دلایل عقلی و نقلی عصمت انبیا و ائمه اطهار(ع) در قرآن

مهرداد ویسکرمی، مفسر قرآن کریم در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، با اشاره به عصمت انبیا و ائمه اطهار(ع) و اینکه عصمت یکی از مباحث مربوط به اسلام است و در اسلام و مذهب شیعه عصمت انبیا به‌عنوان یک اصل منطقی تشریح و تبیین شده است، اظهار کرد: عصمت از نظر لغوی به‌ معنای نگه داشتن و امساک و از نظر اصطلاحی به‌ معنای ملکه نفسانی که مانع فراموشی و گناه در پیامبر و امام می‌شود، است.

نماینده مردم خرم‌آباد در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه با استناد به تعریف اصطلاحی عصمت انبیا چنین برداشت می‌شود که عصمت مربوط به انبیا و ائمه اطهار(ع) است، ادامه داد: عصمت از دیدگاه اهل سنت فقط مربوط به امور وحیانی است.

این مفسر قرآن کریم با اشاره به اینکه شیعه معتقد است که هرگونه گناه سهو و نسیان به هر صورتی از پیامبر و امام محال است، تصریح کرد: مبحث دیگری که در خصوص عصمت انبیا مطرح می‌شود، بیان‌کننده این مطلب است که پیامبر چه قبل از بعثت و چه بعد از بعثت معصوم بوده است. هر جا مردم به حرف پیامبر گوش دادند هیچ‌گاه شکست نخوردند و هر جا از حرف پیامبر اطاعت نکردند شکست خوردند.

نماینده مردم خرم‌آباد در مجلس شورای اسلامی افزود: از دوران غیبت صغری گرفته تا در طول تاریخ، هرگاه مردم به حرف انبیا یا ائمه‌ اطهار(ع) و بزرگان دین گوش فرا دادند، پیروز شدند. به‌معنای دیگر اطاعت از امام حتی در ساده‌ترین امور هم برای مردم خیر و برکت دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با اشاره به اینکه اگر در مسیر اطاعت و تبعیت از آموزه‌های دین و دستورات الهی باشیم هرگاه مشکلی هم باشد حل می‌شود، افزود: اما اگر در مسیر مستقیم نباشیم مسیر ما به سمت ضلالت و گمراهی کشیده می‌شود؛ به‌ معنای دیگر راه سعادت راه پیروی از اولیای الهی است.

ویسکرمی با تشریح دلایل قرآنی که عصمت را اثبات می‌کند، افزود: تمام آیاتی که مردم را به اطاعت از پیامبر دستور داده دلیل بر عصمت اوست، زیرا خداوند بدون دلیل اطاعت مردم از دستورات پیامبر را صادر نمی‌کند. به‌عبارت دیگر تأیید اطاعت از پیامبر در آیات قرآن دلیل بر عصمت است.

این مفسر قرآن کریم با اشاره به آیه ۶۴ سوره مبارکه نساء «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ»، افزود: این آیه بیانگر آن است که ما هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر براى آنكه با اذن خداوند فرمان برده شود؛ به‌ معنای ساده‌تر، خداوند در این آیه اطاعت پیامبر را بر ما واجب می‌کند و این امر دلیل عصمت انبیا(ع) است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با اشاره به اینکه آیه ۶۴ سوره نساء فراگیر است و عصمت همه انبیا(ع) را اثبات می‌کند، افزود: با توجه به اینکه در این آیه عصمت انبیا(ع) به‌صورت مطلق به‌کار رفته است پس پیامبر معصوم است؛ از طرفی اگر پیامبری مرتکب گناه باشد با امر خدا که دستور به اطاعت از آنان داده است، متناقض است.

وی به وجود دلایل عقلی و نقلی برای عصمت انبیا(ع) اشاره کرد و گفت: دلیل عقلی برای عصمت آن است که اگر پیامبر معصوم نباشد خبرهای او قابل اعتماد نیست و احتمال دروغ درباره او باعث عدم اطمینان درباره خبرهای او می‌شود؛ کسی که معصوم نباشد نمی‌تواند یک الگو باشد و یک فرد معصوم باید در همه زمینه‌های ظاهری و باطنی عصمت داشته باشد.

این مفسر قرآن کریم با بیان اینکه عصمت سفیران الهی یک حکم کلی عقلی است؛ عقل ما می‌گوید اگر کسی پیامبر باشد ولی معصوم نباشد، نمی‌تواند الگو باشد، معجزه را از دیگر دلایل عصمت انبیا(ع) دانست و اضافه کرد: اگر کسی پیامبر باشد برای اثبات خود معجزه می‌آورد کمااینکه امور وحی، خارق‌العاده هستند و با معجزه اثبات می‌شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان گفت: یکی از محکمات تفسیر قرآن عصمت انبیا(ع) است، چراکه عصمت انبیا(ع) اصلی اثبات شده است و برای اثبات آن ملاک آن دسته از آیاتی است که با عصمت انبیا(ع) سازگاری دارد.