عدم تبیین چرایی نصف بودن ارث زنان و رشد شبهه تضییع حقوق

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نظام حقوقی اسلام برنامه‌های اجتماعی مدونی برای زندگی فردی، خانوادگی و جمعی افراد ارائه داده است اما گاهی برخی افراد با بی‌اطلاعی از چرایی احکام اسلام دست به قضاوت‌های ناآگاهانه می‌زنند. در این میان نیز توطئه‌های دشمنان که بیش از کارشناسان دینی فعالیت دارند و به ارائه تفسیرهای شبهه افکنانه می‌پردازند نقش اساسی دارد.   

نظام متعادل اسلامى، بهترين قانون در تأمين حقوق و مصالح زنان است ولی عدم تبیین بجا و شیوای آن و تشکیل زندگی بر پایه‌هایی جز چهارچوب سبک زندگی ایرانی اسلامی سبب شده است نه تنها زنان از این قوانین حمایتی ناآگاه بمانند بلکه دچار شبهات گوناگونی شوند.

از جمله این موارد نصف بودن ارث زنان نسبت به مردان است که در دنیای کنونی مورد توجه جدی قرار گرفته است اما تلاش زیادی برای بیان ریشه‌های این حکم در نظام حقوقی اسلام صورت نگرفته و زنان با شبهه تضییع حقوقشان تنها مانده‌اند، بنابراین به سخنان ائمه معصومین(ع) مراجعه کردیم تا به نگرشی صحیح‌تر در این زمینه دست یابیم.

امام رضا(ع) علت آنکه ارث زنان نصف ارث مردان است را چنین بیان کردند: «زمانی که زنان ازدواج می‌کنند در واقع پولی دریافت می‌کنند و مردان مسئول دادن پول و مخارج زندگی به زنان می‌گردند به همین دلیل به مردان ارث بیشتری تعلق می‌گیرد، دلیل دیگری که به پسر دو برابر دختر ارث می‌رسد آن است که زن اگر نیازمند شود بر عهده مرد است که نیاز او را برطرف ساخته و نفقه‌اش را بدهد، اما بر عهده زن‌ نیست که مایحتاج مرد را تأمین کند و یا اگر مرد محتاج و نیازمند شد هزینه و نفقه‌اش را بپردازد، به همین دلیل به مرد ارث بیشتری تعلق می‌گیرد و این سخن خداوند نیز از همین جا نشأت می‌گیرد که می‌فرماید مردان کارگزار و سرپرست زنان‌اند، از آن رو که خدا برخی را بر برخی فزونی و برتری داده و بدان سبب که مردان از مال خود به زنان نفقه دهند.»

امام صادق(ع) به ابو حنیفه(از فقیهان اهل قیاس) فرمود: از نظر جسمی زن ضعیف‌تر است یا مرد؟ ابوحنیفه گفت: زن. آن حضرت فرمود: پس چرا به زن که ضعیف تر است یک سهم و به مرد که قوی‌تر است دو سهم ارث می‌رسد؟ سپس فرمود: علت آن است که مرد مجبور است مخارج زندگی زن را تأمین کند ولی بر زن لازم نیست که مخارج زندگی مرد را بپردازد.

ابن ابی العوجاء به احول گفت: چرا زن ضعیف فقط یک سهم از ارث دارد و حال آنکه مرد قوی و توانا باید دو سهم ببرد؟ او پاسخ داد: این را نزد امام صادق(ع) ذکر کرده‌ام و ایشان فرمود: زن در پرداختن خون بها در قتل غیر عمد فامیل مسئولیتی ندارد و نفقه و جهاد نیز بر عهده مردان است. احول گوید: امام صادق(ع) موارد دیگر را نیز برشمرد که بر عهده مردان است و فرمود به این جهت است که مرد دو سهم و زن یک سهم دارد.

شخصی از امام صادق(ع) پرسید: به چه علت ارث مردان معادل سهم و ارث دو زن است؟ حضرت فرمود: زیرا خداوند مهریه زنان را بر عهده مردان گذاشته است.