کارکرد گزاره‌نویسی استفاده از قوانین قرآن برای حل مسائل زندگی است + فیلم

به گزارش ایکنا، قسمت‌های ۱۸ تا ۲۵ مجموعه درس‌گفتارهای «مشقی برای قرآن‌خوانی؛ اصلاح رویکرد رجوع به قرآن» را یاسر رضازاده، مدرس مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران، تدریس می‌کند. در ادامه متن و فیلم  این سخنان را بخوانید و ببینید.

«بِسمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم وَ بِه نَسْتَعِین

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ

قبل از اینکه وارد بحث شوم نکته‌ای را بیان می‌کنم و آن این است که هر انسانی مجموعه‌ای از باورها، اعتقادها، رویکردها و نگرش‌هاست، یعنی هرکس برای اینکه زندگی کند مجموعه‌ای از باورها در درون او شکل گرفته است.

انسانی که ما در زندگی می‌بینیم با توجه به اینکه چقدر و از چه منابعی مطالعه کرده باشد، ده‌ها، صدها و هزاران قاعده‌ را از کتاب‌های مختلف در ذهن خود حک کرده یا تجربه‌های مختلفی را به دست آورده است که نحوه مواجهه با سایر انسان‌ها و پدیده‌های عالم هستی یا رخدادهای انسانی بر مبنای آن گزاره‌هاست، یعنی شما می‌توانید انسان را به تعداد زیادی گزاره تفکیک کنید. وقتی از بعضی افراد می‌پرسید که نظرتان درباره زندگی چیست؟ می‌گویند که چیزی بهتر از انصاف نیست. عده‌ای می‌گویند که خوب است که آدم در زندگی‌اش هیچ وقت دروغ نگوید یا برخی افراد جملات منفی می‌گویند، مثلاً همه چیز بیخود است. آدم‌ها در مواجهه با فرزند و همسر، مسائل اقتصادی و سیاسی و ... سرشار از این قاعده‌ها هستند. هر یک از ما یکسری جملات و گزاره داریم و مثلاً می‌گوییم که اقتصاد چیزی جز پول نیست یا سیاست چیزی جز فریب نیست. یکسری تعاریف در حوزه‌های مختلف زندگی داریم و بر مبنای آنها زندگی می‌کنیم.

خوب است که در زندگی سعی کنیم گزاره‌ها و تعاریفمان را از قرآن استخراج کنیم، یعنی ضرورت مراجعه به قرآن و گزاره‌نویسی. گزاره‌نویسی همان ضبط فرمول‌ها، قاعده‌ها و قوانینی است که ما درباره موضوعات مختلف از قرآن به دست می‌آوریم؛ مثلاً در مواجهه با خودمان و در تحلیلمان از انسان چه تحلیلی داریم؟ چه تصویری از انسان داریم؟ خداوند از قوت و ضعف انسان چه می‌گوید؟ خداوند از ما در مواجهه با سایر انسان‌ها و مسائل اجتماعی چه انتظاری دارد؟ مواجهه ما با اهل کتاب باید چگونه باشد؟ مواجهه ما با آدم‌هایی که اعتقادی به ادیان الهی ندارند چگونه باشد؟ مواجهه ما با سایر پدیده‌های هستی چگونه باشد؟

قرآن سرشار از قانون است. وقتی دانش‌آموزان فیزیک و شیمی می‌خوانند، فرمول‌ها را حفظ و در امتحان به آنها مراجعه می‌کنند. پس کارکرد و اهمیت گزاره‌نویسی این است که ما در مسائل و ابتلائاتی که در زندگی وجود دارد سعی کنیم به آن‌ها رجوع و از آن‌ها برای حل مسئله استفاده کنیم، به عنوان مثال گاهی چیزی به ذهنمان خطور می‌کند. ما نمی‌دانیم از جنس الهام است یا وسوسه. الهام و وسوسه یعنی چه؟ وقتی ما به فرهنگ قرآن مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم که بعضی از نداهای درون ما ناشی از پیام‌هایی است که شیطان ارسال می‌کند. در فرهنگ قرآن به پیام‌های شیطانی یا پیام‌هایی که ناشی از ناامیدی است و واقعیت بیرونی ندارد وسوسه گفته می‌شود و در مقابل آن پیام‌های مثبت وجود دارد که زاییده عقل است و از آن به الهام تعبیر می‌شود.

نداهای درونی ما گاهی الهام و گاه وسوسه است. باید بتوانیم بین توهم و تفکر فرق قائل باشیم، یعنی بین مفاهیم مختلف تصویرهای درست و دقیقی داشته باشیم و با مراجعه به آن مفاهیم بتوانیم اتفاقاتی را که در زندگی‌مان رخ می‌دهد تحلیل کنیم و واکنش و عکس‌العمل درستی داشته باشیم.

در حقیقت جایگاه گزاره در زندگی عمل به قرآن است، یعنی هدف ما از توصیه به گزاره‌نویسی این است که بتوانیم قرآن را راحت‌تر وارد زندگی کنیم تا به شکوفایی مد نظر قرآن برسیم؛ «قولوا لا اله الا الله تفلحون». پیام «لا اله الا الله» این است که انسان در زندگی نه بت باشد و نه بت‌پرست و نه به دنبال هوای نفسش باشد و نه افکار غلط دیگران، بلکه به شکوفایی حقیقی و واقعی مد نظر خداوند برسد. به برکت صلوات بر محمد و آل محمد».