ضرورت احیای آموزه‌های ناب اسلامی و میراث طاهر نبوی
شیخ عبدالمنعم الزین، اندیشمند لبنانی تنها راه تحقق وحدت اسلامی را احیای آموزه‌های ناب اسلامی و میراث طاهر نبوی دانست و گفت: علما و اندیشمندان مسلمان از هر قوم و مذهبی باید ندای اتحاد سر داده و بر پایه اشتراکات اسلامی گردهم بیایند.
عید بزرگ بعثت، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ تمام مسلمانان دارد و از اعیاد وحدت‌آفرین برای مسلمانان جهان است که ویژگی‌های مشترک مذاهب مختلف اسلامی از جمله اعتقاد به خدای یگانه، حضرت رسول اکرم(ص) و کتاب آسمانی قرآن در آن نمایانگر است. ما مسلمانان باید دنبال هدفی باشیم که پیامبر درباره بعثت داشتند؛ با توجه به اینکه روزگار کنونی همواره اسلام و مسلمین از سوی دشمنان مورد توطئه و هجمه واقع می‌شوند؛ لذا همه باید حول محور وحدت گرد هم آیند و با حفظ وحدت، پاسدار آرمان‌ها و ارزش‌های رسول اکرم(ص) و رهبر مسلمانان باشند.
شیخ عبدالمنعم الزین، روحانی لبنانی مقیم سنگال در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری ایکنا درباره ضرورت تحقق وحدت اسلامی سخن گفت.
شیخ الزین که از سال ۱۹۶۹ م و به توصیه امام موسی صدر، رهبر فقید شیعیان در لبنان برای رسیدگی به امور لبنانی‌های مهاجر و ترویج تشیع به سنگال رفته از جایگاه بالایی در بین ملت و دولت سنگال برخوردار است و از او به عنوان «خلیفه شیعه» یاد می‌شود.
او پایه‌گذار و رئیس مؤسسه اسلامی اجتماعی سنگال و عضو مجمع جهانی اهل بیت(ع) و مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی است.
عبدالمنعم الزین در گفت‌وگو با ایکنا وحدت اسلامی را از اولویت‌های مسلمانان برشمرد و گفت: وحدت، راز قدرت و بقای امت اسلامی است.
این روحانی شیعه تأکید کرد: امت اسلامی مثل هر امت دیگری در دنیا اگر متحد نشود در معرض فروپاشی است، زیرا هر امتی در دنیا دشمنانی دارد، دشمنانی در داخل و دشمنانی در خارج و دشمن داخلی و خارجی به یک اندازه به دنبال نابودی امت اسلام است و می‌خواهد از چیزی به نام اسلام و قرآن خلاصی یابد.
او تصریح کرد: وجود وحدت بین مسلمانان به آنها قوت داده و غائله دشمنان و مشکلاتشان را از سر مسلمانان دفع و از موجودیت مسلمانان محافظت می‌کند.
زین افزود: دشمنان می‌خواهند از موجودیت مسلمانان خلاصی یابند و در این خصوص برای هیچ مذهبی استثناء قائل نبوده و بین تروریست و غیرتروریست تمایز نمی‌گذارند.
این روحانی لبنانی‌تبار تأکید کرد: همه طرف‌های امت اسلامی از مذاهب، فرقه‌ها و نهادها باید بفهمند وقتی که دشمن بتواند بر ما مسلط شود، بین هیچ کدام از ما تفاوت نمی‌گذارد. بنابراین وحدت مسلمانان راز وجود و بقای آنهاست، چه بخواهند این واقعیت را درک کنند و به آن متقاعد شوند و چه نخواهند. هرکسی هم این مقوله را باور ندارد جاهل است. کسی که تصور می‌کند به تنهایی می‌تواند روی پای خود بایستد و از خود دفاع کند و دیگر مذاهب را ترک کند که اشتباهی صد در صدی است.
الزین همچنین گفت: مسلمانان وقتی متحد می‌شوند می‌توانند از موجودیت و کیان خود و موجودیت امت دفاع کنند؛ امتی که عقاید، قانون، دین، اخلاق، شرافت و مرزهای خود را دارد. مسلمانان باید این معنا را درک و از آن حفاظت کنند.
این عالم شیعه درباره ویژگی‌های وحدت میان مسلمانان گفت: شاید به عقیده اندیشمندان و صاحبان رسانه، ویژگی‌ها و نشانه‌های وحدت زیاد است، اما من می‌گویم هم اکنون این نشانه‌ها کم‌رنگ و ضعیف شده است.
او افزود: تنها موضوع آشکار حال حاضر، دوری مسلمانان از یکدیگر است. در گذشته اختلافات میان مذاهب مقبول بود، بر یکپارچگی صفوف آنها تأثیر نمی‌گذاشت؛ اما امروز این نزدیکی وجود ندارد و طی دو و سه دهه اخیر شاهد حوادث دشوار و حمله دشمنان بزرگ علیه ما و سرزمینمان و آوارگی فرزندان خود و ریختن خون‌ها و ایجاد ارعاب بوده‌ایم که همه این مصائب نشانه این است که هدف دشمن، نابودی مسلمانان است. بنابراین شاخص‌های وحدت اگر هم بخواهیم بگوییم وجود ندارد، فقط شاید یکی دو مورد بیشتر نباشد.
عوامل تحقق وحدت اسلامی
مبلغ شیعه در سنگال در خصوص عوامل تحقق وحدت گفت: برخی از این عوامل را خدا خلق کرده است و برخی را ما با دستان خود با اعتماد به شرع ساخته‌ایم که شامل عوامل اقتصادی، سیاسی، نظامی، رسانه‌ای فرهنگی، علمی، دینی و عقیدتی می‌شود.
الزین افزود: برای مثال در زمینه عامل سیاسی برای تحقق وحدت باید پرسید، آیا کشورهای مسلمانان در سطح واحدی هستند و می‌خواهند از حوزه اسلام دفاع کنند یا پراکنده هستند و برخی دیگری را چپاول می‌کنند؟ جواب این است که عامل سیاسی اولویت دارد، اما چگونه مسلمانان سیاست واحدی داشته باشند در حالی که می‌بینیم همدیگر را به قتل می‌رسانند، جنگ‌ها، خرابی‌ها و فشارهایی که ملت‌ها را به بیماری، فقر و جهل می‌کشد؛ این‌ها را چه کسانی ساخته است، به واقع، این‌ها را خود مسلمانان با دستانشان ترتیب داده‌اند.
او ادامه داد: دشمنان، برای ما توطئه می‌کنند و با سلاح و مال علیه ما وارد عمل می‌شوند، اما این ما هستیم که توطئه آنها را عملی می‌کنیم. امروز متأسفانه دست جوانان مسلمانان فجیع‌ترین تصاویر از اسلام را در برابر کشورهای دشمن ترسیم کرده است.
دشمنان، برای ما توطئه می‌کنند و با سلاح و مال علیه ما وارد عمل می‌شوند، اما این ما هستیم که توطئه آنها را عملی می‌کنیم
خلیفه شیعه در سنگال افزود: کشورهای غربی از اسلام‌هراسی، اسلام ارعاب و تروریسم سخن می‌گویند؛ اما ما چنین اسلامی نداریم. اسلام ما رحمت، آگاهی، حکمت و موعظه حسنه است و خداوند در آیه 46 سوره عنکبوت می‌فرماید: «وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ».
اسلام حقیقی دعوت به گفت‌وگو را ضروری می‌داند
الزین تأکید کرد: اسلام واقعی، اسلام گفت‌وگوی شرافتمندانه، آزاد و محترمانه است. گفت‌وگویی که در آن احترام به طرف مقابل وجود دارد و از رفتار تحریک‌آمیز چشم‌پوشی و گفت‌وگو در کمال ادب انجام می‌شود.
او افزود: اینکه بگوییم من حق هستم و دشمنم باطل و دشمنم هم همین را درباره خودش بگوید این اشتباه است، واقعیت این است که در یک گفت‌وگوی محترمانه و شرافتمندانه است که می‌توانیم به این نتیجه برسیم که دیگر ارعاب و جنایت را به ما مسلمانان ربط ندهند.
این اندیشمند حوزه تقریب گفت: قرآن دعوت به حکمت می‌کند؛ اما چه چیزی تغییر کرده، سوء برداشت و نادانی برخی جوانانی است که از علم و اخلاق اسلامی چیزی نمی‌دانند؛ آنها افکار دشمنان، مال و سلاح را گرفته‌اند و فریب تحریف‌هایی را خورده‌اند که زنادقه و یهود طی 200 سال اخیر در کتب حدیث، فقه و تفسیر ایجاد کرده و با آن ایده جدیدی درست کردند که وحدت مسلمانان را هدف گرفته است.
او افزود: 30 سال قبل مثل امروز نبود، مسلمانان مثل امروز از تعصبات مذهبی حرف نمی‌زدند اما امروز شیعه و سنی از یکدیگر بدشان می‌آید و همین است که دشمن سوء استفاده می‌کند و می‌خواهد یکی را علیه دیگری بشوراند و هیزم به آتش اختلاف می‌اندازد و جوانان نادان ما را فریب می‌دهند.
شیخ الزین در خصوص راه رفع این شکاف میان امت اسلامی تأکید کرد: تنها یک راه وجود دارد، اینکه اندیشمندان مسلمان گرد هم آیند و یک مطالعه و خط مشی بی‌نظیر علمی، ممتاز و پاکی را روی میراث دینی داشته باشند تا آن را از جعل و تقلب پاک کنند و فقه و حدیث ما را به همان خلوص اول خود بازگردانند که بر حضرت محمد(ص) نازل شده بود و صحابه پیامبر و ائمه معصومین آن را به ما انتقال دادند.
وی تأکید کرد: اگر از اسلام پاک و خالص پیروی کردیم و آن اسلام جعلی را کنار گذاشتیم، به وحدت خواهیم رسید و از همین روست که می‌گوییم، اندیشمندان، رهبران و شخصیت‌های مؤثر امت اسلامی باید گرد هم بیایند.
او افزود: اما چند سؤال مطرح است که آیا هیچ کنفرانسی در جهان اسلام برگزار شده است که تمام رهبران طوایف و فرقه‌های اسلامی به آن دعوت شده باشند. آیا این رهبران که از کشورهای آفریقایی و دیگر نقاط جهان اسلام هستند، امکان حضور آنها در یک کنفرانس بین‌المللی وجود دارد؟ چرا تمام مراجع فکری شیعه و سنی و پیروان مکاتب مختلف و دانشگاه‌های اسلامی به کنفرانس‌ها دعوت نمی‌شوند؟ اگر بخواهیم بگوییم دعوت از آنها غیرممکن است، سخن از وحدت هم غیرممکن می‌شود.
آیا هیچ کنفرانسی در جهان اسلام برگزار شده است که تمام رهبران طوایف و فرقه‌های اسلامی به آن دعوت شده باشند. آیا این رهبران که از کشورهای آفریقایی و دیگر نقاط جهان اسلام هستند، امکان حضور آنها در یک کنفرانس بین‌المللی وجود دارد؟
شیخ الزین وحدت اقتصادی کشورهای اسلامی را پایه و اساس وحدت امت اسلامی خواند و گفت: امروز دشمن‌ترین دشمنان دنیا نظیر آمریکا، چین و روسیه هم می‌خواهند با یکدیگر در اقتصاد متحد باشند.
وی افزود: اروپایی‌ها از دهه 50 و 60 شروع به توافق اقتصادی کردند و بیش از 50 سال بر این روال ماندند. آنها از وحدت اقتصادی سخن می‌گویند که بازار مشترک اروپا خوانده می‌شد و همین، زمینه‌ساز تأسیس اتحادیه اروپا شد با وجود اینکه بین آنها اختلافاتی در سیاست، اقوام، منافع، زبان و نژاد وجود دارد.
روحانی ساکن سنگال تصریح کرد: ما مسلمانان اشتراکاتی به مراتب بیشتر از اروپایی‌ها برای متحد شدن داریم؛ اگرچه نژادهایمان متفاوت است که این قضیه اهمیتی ندارد. خداوند متعال می‌فرماید: «يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثي وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ خَبيرٌ: ای مردم، بی‌تردید ما همه (افراد نوع) شما را از یک مرد و زن (آدم و حوّا) آفریدیم و یا هر فرد شما را از یک پدر و مادر خلق کردیم، و شما را قبیله‌های بزرگ و کوچک قرار دادیم تا همدیگر را بشناسید (پس در میان شما برتری نژادی نیست بلکه) مسلّماً گرامی‌ترین شما نزد خدا پرهیزکارترین شماست همانا خداوند بسیار دانا و آگاه است».
وی افزود: بنابراین فرد مسلمان چه آفریقایی، اروپایی، آسیایی یا از کره مریخ باشد برترین‌های شما نزد خدا باتقواترین شماست و مسئله نژاد منتفی است.
شیخ الزین گفت: وقتی دین ما، قرآن، قبله، روزه، حج و زکات ما یکی است، فقه ما نمی‌گویم صد درصد اما 90 درصد با یکدیگر مطابقت می‌کند و حتی باید گفت اختلافات فقهی بین مذاهب اهل تسنن از بین اهل تسنن با شیعیان بیشتر است.
روحانی مقیم سنگال گفت: بنابراین این اختلافات موجود در فروع دین نباید مانع وحدت مسلمین شود تا زمانی که دین، قرآن و پیامبر ما یکی است. مهم‌ترین چیز اخلاق است. اخلاق اسلامی ما مسلمانان هم یکی است.
وی تأکید کرد: مسلمانان از شرق آسیا تا شمال آفریقا اگر با یکدیگر از نظر اقتصادی متحد می‌شدند، بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی دنیا را تشکیل می‌دادند.
شیخ الزین گفت: چرا آمریکا می‌خواهد امروز از سراسر خاورمیانه خارج شود و با چین مقابله کند، علتش این نیست که چین زبان مشخصی دارد، علتش این است که چین قدرت بزرگ اقتصادی در دنیا شده است. از همین رو به دنبال نابودی اقتصاد آن هستند.
او با اشاره به وجود ظرفیت‌های عظیم نزد کشورهای اسلامی برای تشکیل قدرت اقتصادی بزرگ اسلامی در دنیا گفت: قواعد اقتصاد در کشورهای ما مسلمانان است، از نفت تا معادن و زمین‌های کشاورزی و اغلب ثروت‌های دنیا نزد ما مسلمانان است. اما جوانان نابغه ما نزد دشمنان هستند زیرا استفاده از آنها را بلد نبودیم و دشمنان از آنها نفع می‌برند.
روحانی مقیم سنگال با اشاره به این جمله قصار از امیرالمؤمنین، علی(ع) که می‌فرماید «الناس اعداء ما جهلوا» گفت: مسلمانان یکدیگر را نمی‌شناسند. من تعجب می‌کنم که معتقدند خودشان علم دارند، نابغه عصر هستند و اگر از طائفه مشخصی باشند، دیگر طائفه را امی می‌خوانند.
مسلمانان در مصیبت جهل نسبت به یکدیگر به‌سر می‌برند
وی بر لزوم تحقق انقلاب رسانه‌ای داشته برای معرفی مسلمانان به یکدیگر گفت: مثلاً در فلان طائفه یک اخلاق وجود دارد که اگر در دیگر طوائف تعمیم داده شود می‌تواند به اتحاد طوائف اسلامی کمک کند؛ اما اکثر بلاد اسلامی مانع ورود کتب کشورهای دیگر می‌شوند در حالی که پیامبر اکرم(ص) هم فرموده است: «اطلبو العلم ولو بالصین». پیامبر اکرم(ص) مشخص نکرده است که چه علمی پس هر علمی را در برمی‌گیرد. ما اگر یکدیگر را بهتر شناختیم نقطه تاریک تکفیر، خصومت و تعصب مذهبی را از زندگی خود پاک می‌کنیم، در حالی که ما هم اینک در مصیبت جهل نسبت به یکدیگر به‌سر می‌بریم.
او تأکید کرد: خطرناک‌ترین چالشی که وحدت را از بین می‌برد، جدایی و دوری کشورهای اسلامی از یکدیگر و تکفیر شدن برخی توسط دیگری و همچنین جهل یکی نسبت به دیگری است. اگر بتوانیم همدیگر را بپذیریم در مسیر وحدت گام برداشته‌ایم.
روحانی لبنانی با اشاره به اینکه طی 52 سالی که از اقامتش در کشور سنگال می‌گذرد، گفت: مراجع دینی اهل تسنن اینجا چیزهایی از سلوک اهل بیت(ع) شناخته‌اند و ما با یکدیگر مشکلی نداریم و روابط محکمی وجود دارد.
وی افزود: ثمره این روابط این است که رهبران اهل سنت سنگال در سال ۲۰۰۲ م با صدور بیانیه‌هایی، اعلام کردند که مذهب اهل بیت(ع)، یک مذهب اسلامی اصیل است که تبعیت از آن شرعاً جایز بوده و شیعیان از همه حقوق دیگر مسلمانان برخوردارند.
وی با تأکید بر لزوم برگزاری کنفرانس‌هایی که مراجع شیعه و سنی در سطح گسترده‌ای در آن حضور داشته باشند، گفت: رهبران مسلمانان باید گردهم بیایند و فتوای واحدی دهند که ای مسلمانان متحد شوید.
شیخ الزین با بیان اینکه وقتی رهبران اسلامی با یکدیگر متحد نشوند انتظار تحقق وحدت عوام مردم مسلمان غیرممکن است، گفت: چرا علما و مراجع دینی مسلمان دعوت به دیدار ملوک و روسای کشورهای اسلامی با یکدیگر نمی‌کنند تا امت اسلامی قوی‌تر باشد و رهبران آن هم قوی‌تر شوند.
روحانی سنگالی در ادامه رسانه را تیغ دو لبه توصیف کرد و گفت: از رسانه می‌تواند برای نیکی یا بدی استفاده شود. اگر رسانه‌ها اسلوب هوشمندانه‌ای به کار گیرند و در خصوص تفهیم عوام مسلمانان برای دستیابی به وحدت، آگاهی‌بخشی کنند، تحقق وحدت حتمی است.
وی افزود: اما متأسفانه امروز اغلب رسانه‌های جهان اسلام اسیر سریال‌های بی‌محتوا و برنامه‌هایی شده‌اند که میلیاردها دلار برای آن هزینه می‌شود تا دعوت به تفرقه کند و با تخریب عقول مسلمانان آنها را از دین و اخلاق منحرف کند.
شیخ الزین همچنین با اشاره به اینکه برخی رسانه‌ها هم کارشان تکفیر پیروان مذاهب است، در پایان گفت: امروز در اروپا ساختمان‌هایی هست که مقر دفاتر چندین رسانه بوده و در آنجا دست‌اندرکاران این رسانه‌ها در حالی که چیزی از اسلام نمی‌دانند و به فسق و فجور مشغولند، دیگران را تکفیر می‌کنند یا برخی رسانه‌ها در آستانه ماه رمضان به مسلمانان وعده برپایی جشن‌های رقص و موسیقی‌های حرام می‌دهند که با اسلام هیچ انطباقی ندارد.
گفت‌وگو: جواد پارسامهر
ترجمه: الهام مؤذنی
انتهای پیام
