ریشه اصلی بداخلاقی‌های سیاسی هزینه‌های شبهه‌ناک انتخاباتی است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) یکی از نقاط عطف مردم‌سالاری دینی در کشورمان، انتخابات است که مردم با مشارکت سیاسی و اجتماعی سرنوشت کشور را به دست خود با انتخاب نمایندگان مجلس، رئیس جمهور، اعضای شورای شهر و مجلس خبرگان رهبری تعیین می‌کنند. اهمیت مسئله مشارکت مردم در انتخابات سبب می‌شود که قانون انتخابات در کشور از ثبات و تداوم برخوردار بوده و کمتر دستخوش تغییرات قرار بگیرد، امری که متأسفانه پس از انقلاب اسلامی تا به امروز چندین بار رخ داده است.

از طرفی انتخابات در یک نظام مبتنی بر مردمسالاری دینی باید دارای ویژگی‌هایی باشد که آن را از انتخابات در یک نظام لیبرال دموکراسی متمایز کند و مهمترین نقاط تمایز در این میان نیز اخلاق انتخاباتی، منابع سالم مالی و پرهیز از ریخت و پاش‌ و اسراف در هزینه‌های تبلیغاتی است که متاسفانه در آستانه هر انتخابات با وضعیت نامطلوب این سه مؤلفه مواجه هستیم و با شرایط مطلوب و در تراز مردمسالاری دینی فاصله دارد.

در واقع شفاف‌سازی قوانین انتخاباتی در حوزه‌های مختلف مانند نوع و نحوه نظارت از آغاز تا پایان فرآیند انتخابات، ویژگی‌های نامزدها، نظارت بر نحوه و میزان هزینه‌های انتخاباتی و تلاش در جهت تحقق عدالت انتخاباتی از جمله مسائلی است که جمهوریت و اسلامیت نظام را تقویت می‌کند و گزاف نیست اگر بگوییم عملیاتی شدن دقیق سیاست‌های کلی انتخابات در نگاهی کلان به معنای کارآمدتر کردن مردمسالاری دینی و تقویت جمهوریت و اسلامیت نظام خواهد بود.  

مطالعه بندهای ۱۸‌گانه سیاست‌های کلی انتخابات ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب نیز نشان می‌دهد که عدالت و شفافیت انتخاباتی در ابعاد مختلف (مالی، نظارتی، آموزش به شهروندان) در کنار توجه به مسئله اخلاق انتخاباتی، حق‌الناس بودن آرای مردم از آغاز تا پایان فرآیند انتخابات و ... محوریت ویژه‌ای در این سیاست‌ها دارند.

سیاست‌های کلی انتخابات و تقویت پشتوانه مردمی نظام

عباسعلی منصوری، کارشناس مسائل سیاسی و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا درباره نقش سیاست‌های کلی انتخابات در تقویت اسلامیت و جمهوریت نظام از طریق افزایش شفافیت بیشتر در ابعاد مختلف گفت: رهبر کبیر انقلاب و رهبر معظم انقلاب همواره در سیاست‌های کلی که چه به صورت سخنرانی و چه به صورت دستوراتی که ابلاغ می‌فرمودند بر تقویت حضور حداکثری مردم در صحنه انتخابات تأکید می‌کردند و سیاست‌هایی هم که اخیرا رهبر معظم انقلاب ابلاغ کردند در جهت تقویت پشتوانه مردمی نظام به عنوان جمهوریت بوده است.

وی افزود: به هر کدام از بندهای 18 گانه این سیاست‌ها نیز که توجه شود می‌توان فهمید که این مبنا در آن مستتر است که بستر حضور حداکثری مردم در انتخابات فراهم شود و از طرفی بهترین افراد انتخاب شوند تا از ترکیب اسلامیت و جمهوریت بهترین سرنوشت برای مردم و نظام اسلامی رقم بخورد.

فضای اخلاقی مطلوبی بر انتخابات‌ها حاکم نیست
 
منصوری درباره توجه به مسئله اخلاق انتخاباتی و رعایت اصول یک رقابت سالم سیاسی در این سیاست‌ها گفت: مسئله اخلاق به ویژه اخلاق سیاسی در جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظامی که می‌خواهد یک الگوی دینی از حکومت را به جهان ارائه دهد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، زیرا اخلاق همان گمشده دنیای امروز است در حالی که پیامبر(ص) هدف خود از بعثت را مکارم اخلاقی بیان فرمودند.


این کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: متأسفانه هر چه به جلو آمدیم در انتخابات‌های مختلف فضای اخلاقی بدتر شده است در حالی که ابتدای انقلاب فضا اخلاقی‌تر بود. وقتی فردی در نظام جمهوری اسلامی مسئولیت می‌پذیرد یعنی متعهد می‌شود که تمام توانمندی خود را برای ارتقا و بهبود جمهوریت و اسلامیت نظام در حوزه فعالیت خود به کار بگیرد، حال اگر چنین فردی هوای نفس داشته باشد، جاه‌طلب باشد، به دنبال باند و دسته و گروه برای اهداف دنیوی باشد مشروعیت خود را برای آن مقام از همان ابتدا از دست می‌دهد. برهمین اساس در چنین نظامی افرادی که مسئولیت می‌پذیرند باید اخلاق‌مدار در گفتار و رفتار باشند.

نقش پول‌های کلان و شبهه‌ناک انتخاباتی در افزایش بداخلاقی‌های سیاسی
 
منصوری درباره نقش هزینه‌ها و پول‌های مشکوک و کلان در عرصه رقابت‌های سیاسی در افزایش بداخلاقی‌های انتخاباتی گفت: دوری از تجمل‌گرایی و اشرافی‌گری همواره یکی اصول و آموزه‌های اسلام و انقلاب اسلامی و از تأکیدات امام(ره) و رهبری به ویژه برای مسئولان نظام بوده است.

وی تأکید کرد: در عرصه رقابت‌های انتخاباتی نیز وقتی سرمایه‌های شبهه‌ناک وارد می‌شود تأثیرش را بر تبلیغات می‌گذارد و آنها راهم شبهه‌دار می‌کند و در چنین مدل تبلیغ و رقابتی، دروغ، ریاکاری، تخریب رقیب، بردن آبروی مؤمن و ... مجاز می‌شود. زیرا از همان ابتدا فرد وارد یک مسیر انحرافی شده است و هر چه پیش می‌رود از مسیر اصلی زاویه بیشتری پیدا می‌کند.

منصوری ادامه داد: حال وقتی چنین فردی به مسئولیتی دست پیدا می‌کند تمام حامیانی که برای وی هزینه کرده‌اند سراغش می‌آیند و طلب سهم و مقام می‌کنند و آن شایسته‌سالاری در تراز انقلاب اسلامی نیز شکل نمی‌گیرد چون معیارها برای مسئولیت‌ها به هم ریخته است.

وی با بیان اینکه در این سیاست‌های کلی توجه مطلوبی به مسئله شفاف‌سازی هزینه‌های انتخاباتی و شناسایی منابع مالی نامزدهای انتخابات شده است، گفت: اجرایی شدن این بندها می‌تواند به سلامت انتخابات و اخلاقی‌تر کردن رقابت‌ها و تبلیغات اننخاباتی بینجامد.

مهدی مخبری