عنوان آموزش عمومی قرآن نام برد.
آغاز آموزش عمومی قرآن با آموزش هنجارها
این مدرس و کارشناس آموزش قرآن با اشاره به اینکه در کمیسیون آموزش عمومی قرآن 9 هدف برای این نوع آموزش در نظر گرفته شده است، در مورد زمان آغاز آموزش عمومی قرآن برای افراد، افزود: در بحث آموزش از بدو تولد به فرزندان آموزش‌هایی در خصوص فراگیری هنجارهای اجتماعی و زندگی روزمره و نیز رفع نیازها، داده می‌شود و این آموزش‌ها تا آخر عمر افراد، همراه آنها هست، به این صورت که برخی از آموزش‌ها در کودکی، برخی در نوجوانی، جوانی و میانسالی صورت می‌گیرد. برخی غریزی است و برخی دیگر نیز باید آموزش داده شود.
این داور مسابقات قرآن تصریح کرد: این آموزش‌ها، شامل آموزش‌های کلامی و غیر کلامی می‌شود. بسیاری از این آموزش‌ها را خود قرآن و سبک زندگی اسلامی و قرآنی برای ما مشخص کرده است، یعنی این آموزش‌ها از قرآن احصاء می‌شود، از جمله این آموزش‌ها می‌توان به سلام کردن اشاره کرد. سلام کردن از زمانی که تکلم کودک شروع می‌شود، آموزش داده می‌شود.
شروع آموزش قرآن از آغاز ارتباط‌گیری افراد با قرآن
تک فلاح با تأکید بر اینکه برخی آموزش‌ها به سن ارتباطی ندارد، اظهار کرد: بر همین اساس برخی آموزش‌ها از همان بدو کودکی آغاز می‌شود و به نسبت بلوغ و توانمندی ذهنی گسترش می‌یابد. در واقع زمانی که فردی بتواند با قرآن به عنوان یک کتاب آسمانی ارتباط برقرار کند، می‌تواند آماده یادگیری قرآن نیز باشد.
وی با اشاره به اینکه برخی انواع آموزش عمومی قرآن در جامعه بسیار ضعیف است، گفت: زمانی که آموزش عمومی قرآن در جامعه ضعیف باشد و به برخی مسائل اعتقادی قرآن براساس آموزش‌های عمومی پاسخ داده نشود، شبهه‌افکن‌ها می‌توانند از طرق مختلف افراد را به اشتباه بیندازند. شاید به نوعی بگوئیم این مسائل، فراتر از درک و فهم قرآن باشد، اما اینها چیزی جز آموزش عمومی قرآن نیست. دایره آموزش عمومی قرآن آن چیزهایی است که جزء ضروریات است، همچنانکه برای احکام شرعی گفته شده است، هر آنچه شما مبتلا‌به آن هستید، در خصوص احکام شریعت بر شما واجب است، در مورد قرآن نیز هر آن چیزی که انسان مبتلا‌به آن است بر او واجب است و باید یاد بگیرد.
تک فلاح در پاسخ به این سؤال که زمان خاصی برای شروع آموزش عمومی قرآن در جامعه مد نظر هست یا خیر؟ بیان کرد: همانطور که گفتم آموزش عمومی قرآن، بخش‌های مختلفی دارد، به عنوان مثال در برخی خانواده‌ها دیده می‌شود که هنوز تکلم کودک کامل نشده است که آموزش قرآن آغاز می‌شود، حالا این آموزش نه حفظ یا روخوانی که احترام و ادب در برابر قرآن است، این خودش یک نوع آموزش عمومی قرآن است که طریقه مواجهه با آن را آموزش می‌دهد. بنابر این آموزش عمومی قرآن و انواع آن بستگی به شرایط افراد دارد.
این کارشناس آموزش قرآن خاطرنشان کرد: این آموزش تا زمانی که کودک کلمات و مثل‌های قرآنی که در محاوره به کار می‌رود، می‌شنود، ادامه می‌یابد و در ادامه نیز وارد انواع دیگر می‌شود. اینکه بعد از تکلم به کودک گفته می‌شود باید قبل از شروع هر کار «بسم الله» بگوید نیز یک آموزش عمومی قرآن است. آموزش‌هایی که در این راستا قرار می‌گیرد نیز شامل آموزش عمومی قرآن است و از همین زمان آموزش عمومی قرآن را می‌توان آغاز کرد. در واقع آموزش عمومی قرآن از زمانی که سبک زندگی قرآنی و اسلامی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به کودک آموزش داده می‌شود، شروع می‌شود.
تأکید بر نقش اثرگذار خانواده
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در مورد میزان اثرگذاری نهادهایی همچون خانواده و مدرسه و ... در زمینه آموزش عمومی قرآن گفت: قطعاً اولین مجموعه‌ای که می‌تواند اثرگذار باشد، خانواده است؛ چرا که کودک ممکن است تا سن پیش دبستانی به مراکز آموزشی ورود پیدا نکند، اگر ما در حال حاضر 10 میلیون کودک زیر شش سال در کشور داشته باشیم شاید دو میلیون نفر از آنها از خدمات مهدهای کودک و مراکز آموزشی که البته به صورت محدود نیز هست، استفاده کنند. به هر حال بخش عمده زندگی کودک در خانواده می‌گذرد، بنابر این وظیفه خانواده است که آموزش‌ها را ارائه دهد.
تک‌فلاح در ادامه عنوان کرد: به طور قطع و یقین تا زمانی که فرد وارد سیستم رسمی آموزش نشود، تمامی آموزش‌ها بر عهده خانواده است، در ادامه سیستم‌های کمکی به میان می‌آید؛ از زمانی که آموزش و پرورش وارد عرصه می‌شود، شاهد تأثیر شگرف آن خواهیم بود؛ چرا که آموزش و پرورش یکی سری مسئولیت‌های آموزشی را بر عهده می‌گیرد که ادامه آن در خانواده باید پیگیری شود. لذا نقش آموزش و پرورش بعد از ورود کودک به مدرسه پررنگ می‌شود، یعنی در دوران ابتدایی نقش آموزش و پرورش به صورت پنجاه درصد خواهد بود.
وی گفت: در مقاطع بالاتر نیز یک سری فعالیت‌های فوق‌برنامه، افزایش یافته و نقش خانواده کم‌رنگ‌تر می‌شود، اما همچنان این نقش وجود دارد، هرچند بسیار کم است. بخشی از این کم‌رنگ شدن به خاطر اهمیت ندادن خانواده‌ها به آموزش بعد از بالغ شدن کودک است.
تٍأثیر 100 درصدی مربی بر آموزش
این کارشناس آموزش قرآن در مورد میزان اثرگذاری منابع، مربی و شیوه تدریس در آموزش عمومی قرآن نیز بیان کرد: اگر مربی مجرب باشد، تا 90 درصد می‌تواند در آموزش اثرگذار باشد. اگر مربی یک فرد جامعه باشد، می‌توان گفت اثری 100 درصدی دارد. زمانی که کتاب آموزشی ارائه می‌شود، یک درس‌نوشته برای مرور در منزل است و نقشی اگرچه به مراتب کم‌رنگ‌تر از مربی دارد، اما با توجه به اینکه کتاب یک منبع یکسان برای تمامی افراد به حساب می‌آید می‌تواند مهم و اثرگذار باشد. با این وجود قطعاً هیچ چیزی نمی‌تواند در کنار مربی و استاد در بحث آموزش قرآن خودنمایی کند.
فضای مجازی تنها می‌تواند یک شیوه کمکی باشد
تک‌فلاح در بخش دیگری از صحبت‌های خود در مورد استفاده از فضای مجازی برای آموزش عمومی قرآن نیز عنوان کرد: بسیاری از مجموعه‌ها در حال حاضر از آموزش مجازی استفاده می‌کنند، این آموزش‌ها در قالب فایل‌های آموزشی است که با نام‌های مختلف نامگذاری شده‌اند و مورد استفاده قرار می‌گیرند، اغلب این فایل‌ها با عنوان «شیوه آموزش معکوس» شناخته می‌شود، سیستم آموزشی معکوس به این صورت است که فایل‌های درسی که توسط استاد ارائه شده، ضبط شده و در شبکه مجازی بارگذاری می‌شود و بعد به دانش‌‌آموز اجازه داده می‌شود این آموزش را به صورت آفلاین مشاهده و یاد بگیرد و بعد در کلاس آموخته‌ها را ارائه دهد تا وقت کلاس و استاد صرف آموزش نشده و صرف تمرین و اصلاح یادگیری و افزایش توانمندی‌ها شود.
وی خاطرنشان کرد: در مجموع این کارکردهای فضای مجازی بسیار خوب است و از این روش در برخی مراکز آموزش رسمی نیز استفاده می‌شود، اما واقعیت این است که اگر آموزش مجازی به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد، نمی‌تواند موفق شود. این نوع آموزش اگر با ترکیب با شیوه‌های دیگر مورد استفاده قرار گیرد و نقش کمکی داشته باشد می‌تواند تا 40 درصد منجر به موفقیت در آموزش شود.
این کارشناس آموزش قرآن در پایان اذعان کرد: با اینکه بسیاری از آموزش‌ها حتی تخصصی در فضای مجازی وجود دارد، اما واقعیت این است که خروجی این آموزش‌ها نمی‌تواند یک قاری برجسته باشد، این موضوع در سایر آموزش‌ها هم وجود دارد. تا قرآن‌آموز در محضر استاد حاضر نشود و اشکالات در حضور استاد شناسایی نشود، به آن موفقیت صدردصد نمی‌رسد.
آغاز آموزش عمومی قرآن با آموزش هنجارها
این مدرس و کارشناس آموزش قرآن با اشاره به اینکه در کمیسیون آموزش عمومی قرآن 9 هدف برای این نوع آموزش در نظر گرفته شده است، در مورد زمان آغاز آموزش عمومی قرآن برای افراد، افزود: در بحث آموزش از بدو تولد به فرزندان آموزش‌هایی در خصوص فراگیری هنجارهای اجتماعی و زندگی روزمره و نیز رفع نیازها، داده می‌شود و این آموزش‌ها تا آخر عمر افراد، همراه آنها هست، به این صورت که برخی از آموزش‌ها در کودکی، برخی در نوجوانی، جوانی و میانسالی صورت می‌گیرد. برخی غریزی است و برخی دیگر نیز باید آموزش داده شود.
این داور مسابقات قرآن تصریح کرد: این آموزش‌ها، شامل آموزش‌های کلامی و غیر کلامی می‌شود. بسیاری از این آموزش‌ها را خود قرآن و سبک زندگی اسلامی و قرآنی برای ما مشخص کرده است، یعنی این آموزش‌ها از قرآن احصاء می‌شود، از جمله این آموزش‌ها می‌توان به سلام کردن اشاره کرد. سلام کردن از زمانی که تکلم کودک شروع می‌شود، آموزش داده می‌شود.
شروع آموزش قرآن از آغاز ارتباط‌گیری افراد با قرآن
تک فلاح با تأکید بر اینکه برخی آموزش‌ها به سن ارتباطی ندارد، اظهار کرد: بر همین اساس برخی آموزش‌ها از همان بدو کودکی آغاز می‌شود و به نسبت بلوغ و توانمندی ذهنی گسترش می‌یابد. در واقع زمانی که فردی بتواند با قرآن به عنوان یک کتاب آسمانی ارتباط برقرار کند، می‌تواند آماده یادگیری قرآن نیز باشد.
وی با اشاره به اینکه برخی انواع آموزش عمومی قرآن در جامعه بسیار ضعیف است، گفت: زمانی که آموزش عمومی قرآن در جامعه ضعیف باشد و به برخی مسائل اعتقادی قرآن براساس آموزش‌های عمومی پاسخ داده نشود، شبهه‌افکن‌ها می‌توانند از طرق مختلف افراد را به اشتباه بیندازند. شاید به نوعی بگوئیم این مسائل، فراتر از درک و فهم قرآن باشد، اما اینها چیزی جز آموزش عمومی قرآن نیست. دایره آموزش عمومی قرآن آن چیزهایی است که جزء ضروریات است، همچنانکه برای احکام شرعی گفته شده است، هر آنچه شما مبتلا‌به آن هستید، در خصوص احکام شریعت بر شما واجب است، در مورد قرآن نیز هر آن چیزی که انسان مبتلا‌به آن است بر او واجب است و باید یاد بگیرد.
تک فلاح در پاسخ به این سؤال که زمان خاصی برای شروع آموزش عمومی قرآن در جامعه مد نظر هست یا خیر؟ بیان کرد: همانطور که گفتم آموزش عمومی قرآن، بخش‌های مختلفی دارد، به عنوان مثال در برخی خانواده‌ها دیده می‌شود که هنوز تکلم کودک کامل نشده است که آموزش قرآن آغاز می‌شود، حالا این آموزش نه حفظ یا روخوانی که احترام و ادب در برابر قرآن است، این خودش یک نوع آموزش عمومی قرآن است که طریقه مواجهه با آن را آموزش می‌دهد. بنابر این آموزش عمومی قرآن و انواع آن بستگی به شرایط افراد دارد.
این کارشناس آموزش قرآن خاطرنشان کرد: این آموزش تا زمانی که کودک کلمات و مثل‌های قرآنی که در محاوره به کار می‌رود، می‌شنود، ادامه می‌یابد و در ادامه نیز وارد انواع دیگر می‌شود. اینکه بعد از تکلم به کودک گفته می‌شود باید قبل از شروع هر کار «بسم الله» بگوید نیز یک آموزش عمومی قرآن است. آموزش‌هایی که در این راستا قرار می‌گیرد نیز شامل آموزش عمومی قرآن است و از همین زمان آموزش عمومی قرآن را می‌توان آغاز کرد. در واقع آموزش عمومی قرآن از زمانی که سبک زندگی قرآنی و اسلامی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به کودک آموزش داده می‌شود، شروع می‌شود.
تأکید بر نقش اثرگذار خانواده
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در مورد میزان اثرگذاری نهادهایی همچون خانواده و مدرسه و ... در زمینه آموزش عمومی قرآن گفت: قطعاً اولین مجموعه‌ای که می‌تواند اثرگذار باشد، خانواده است؛ چرا که کودک ممکن است تا سن پیش دبستانی به مراکز آموزشی ورود پیدا نکند، اگر ما در حال حاضر 10 میلیون کودک زیر شش سال در کشور داشته باشیم شاید دو میلیون نفر از آنها از خدمات مهدهای کودک و مراکز آموزشی که البته به صورت محدود نیز هست، استفاده کنند. به هر حال بخش عمده زندگی کودک در خانواده می‌گذرد، بنابر این وظیفه خانواده است که آموزش‌ها را ارائه دهد.
تک‌فلاح در ادامه عنوان کرد: به طور قطع و یقین تا زمانی که فرد وارد سیستم رسمی آموزش نشود، تمامی آموزش‌ها بر عهده خانواده است، در ادامه سیستم‌های کمکی به میان می‌آید؛ از زمانی که آموزش و پرورش وارد عرصه می‌شود، شاهد تأثیر شگرف آن خواهیم بود؛ چرا که آموزش و پرورش یکی سری مسئولیت‌های آموزشی را بر عهده می‌گیرد که ادامه آن در خانواده باید پیگیری شود. لذا نقش آموزش و پرورش بعد از ورود کودک به مدرسه پررنگ می‌شود، یعنی در دوران ابتدایی نقش آموزش و پرورش به صورت پنجاه درصد خواهد بود.
وی گفت: در مقاطع بالاتر نیز یک سری فعالیت‌های فوق‌برنامه، افزایش یافته و نقش خانواده کم‌رنگ‌تر می‌شود، اما همچنان این نقش وجود دارد، هرچند بسیار کم است. بخشی از این کم‌رنگ شدن به خاطر اهمیت ندادن خانواده‌ها به آموزش بعد از بالغ شدن کودک است.
تٍأثیر 100 درصدی مربی بر آموزش
این کارشناس آموزش قرآن در مورد میزان اثرگذاری منابع، مربی و شیوه تدریس در آموزش عمومی قرآن نیز بیان کرد: اگر مربی مجرب باشد، تا 90 درصد می‌تواند در آموزش اثرگذار باشد. اگر مربی یک فرد جامعه باشد، می‌توان گفت اثری 100 درصدی دارد. زمانی که کتاب آموزشی ارائه می‌شود، یک درس‌نوشته برای مرور در منزل است و نقشی اگرچه به مراتب کم‌رنگ‌تر از مربی دارد، اما با توجه به اینکه کتاب یک منبع یکسان برای تمامی افراد به حساب می‌آید می‌تواند مهم و اثرگذار باشد. با این وجود قطعاً هیچ چیزی نمی‌تواند در کنار مربی و استاد در بحث آموزش قرآن خودنمایی کند.
فضای مجازی تنها می‌تواند یک شیوه کمکی باشد
تک‌فلاح در بخش دیگری از صحبت‌های خود در مورد استفاده از فضای مجازی برای آموزش عمومی قرآن نیز عنوان کرد: بسیاری از مجموعه‌ها در حال حاضر از آموزش مجازی استفاده می‌کنند، این آموزش‌ها در قالب فایل‌های آموزشی است که با نام‌های مختلف نامگذاری شده‌اند و مورد استفاده قرار می‌گیرند، اغلب این فایل‌ها با عنوان «شیوه آموزش معکوس» شناخته می‌شود، سیستم آموزشی معکوس به این صورت است که فایل‌های درسی که توسط استاد ارائه شده، ضبط شده و در شبکه مجازی بارگذاری می‌شود و بعد به دانش‌‌آموز اجازه داده می‌شود این آموزش را به صورت آفلاین مشاهده و یاد بگیرد و بعد در کلاس آموخته‌ها را ارائه دهد تا وقت کلاس و استاد صرف آموزش نشده و صرف تمرین و اصلاح یادگیری و افزایش توانمندی‌ها شود.
وی خاطرنشان کرد: در مجموع این کارکردهای فضای مجازی بسیار خوب است و از این روش در برخی مراکز آموزش رسمی نیز استفاده می‌شود، اما واقعیت این است که اگر آموزش مجازی به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد، نمی‌تواند موفق شود. این نوع آموزش اگر با ترکیب با شیوه‌های دیگر مورد استفاده قرار گیرد و نقش کمکی داشته باشد می‌تواند تا 40 درصد منجر به موفقیت در آموزش شود.
این کارشناس آموزش قرآن در پایان اذعان کرد: با اینکه بسیاری از آموزش‌ها حتی تخصصی در فضای مجازی وجود دارد، اما واقعیت این است که خروجی این آموزش‌ها نمی‌تواند یک قاری برجسته باشد، این موضوع در سایر آموزش‌ها هم وجود دارد. تا قرآن‌آموز در محضر استاد حاضر نشود و اشکالات در حضور استاد شناسایی نشود، به آن موفقیت صدردصد نمی‌رسد.
محمدصادق فلاحتی-یزد
| 
۱۳۹۵/۰۵/۰۶ - ۰۸:۰۶
پاسخ
آرزوی موفقیت وبهروزی برای استاد تک فلاح دارم ان شاءالله همانطورکه درسازمان دارالقران الکریم درخشیدند درپستهای دیگرهم موفق باشند 
