روابط چین و رژیم صهیونیستی در سایه مرگ سفیر

به گزارش ایکنا؛ بامداد یکشنبه، 28 اردیبهشت را می‌توان روزی مهم در تاریخ روابط چین و رژیم صهیونیستی دانست. پیدا شدن جسد دو ویی (Du Wei) سفیر 57 ساله چین در فلسطین اشغالی  که 3 ماه پیش به این سمت منصوب شده بود، باعث شده موجی از گمانه‌زنی‌ها و حتی تئوری‌های توطئه در مورد علت مرگ این دیپلمات برجسته چینی مطرح شود. این در حالی است که کمتر از 2 هفته پیش نیز قتل دانشمند جوان چینی که مشغول تحقیق روی بیماری کرونا در آمریکا بود، خبرساز شده بود.

 با این همه گمانه‌زنی‌های اولیه این است که او به مرگ طبیعی و در خواب درگذشته است؛ با این حال منابع پلیس اسرائیل گفته‌اند که درباره علت مرگ او تحقیق خواهند کرد. اما سؤالی که از همان ابتدای انتشار این خبر مطرح شده بود این است که این اتفاق تا چه اندازه می‌تواند بر روابط چین و رژیم صهیونیستی آن هم در شرایطی که جهان در حال نبرد با دشمنی نامرئی به نام ویروس کرونا است، تأثیرگذار باشد.

اختلاف در عین روابط گسترده

با اینکه رژیم اسرائیل جمهوری خلق چین را از ابتدا به عنوان دولت مشروع به رسمیت شناخت اما چین تا سال 1992 روابط عادی دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی برقرار نکرد. از آن زمان رژیم اسرائیل و چین به طور فزاینده روابط خود را در زمینه‌های استراتژیک اقتصادی، نظامی و تکنولوژیکی با یکدیگر برقرار کرده‌اند. طبق گزارش‌ها حجم تجارت چین با رژیم اسرائیل از 50 میلیون دلار در سال 1992 به 15 میلیارد دلار در سال 2013 افزایش یافته است.

اما یکی از زمینه‌هایی که پکن و تل‌آویو در مورد آن همکاری نزدیکی دارند، بحث‌های نظامی و اطلاعاتی است. چین و رژیم اسرائیل پیوندهای نظامی نزدیک و استراتژیک با یکدیگر دارند. روابط دو جانبه در زمینه نظامی از اوایل دهه 1980 میلادی و علی‌رغم نبود روابط رسمی دیپلماتیک آغاز شد. از سوی دیگر رژیم اسرائیل کمک‌های نظامی، امنیتی و فناوری را در اختیار چین قرار داده است. براساس گزارشی از کمیسیون بررسی اقتصادی و امنیت ایالات متحده و چین (United States-China Economic and Security Review Commission)، رژیم اسرائیل در مقام دوم بعد از روسیه به عنوان ارائه دهنده سیستم تسلیحاتی به چین قرار دارد.

از نظر اقتصادی، چین و رژیم اسرائیل روابط خوبی با یکدیگر دارند. چین یکی از نزدیکترین متحدان اقتصادی فلسطین اشغالی در شرق آسیا است. در حال حاضر بیش از 1000 شرکت نوپا (استارت‌آپ) اسرائیلی فعالیت خود را در چین راه‌اندازی کرده‌ و هزاران نفر از تجار مهاجر یهودی و اسرائیلی در شهرهای مختلف چین عمدتاً شانگهای و پکن و با هدف تجارت با کارآفرینان چینی و شرکت‌های فناوری چینی حضور دارند.

ارتباط تحقیقات در مورد کرونا و مرگ سفیر

با وجود تمام این روابط نزدیک سیاسی و اقتصادی، تل‌آویو و پکن در مواردی به شدت مواضع متناقض و گاه متضاد در مورد یکدیگر دارند. چین و رژیم اسرائیل همچنان در مورد مسئله فلسطین، شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری و قدس اشغالی، محاصره اقتصادی غزه و کرانه باختری با یکدیگر اختلاف نظر دارند. براساس تحلیل‌های بنیاد جیمزتاون، سیاست چین در مورد رژیم اسرائیل و فلسطین مبتنی بر دیپلماسی قدرت نرم است و تلاش کرده که تعادل بین روابط جهانی خود با اسرائیل و اعراب را حفظ کند.

از سوی دیگر در فلسطین اشغالی هم نظرات منفی در مورد گسترش روابط با چین وجود دارد. حضور گسترده چینی‌ها در بخش فناوری سرزمین‌های اشغالی باعث بروز نگرانی‌های امنیتی شده است. برای مثال رئیس سابق موساد، افرایم هالوی(Efraim Halevy)، یکی از منتقدان اصلی چین، معتقد است اسرائیل باید ملاحظات ژئوپلیتیکی را با چین بررسی کند و به طور مداوم به اسرائیل در مورد دخالت چینی‌ها در پروژه راه‌آهن سراسری سرزمین‌های اشغالی موسوم به Red-Med هشدار داده و اعتقاد دارد این در نهایت می‌تواند به بحران در روابط استراتژیک تل‌آویو با واشنگتن منجر شود.

اما مرگ سفیر چین در فلسطین اشغالی آن هم در روزهایی که شیوع کرونا تبدیل به اولویت اول برای کشورهای جهان شده و مبارزه با این بیماری سایر اخبار را به حاشیه برده است، می‌تواند برای روابط دو جانبه تأثیرات منفی داشته باشد، آن هم در شرایطی که فلسطین اشغالی علی‌رغم اقدامات حفاظتی که در قبال این بیماری انجام داد، یکی از مناطق پرتلفات در خاورمیانه با 276 مورد مرگ(تا تاریخ 30 اردیبهشت) بود. از سوی دیگر افزایش فشارها بر چین به دلیل آنچه که سهل‌انگاری و عدم اطلاع‌رسانی در مورد این ویروس شده، می‌تواند به شدت پکن را تحت تأثیر خود قرار دهد.

برخی از نظریه‌های توطئه بر این اعتقاد هستند که میان مرگ سفیر چین در فلسطین اشغالی و قتل دانشمند جوان چینی که مشغول تحقیق روی بیماری کرونا در آمریکا بود، ممکن است ارتباطی وجود داشته باشد. با این وجود به نظر می‌رسد که حتی در صورت عدم ارتباط بین این دو موضوع، فشارها بر چین از سوی سایر کشورها به خصوص کشورهای غربی بالا بگیرد و این کشورها خواستار شفافیت چین در مورد منشأ و شیوع ویروس کرونا در این کشور شوند. اقدامی که احتمالاً با واکنش منفی چین نسبت اقداماتی مانند اعزام گروه حقیقت‌یاب و محققان از سوی سازمان‌های بین‌المللی روبه‌رو خواهد شد.

گزارش از محمدحسن گودرزی