از خراسان رضوی، مدتی قبل در حال گذر از دانشگاه فردوسی مشهد بودیم که اسامی برگزیدگان سیویکمین جشنواره قرآن و عترت دانشجویان کشور، توجهمان را جلب کرد و نام زهرا مهوشیان به عنوان نفر اول رشته قرائت ترتیل در آن خودنمایی میکرد.
به بهانه کسب این افتخار توسط این جوان نخبه قرآنی که در عین تحصیل در دانشگاه، فعالیت در عرصه قرآن را نیز به صورت جدی و مستمر حفظ کرده است و در حال حاضر به عنوان قاری، مرتل، مدرس و داور قرآن کریم نیز شناخته میشود، به سراغش رفتیم. با صمیمیت و مهربانی پذیرایمان در منزلشان شد و از زندگی 21 سالهاش که به معنای واقعی با انس به کلامالله وحی گره خورده است، سخن گفت.
زهرا مهوشیان در گفتوگو با ایکنا با بیان اینکه متولد، 22 خردادماه سال 1374 است، بیان کرد: دانشجوی سال سوم مقطع کارشناسی رشته روانشناسی دانشگاه فردوسی هستم و تنها یک برادر دارم که در سال سوم دبیرستان رشته ریاضی فیزیک مشغول به تحصیل است.
وی پیشینه خانوادگی خود را قرآنی دانست و ادامه داد: پدربزرگم استاد قرآن بود و عمویم نیز یکی از قاریان برجسته قرآن کریم محسوب میشود و به طور کلی فعالیتهای مذهبی و قرآنی در خانواده ما پررنگ است.
فضای کلاسهای قرآن برایم جذاب بودمهوشیان از ورودش به عرصه قرآن و فعالیتهای قرآنی میگوید و با بیان اینکه در سن 10 سالگی از میان انواع کلاسهای اوقات فراغت، شرکت در کلاسهای تخصصی قرآن را انتخاب کردم، اظهار کرد: در آن زمان استادان خیلی خوبی در کلاسهای قرآن داشتم که مشوق من بودند، از همین رو به جهت فضای مناسب حاکم بر این جلسات، جذب این محیط شدم و فراگیری قرآن را باعلاقه و پشتکار ادامه دادم.
وی درخصوص انتخاب کلاسهای قرآنی خود ابراز کرد: محیط قرآنی خانوادهام سبب شد تا من هم وارد فضای قرآنی بشم، از طرفی حمایتهای خاص پدر و مادرم، در کنار اثرگذاری نخستین معلم قرآنیام که خیلی خوش برخورد و با روحیه عالی بودند، علاقه مرا به این فضا بیشتر کرد.
این قاری قرآن کریم افزود: معلم قرآنم در پایان آن دوره به مادرم گفت که من این پتانسل را در وجود زهرا میبینم، اعتماد به نفس و تلاش خوبی دارد که اگر ادامه دهد، میتواند در این فضا موفق باشد. این تشویقها در کنار حمایتهای صبورانه و دلسوزانه پدر و مادرم که مرا چهارفصل سال به کلاس برده و همواره همراهم بودند، بسیار به من کمک کرد.
این بانوی قرآنی ادامه داد: از آن زمان به مدت دو سال، کلاسهای تخصصی قرآن را در دارالقرآن الزهرا(س) آغاز کردم و در پایان هر ترم هم به عنوان بهترین قرآنآموز آن کلاس انتخاب شده و با مادرم به عنوان بهترین همراه، مورد تقدیر قرار میگرفتیم.
وی با عنوان این مطلب که در علم روانشناسی هم مسئله اثرگذاریِ تشویق، ایجاد انگیزه و استعدادیابی مطرح است، افزود: در آن زمان، جذابیت کلاسهای قرآنی در کنار اساتید و فضای کلی کلاس بسیار در من اثر گذاشت و اساتید قرآنی، در شکوفایی استعدادم موثر بودند و من در نهایت دورههای تخصصی روخوانی، روانخوانی، تجوید، صوت و لحن را طی این دو سال در سطح ابتدایی گذراندم.
کسب رتبه نخست کشوری، در سن 12 سالگیمهوشیان ادامه داد: بعد از آن دو سال، وارد کلاسهای دارالقرآن حرم شدم و کلاسها را تخصصیتر دنبال کردم و زیر نظر اساتید حرم از جمله فهیمهسادات موسوینیا و ملیحه سلطانی این کلاسها را گذراندم و همزمان وارد فضای مسابقات نیز شدم.
دارنده رتبه اول قرائت ترتیل اوقاف در سال 1387، عنوان کرد: مسابقات سازمان اوقاف، اولین مسابقه قرآنی بود که شرکت کردم و چون دانشآموز بودم در مسابقات دانشآموزی نیز حضور یافتم و در نهایت ماحصل زحمات اساتید، حمایتهای خانواده، زحمات پدر و مادرم و پشتکارم را مشاهده کردم و بدین ترتیب، اولین رتبه نخست کشوریام را در سن 12 سالگی در رشته ترتیل از سازمان اوقاف دریافت کردم و پس از آن نیز موفق به کسب 13 رتبه اول و دوم کشوری شدم.
مهوشیان با بیان اینکه من به طور تخصصی روی بحث ترتیل و قرائت کار میکردم و توفیق حفظ قرآن را نداشتم، ابراز کرد: بعد از مسابقات دانشآموزی هم مسابقات دانشجویی بود که امسال در مرحله کشوری و نیز مرحله ملی که بین تمام دانشگاههای کشور برگزار شد، رتبه اول را به دست آوردم از طرفی با ورود به مقطع بزرگسالان هم رتبههای مختلفی کسب کردم که از آن جمله کسب رتبه ممتاز رشته ترتیل در مقطع بزرگسالان اوقاف در سال جاری است.
وی در ادامه از اساتید قرآنی خود نام برد و گفت: زینب حسنزاده، زهرا قیاسینژاد، التفاتی، فهیمهسادات موسوینیا، ملیحه سلطانی، نظری، بابایی، مژگان خانبابا، ایمان صحاف، نجات صحاف، نسرین نافذکلام، و ... از جمله اساتید برجستهای هستند که از راهنماییهای آنها استفاده ویژه کردم و این بزرگواران، اساتید مؤثر قرآن من بودند که تحت نظرشان آموزشهای تخصصی را گذراندم.
دارنده رتبه اول مسابقات کشوری قرآن دانشجویان در سال 1395، عنوان کرد: خیلی از اساتید مانند خانم رشیدی و خانم جمالی که از اساتید درجه یک لحن به شمار میروند در مسابقات مختلف راهنمای من و دیگر متسابقان بودند.
اختصاص وقت ویژه برای قرآناین مرتل قرآن کریم داشتن برنامهریزی، علاقه و انگیزه را برای رسیدن به موفقیت بسیار مهم دانست و گفت: همچنین استعدادیابی و ایجاد انگیزه استاد هم باید در کنار حمایتهای خانواده باشد تا به کسب موفقیت فرد کمک کند.
وی با بیان اینکه هر کس که به هر حرفهای وارد میشود، اگر میخواهد به صورت تخصصی کار کند، باید برای آن وقت ویژهای اختصاص دهد، اظهار کرد: برای من کلاسهای قرآن شیرینی خاصی داشته و دارد، دلم میخواست قرآن را حرفهای دنبال کنم و شرکت در مسابقات، تدریس و داوری، جزو اهدافم بود لذا خودم را مؤظف میدانستم که وقت ویژهای را به این موضوع اختصاص دهم و چهار فصل سال کلاس میرفتم.
مهوشیان با بیان اینکه کلاسهای قرآن بسیار جذابیت دارد و کسلکننده نیست، افزود: در کنار علاقهمندی، داشتن برنامهریزی هم خیلی مهم است، مثلا در دوران دانشآموزیام که به مسابقات استانی یا کشوری اعزام میشدم، سعی میکردم نبودم در کلاس درس را جبران کنم و مسئولان مدرسه هم مشوق من بودند و همکاری میکردند.
«قرآن» همواره برایم راهگشا بوده استنخبه برتر جشنواره استانی حضرت علیاکبر در سال 1388، افزود: من همیشه سعی میکردم با برنامهریزی در فعالیتهای قرآنی شرکت کنم و همیشه هم معجزات قرآن را حس کردم، قرآن برایم راهگشا بوده و در بسیاری از فعالیتهای من خیلی نقش داشته است، چون فضای قرآنی معنویت دارد و کلام خداست و قطعا تاثیرگذاریاش بیشتر است.
وی با بیان اینکه، یک فرد قرآنی باید رفتار قرآنی داشته باشد و بودن در مسیر قرآن، اثرات خوبی دارد، بیان کرد: من اصلا پشیمان نیستم که چرا به جای قرآن، رشته دیگری را انتخاب نکردم و حتی ناراحتم که چرا زودتر از این شروع نکردم و همیشه شکرگذارم که خدا به من توفیق داد، از اول هم خوب درخشیدم و اساتید خوبی همراهیم کردند و تا الان باانگیزه، فعالیت قرآنی داشتم.
مهوشیان بیان کرد: پس از اتمام کلاسهای تخصصیام، به صورت پارهوقت یا هر زمان که فرصت میشد با اساتید هماهنگ کرده و اشکالاتم را برطرف میکردم، حتی برای آمادگی جهت حضور در مسابقات و تلاوتهای مجلسی، از محضر اساتید مختلف بهره میبردم و فعالیتهای قرآنی، هیچگونه تداخل و تزاحمی با تحصیلم نداشته است.
استادی که تنها چند سال از شاگردانش بزرگتر استاین مدرس و داور قرآن کریم بیان کرد: خیلی وقتها پیشنهاد میشد که به عنوان یک مربی تدریس کنم اما چون سنم کم بود، این مسئله مانع میشد که بخواهم در این فضا باشم اما از سه سال پیش تاکنون، یعنی از تابستان سالی که میخواستم وارد دانشگاه شوم، تدریس را به صورت تخصصی با دارالقرآن حرم، جامعه قاریان قرآن و مراکز تحت نظر آن آغاز کردم.
وی با بیان اینکه در تابستان سال 1392 که اولین تدریسم به صورت تخصصی بود، مشکل محدودیت سنیام تا حدودی حل شده بود، گفت: البته در آن زمان هم اختلاف سنی من با قرآنآموزان کلاسم حدود پنج سال بود.
جوانترین مدرس قرآن و قاری حرم امامرضا( ع)این قاری قرآن کریم اظهار کرد: در سن 12 سالگی که اولین رتبه کشوریام را به دست آوردم، وارد بخش تلاوت حرم مطهر رضوی شدم و در محفل قرآنی که روزهای جمعه در دارالقرآن حرم رضوی ویژه بانوان برگزار میشود، قرائت ترتیل و تحقیق داشتم و با ورود به بحث تدریس، از جمله مدرسان قرآنی محافل حرم شدم. با توجه به سوابق قرآنیام، جوانترین بانوی استاد و قاری حرم مطهر رضوی هستم و 9 سال است که توفیق خدمت به قرآن را در این آستان مقدس دارم و در حال حاضر هم در دارالقرآن حرم تدریس صوت و لحن انجام میدهم.
فعالیتهای اجتماعی بانوی قرآنی/ مشاور قرآنی استاندار در دوران دانشآموزیوی از دیگر فعالیتهای خود سخن گفت و افزود: در دوران دانشآموزی در کنار فعالیتهای قرآنی، در عرصه اجتماعی هم فعال بودم و عضو شورای دانشآموزی، کاندیدای نماینده مجلس دانشآموزی و ... هم بودم و عناوینی همچون مشاور قرآنی استاندار، مشاور ریاست جمهوری، مشاور ریاست آموزش و پرورش استان، مشاور رئیس اداره ناحیه 4 را نیز به خود اختصاص دادم.
دارنده رتبه اول مسابقات ملی قرآن در سال 95 از تجربه دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز یاد کرد و گفت: 16 ساله بودم که به همراه بانوان فعال قرآنپژوه کشور، اولین دیدارم با رهبر معظم انقلاب را تجربه کردم. چند سال بعد هم در حاشیه مسابقات بینالمللی اوقاف، طی دیدار نیمهخصوصی متسابقان با رهبری معظم در تالار آئینه حرم رضوی، من هم حاضر بودم.
کسب 100 رتبه قرآنی طی 11 سال فعالیتمهوشیان بیان کرد: من طی 11 سال فعالیت قرآنی، حدود 100 رتبه اول و دومی را از مسابقات مختلف اوقاف، آموزشوپرورش، بسیج دانشآموزی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان هلالاحمر و مسابقات دانشجویی در رشته ترتیل و قرائت و در مراحل مختلف شهرستانی، استانی، منطقهای و کشوری به دست آوردم.
وی مهمترین رتبههای خود را رتبه اول قرائت ترتیل اوقاف در سال 1387، رتبه اول قرائت کشوری هلال احمر سال۹۴، رتبه اول رشته ترتیل مسابقات کشوری قرآن دانشجویی سال 1395، رتبه اول مسابقات ملی قرآن سال 95، رتبه نخست کشوری سازمان ورزش و جوانان سال 95، رتبه ممتاز رشته ترتیل مسابقات اوقاف کشوری سال 95، مقام شایسته تقدیر سال 94 در مقطع بزرگسالان، نخبه برتر جشنواره استانی حضرت علیاکبر سال 88، نخبه برتر کشوری و استانی جشنواره گنجهای پنهان بسیج دانشآموزی(جشنواره ویژه مخترعین، مبتکرین و ممتازین) و .... دانست.
فضای خاص قرآنی در دانشگاهها نیستاین قاری و مرتل قرآن کریم با بیان اینکه فضای خاص قرآنی در دانشگاه حاکم نیست، ابراز کرد: شاید بتوان گفت در این فضا، بستر اسلامی هست اما خیلی از دانشجویان قوانین و مقررات را رعایت نمیکنند و در کل فضا آنطور که باید قرآنی نیست که این انتظار از دانشگاه همچنان وجود دارد و لذا کمک و توجه بیشتر مسئولان به فعالیتهای دانشجویی را میطلبد و هم اینکه خود دانشجویان در این عرصه بیشتر ورود پیدا کرده و تلاش کنند.
ایجاد فضای مشورتی با دانشجویان قرآنیوی درخصوص فعالیتهای دانشجویی بیان کرد: من به طور خاص وارد تشکلها و فعالیتهای دانشگاه نشدم اما از دور که نگاه میکنم، به نظرم باید فضا و بستر را بیشتر فراهم کنند، یعنی فضای مشورتی با حضور دانشجویان مذهبی و قرآنی داشته باشند و از آنها ایده بخواهند، البته وقتی رتبه کسب میکنیم، معاونت فرهنگی دانشگاه به رتبهها بها داده و توجه دارد، اما فضای کلی دانشگاه اینطور نیست.
این دانشجوی قرآنی با بیان اینکه فضا آنطور که باید نیست و تنها به تقدیر از برگزیدگان و افراد شاخص بسنده میشود، ادامه داد: اگر میخواهیم فضای دانشگاه قرآنی باشد، باید از همه علاقهمندان به فعالیتهای مذهبی دعوت شود، ممکن است کسی علاقهمند باشد اما به فعالیت او بها داده نشود و بنابراین وارد این فضا نمیشود.
نگاه ویژه به شخصیتهای قرآنی در فضای دانشگاهوی در مورد رفتار با قرآنیان در محیط دانشگاه نیز بیان کرد: طبیعتا برای فردی که در فضایی مذهبی است و شخصیتی قرآنی دارد، اساتید و مسئولان دانشگاه و دانشجویان احترام ویژهای قائلند و به وی یک نگاه ویژه دارند و من هم به عنوان یک دانشجوی قرآنی تلاش میکنم تا به دوستانم کمک کرده و اگر کسی سؤالی دارد در حد توان، راهنمایی کنم.
« أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»، آرامشبخش دلم استاین استاد و داور قرآن کریم درخصوص اثرگذارترین آیه قرآن در زندگیاش نیز گفت: تمام آیات قرآن تاثیرگذاری خود را دارند اما شاید آیه «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»، همیشه در زندگی و بهویژه مسابقات آرامشدهنده من بوده، قطعا این تأثیر در همه آیات قرآن وجود دارد اما این آیه با توجه به مضمونش، ویژهتر است.
مرحله کشوری، پایان مسابقات در بخش بانوان استنفر اول مسابقات قرآن کشوری ورزش و جوانان، درخصوص فعالیتهای قرآنی بانوان، اظهار کرد: مسابقات قرآن برای بانوان به صورت سیستماتیک، تا سطح کشوری وجود دارد و در سطح بینالمللی نیست، اگرچه در بخش رشته حفظ، بانوان به امارات اعزام میشوند.
وی افزود: البته این امر به صورت یک سیستم قاعدهمند وجود ندارد، چون داوران در مرحله بینالمللی آقا هستند و در سالن مسابقه هم آقایان حضور دارند، لذا متسابقی از ایران شرکت نمیکند و پایان مسابقات بانوان مرحله کشوری است، همچنین فعالیتهای قرآنی برای بانوان اعم از اعزام به عنوان مبلغ و ... کمرنگ است و آنطور که باید نیست.
مسابقات بینالمللی در چارچوب زنانه هم برگزار شودمهوشیان همچنین به توقف بانوان در مرحله کشوری مسابقات قرآن اشاره کرد و افزود: در مسابقات بینالمللی، افرادی که کار پوشش رسانهای مسابقات را بر عهده دارند و همچنین داوران، آقا هستند، لذا با وجود حضور آقایان در سالن مسابقه، بانوان اعزام نمیشوند، اما به نظر من باید مسابقات بینالمللی برای بانوان وجود داشته باشد، با این شرط که بتوانیم برترین داوران خانم که در مرحله کشوری داوری میکنند را توانمند کنیم و از وجود داوران بانوی منتخب کشورهای مختلف استفاده کنیم و مسابقات بینالمللی را در چارچوب زنانه داشته باشیم و محدود به وجود آقایان نشود.
کمبود مکان برای تلاوت بانوانوی با بیان اینکه آقایان مکانهای بیشتری برای تلاوت دارند و بانوان از این جهت دارای محدودیتاند، گفت: باید محافل ویژهای هم برای بانوان باشد در حالی که شاید تنها محفل ویژه خانمها، دارالقرآن حرم رضوی است که جمعهها برگزار میشود و با اطلاعرسانی ضعیفش، مخاطبان کمی دارد، برخی مستمعان علاقهمند پیگیرند اما خیلیها اطلاع ندارند.
این دانشجوی قرآنی افزود: محفل قرآنی ذکری هم حدود یک سال است که منظم تشکیل میشود، اما لازمه ادامه فعالیت این محفل و گسترش اینگونه فعالیتها برای بانوان، تبادل نظر با سازمانهای مختلف است تا فعالیت قرآنی بانوان را بیشتر تحت پوشش قرار دهند.
نقش ابزارهای ارتباطی نوین و نرمافزارهای مختلف در پیشرفت قرآنیوی در مورد استفاده از امکانات روز اعم از ابزارهای ارتباطی نوین و نرمافزارهای مختلف، عنوان کرد: امروزه علاقهمندان قرآنی، به خاطر گستردگی استفاده از فضای مجازی و ابرازهای ارتباطی نوین، میتوانند تلاوتها و آموزشهای قرآنی اساتید را بهراحتی دانلود کنند و در گروههای قرآنی و ... حضور یابند و از این شیوهها برای پیشرفت در عرصه کلام وحی بهره ببرند.
مهوشیان با بیان اینکه قطعا حضور در کلاسهای قرآنی، بازخورد بهتری دارد و نرمافزار به تنهایی جایگزین کلاس و استاد نمیشود، اضافه کرد: اما میتوان در کنار آن از فضای موجود رسانهای و ارتباطی و همچنین آموزشهای اساتید در قالب کتاب، نرمافزار، شبکهها و گروههای مجازی و ... استفاده کرد.