بقایی در نشست خبری:
اروپا صلاحیت اتهام‌زنی به ایران را ندارد
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به همراهی سه کشور اروپایی با آمریکا برای شروع فعال‌سازی مکانیزم ماشه تصریح کرد: متهم کردن ایران به عدم پایبندی در حالی صورت می‌گیرد که سه کشور اروپایی در اجرای تعهدات برجامی خود کوتاهی کرده‌اند و صلاحیت ندارند تهران را مورد اتهام قرار دهند. کاهش تعهدات ایران نیز در چارچوب مفاد برجام و بر اساس حقوق قانونی کشور انجام گرفته است.
به گزارش خبرنگار ایکنا، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در نشست خبری خود با اصحاب رسانه که یازدهم شهریور برگزار شد، با اشاره به وضعیت فاجعه‌بار انسانی در غزه گفت: نزدیک به دو هزار و ۵۰۰ نفر فقط در صف دریافت غذا به شهادت رسیده‌اند و به طور متوسط روزانه نزدیک به ۱۰۰ فلسطینی بی‌گناه کشته می‌شوند.
وی اظهار کرد: متأسفانه سازمان ملل متحد و جامعه جهانی به دلیل تداوم حمایت‌های آمریکا و برخی کشورهای غربی از رژیم صهیونیستی، از انجام هر اقدام مؤثر برای توقف نسل‌کشی در غزه کوتاهی کرده‌اند. اگر افکار عمومی بین‌المللی، از جمله رسانه‌ها و خبرنگاران، در مسیر اطلاع‌رسانی به درستی عمل نکنند، این روند جنایتکارانه همچنان ادامه خواهد یافت.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اعتراض گسترده رسانه‌های جهان نسبت به کشتار خبرنگاران در غزه تصریح کرد: همین امروز بیش از ۲۵۰ رسانه بین‌المللی در اقدامی اعتراضی، صفحات نخست خود را چاپ نکرده و سیاه منتشر کردند. این اقدام بیانگر انزجار جامعه جهانی از جنایات رژیم صهیونیستی است و پیامی روشن به حامیان و توجیه‌گران این اقدامات می‌دهد که باید این روند را متوقف کنند.
بقایی تأکید کرد: اراده‌ای قوی در میان ملت‌ها برای مقابله با این جنایات شکل گرفته و بی‌تردید این فشارها افزایش خواهد یافت.
وی در ادامه به برخی تحولات دیپلماتیک اخیر اشاره کرد و گفت: در دو هفته گذشته نیز تحرکات مهمی در عرصه بین‌المللی رقم خورده که دولت جمهوری اسلامی ایران با برنامه‌ریزی دقیق در حال پیگیری آن‌هاست.
سخنگوی وزارت امور خارجه در بخش دیگری از سخنانش به اظهارات وزیر امور خارجه آمریکا، اشاره کرد و افزود: همزمان با برخی مواضع آمریکا در حمایت از رژیم صهیونیستی، وزیر خارجه این کشور از آمادگی برای مذاکره مستقیم با ایران سخن گفته است. این تناقض در مواضع نشان می‌دهد که آمریکا از یک‌سو همچنان سیاست‌های خصمانه خود را ادامه می‌دهد و از سوی دیگر تلاش دارد خود را علاقه‌مند به دیپلماسی نشان دهد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی یکی دیگر از مهم‌ترین رویدادهای این روزها را حضور رئیس‌جمهور در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای دانست و تأکید کرد که این اجلاس تا روز چهارشنبه هفته جاری ادامه خواهد یافت.
بقایی در ادامه ضمن ابراز همدردی با مردم یمن به مناسبت شهادت نخست‌وزیر و تعدادی از وزرای کابینه در پی حمله نظامی رژیم صهیونیستی، این اقدام را جنایتی آشکار و مغایر با تمامی اصول حقوق بین‌الملل دانست و گفت: این حمله همزمان با شدت گرفتن کشتار جمعی در غزه صورت گرفته است.
وی همچنین با اشاره به اظهارات وزیر خارجه آمریکا درباره آغاز فرآیند فعال‌سازی مکانیزم ماشه و استقبال از آن به‌عنوان اقدامی در چارچوب دستورات ریاست‌جمهوری آمریکا تأکید کرد: این موضع‌گیری‌ها به‌روشنی نشان می‌دهد که از همان آغاز روی کار آمدن دولت جدید در واشنگتن، برنامه اصلی تخریب توافق هسته‌ای و اعمال فشارهای غیرقانونی بر ایران بوده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در واکنش به همراهی سه کشور اروپایی با آمریکا در شروع روند اسنپ‌بک تصریح کرد: این کشورها زمانی که سخن از برجام به میان می‌آورند باید پاسخ دهند که منظورشان کدام برجام است. متهم کردن ایران به عدم پایبندی در حالی صورت می‌گیرد که خود آنها در اجرای تعهداتشان کوتاهی کرده‌اند و صلاحیت ندارند تهران را مورد اتهام قرار دهند. کاهش تعهدات ایران نیز در چارچوب مفاد برجام و بر اساس حقوق قانونی کشور انجام گرفته است.
بقایی در ادامه افزود: متأسفانه برداشت این کشورها از دیپلماسی چیزی جز وادار کردن ایران به پذیرش خواسته‌های یک‌طرفه و زیاده‌خواهانه نیست. اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی که پیش‌تر نقش واسطه در مسیر مذاکرات هسته‌ای را داشتند، اکنون جایگاه خود را به سطحی تقلیل داده‌اند که تنها در پی سوق دادن ایران به گفت‌وگو با آمریکا باشند.
وی در ادامه بیانیه اخیر وزیر خارجه آمریکا را رسواکننده و گویای ماهیت واقعی سیاست‌های واشنگتن توصیف کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به گزارش برخی رسانه‌ها درباره نقش‌آفرینی تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین انگلیس، در تحولات مربوط به غزه اظهار کرد: صرف اینکه افکار عمومی و رسانه‌ها نسبت به ورود افرادی مانند بلر حساس هستند، واقعیتی مهم است. کارنامه او در مداخلات غیرقانونی در منطقه روشن است؛ دروغ بزرگ درباره وجود سلاح‌های کشتار جمعی در عراق و حمله به این کشور، یکی از پیامدهای عملکرد او بود.
وی افزود: آنچه امروز در فلسطین رخ می‌دهد به مراتب حساس‌تر است، چراکه در حال حاضر شاهد یک نسل‌کشی آشکار هستیم. این مسئله را می‌توان نشانه‌ای از بحران اخلاقی در شیوه حکمرانی قدرت‌های غربی دانست که با بی‌اعتنایی کامل، نابودی یک ملت را دنبال می‌کنند.
بقایی درباره پیش‌نویس قطعنامه روسیه و چین برای تمدید مکانیسم ماشه یادآور شد: مسکو و پکن مخالفت خود را با اقدام سه کشور اروپایی اعلام کرده‌اند و نامه مشترک ایران، روسیه و چین نیز در همین زمینه منتشر شده است. بر این اساس، اروپایی‌ها هیچ صلاحیت حقوقی برای رجوع به سازوکار حل اختلاف ندارند و بحث تمدید نیز باید در همین چارچوب بررسی شود.
به گفته وی، تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ موضوعی است که تنها در شورای امنیت مطرح خواهد شد و ایران در حال رایزنی با روسیه و چین است تا این روند در راستای منافع کشور پیش برود.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه به مواضع اخیر شورای همکاری خلیج فارس علیه جزایر سه‌گانه ایرانی و میدان گازی آرش اشاره کرد و گفت: در بیانیه‌ای رسمی مواضع خود را در قبال این شورا اعلام کرده‌ایم و بار دیگر تأکید کردیم که تکرار ادعاهای واهی هیچ مشروعیتی برای طرف مقابل ایجاد نمی‌کند.
وی افزود: منطقه باید با صدایی واحد در برابر سیاست‌های توسعه‌طلبانه رژیم صهیونیستی ایستادگی کند. متأسفانه برخی کشورها به جای بهره‌گیری از فرصت این نشست‌ها برای همکاری منطقه‌ای، تنها به تکرار ادعاهای بی‌اساس علیه ایران روی می‌آورند. در موضوع میدان گازی آرش نیز بارها گفته‌ایم که این ادعاها پذیرفتنی نیست و در عین حال ایران همچنان آماده مذاکره در این زمینه است.
بقایی در خصوص همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز توضیح داد: تاکنون هیچ تصمیم تازه‌ای در مورد ادامه مذاکرات با آژانس گرفته نشده است. دو دور گفت‌وگو میان نمایندگان وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی با آژانس برگزار شد اما به نتیجه نهایی نرسید. ورود دو بازرس اخیر صرفاً برای بارگذاری سوخت راکتور بوشهر بود که ضرورت داشت انجام شود. در حال حاضر بازرسی فعال در ایران وجود ندارد و تماس‌ها در سطح کارشناسی ادامه دارد. تدوین آیین‌نامه جدید همکاری با آژانس، بر اساس مصوبه مجلس، هنوز نهایی نشده است.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین به اقدامات اخیر آمریکا در غزه پرداخت و گفت: طرحی که واشنگتن دنبال می‌کند چیزی جز اشغال و ادامه نسل‌کشی نیست.
وی اضافه کرد: تحمیل تشنگی و قحطی به مردم فلسطین جنایتی آشکار است و هر کشوری که در این توطئه سهیم باشد باید پاسخگوی افکار عمومی باشد.
وی در بخش دیگری از سخنانش درباره اظهارات اخیر وزیر خارجه آلمان اظهار کرد: دیپلماسی میدان بازی نیست که با واژه‌هایی چون «توپ» از آن یاد شود. آنچه اروپا نیاز دارد شجاعت اخلاقی و مسئولیت‌پذیری متناسب با جایگاهش است. متأسفانه کشورهای اروپایی تمامی حقوق حاکمیتی خود را به واشنگتن واگذار کرده‌اند. اگر آمریکا شریکی قابل اعتماد بود، میز مذاکرات را منفجر نمی‌کرد و با همراهی رژیم صهیونیستی آن را از بین نمی‌برد. اینکه همزمان از تهدید سخن می‌گویند و در عین حال ادعای پایبندی به دیپلماسی دارند، تنها بیانگر نبود حسن نیت و بی‌اعتمادی واقعی آنان به دیپلماسی است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره سفر رئیس‌جمهور به چین و حضور در اجلاس سازمان همکاری شانگهای گفت: این نشست از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و ایران برای سومین بار به‌عنوان عضو دائم در آن مشارکت دارد. با توجه به تحولات جهانی، رایزنی‌ها و تصمیمات این اجلاس جایگاه مضاعفی پیدا کرده است.
وی افزود: روز گذشته نشست سران و همچنین اجلاس شانگهای پلاس برگزار شد و در حاشیه آن، دیدارهایی میان رئیس‌جمهور کشورمان و همتایان وی انجام گرفت.
به گفته بقایی مهم‌ترین بخش این نشست تصویب بیانیه پایانی بود که در آن، تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران محکوم و بر اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ تأکید شد.
بقایی اضافه کرد: مذاکرات همچنان ادامه دارد و عصر امروز نیز گفت‌وگویی میان رؤسای جمهوری ایران و چین برگزار خواهد شد. مصوبات اجلاس نیز در حوزه مقابله با چالش‌های نوظهور و توسعه همکاری‌های اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی در خصوص گفت‌وگوی مسعود پزشکیان و رئیس‌جمهور چین اظهار کرد: روابط تهران و پکن دوستانه و پایدار است. قرارداد ۲۵ ساله میان دو کشور حوزه‌های گوناگون از جمله تجارت و انرژی را در بر می‌گیرد و این توافق بدون تأثیرپذیری از حواشی خارجی به مسیر خود ادامه می‌دهد. ایران که عضو سازمان شانگهای و بریکس است، انتظار دارد تعاملات میان اعضا از مسائل بیرونی مستقل باشد. به گفته او، چشم‌انداز روابط ایران و چین مثبت است و برنامه‌های مشترکی برای تحکیم این همکاری‌ها در دستور کار قرار دارد.
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به اظهارات اخیر وزیر خارجه آمریکا و ادعاهای روبیو تصریح کرد: تناقض آشکاری در مواضع واشنگتن وجود دارد و نیازی نیست دیپلمات باشید تا این ناهماهنگی را درک کنید. همین چند روز پیش، پیش از آنکه مذاکره‌ای در دستور کار باشد، آمریکا علیه ایران دست به حمله زد. اینکه از یک سو بر ابزار فشار و تحریم تأکید می‌کنند و از سوی دیگر دم از پایبندی به دیپلماسی می‌زنند، چیزی جز دوگانگی و نبود حسن نیت نیست.
وی در ادامه درباره همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: چارچوب تعامل ایران با آژانس بر اساس مصوبه مجلس و تصمیمات شورای عالی امنیت ملی مشخص شده است. تاکنون به جز موضوع تعویض سوخت راکتور بوشهر، تصمیم تازه‌ای در این زمینه اتخاذ نشده است.
بقایی همچنین در واکنش به برخی شایعات درباره کوتاه بودن زمان دیدار رئیس‌جمهور چین با رئیس‌جمهور کشورمان تأکید کرد: چنین ادعاهایی بی‌اساس است و رسانه‌ها باید به سطحی از بلوغ برسند که هر خبر نادرستی را بازتاب ندهند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی درباره احتمال میانجیگری مصر میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: تهران با آژانس ارتباط مستقیم دارد و نیازی به واسطه نیست.
وی افزود: دستگاه دیپلماسی ایران فعال و پویا عمل می‌کند و در همین چارچوب تماس‌های متعددی با کشورهای منطقه برقرار است. به گفته او، دولت‌های منطقه بیش از هر چیز دغدغه ثبات و امنیت دارند و تلاش می‌کنند مانع از افزایش تنش شوند.
بقایی در ادامه به اختلافات موجود میان ایران و سه کشور اروپایی در گفت‌وگوهای اخیر اشاره کرد و توضیح داد: بهتر است این پرسش از خود آنها مطرح شود، چرا که به نظر می‌رسد حتی طرف‌های اروپایی هم دقیقاً نمی‌دانند چه می‌خواهند. یکی از شروطی که مطرح کرده بودند، انجام گفت‌وگوی مستقیم میان ایران و آمریکا بود. این در حالی است که در مقاطعی دیگر، بحث غنی‌سازی صفر را پیش کشیدند و زمانی که متوجه شدند چنین خواسته‌ای مغایر برجام است، سعی کردند مواضع خود را توجیه کنند.
وی تأکید کرد: کشورهای اروپایی باید رویکرد خود را با صداقت و مسئولیت‌پذیری بازبینی کنند و به جای دنباله‌روی، موضعی مستقل اتخاذ نمایند؛ به‌ویژه اینکه تجربه گذشته نشان داده تأثیرپذیری از دو بازیگر مخرب یعنی آمریکا و رژیم صهیونیستی، نتیجه‌ای جز تشدید بحران به همراه ندارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره فشارهای اخیر آمریکا علیه ونزوئلا گفت: تحولات جاری در آمریکای لاتین را می‌توان نوعی بازگشت به سیاست‌های استعماری دانست. دخالت‌های ایالات متحده در این منطقه موضوع تازه‌ای نیست اما امروز با شکل آشکار و بی‌پرده‌تری دنبال می‌شود؛ تا حدی که به لشکرکشی نظامی انجامیده و هیچ توجیه حقوقی ندارد.
وی ضمن محکوم کردن این اقدامات هشدار داد که استفاده از زور علیه ونزوئلا پیامدهای خطرناکی خواهد داشت. طرح موضوع قاچاق مواد مخدر صرفاً بهانه‌ای برای این اقدامات است، همان‌طور که اسناد و گزارش‌هایی درباره ارتباط برخی مقامات آمریکایی با پرونده جفری اپستین نشان می‌دهد ادعای مبارزه با جرائم فراملی بیشتر یک پوشش تبلیغاتی است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه درباره طرح موسوم به «اسرائیل بزرگ» اظهار کرد: این ایده با واکنش منفی تمامی کشورهای منطقه مواجه شده و چیزی جز تداوم سیاست‌های جنگ‌طلبانه رژیم صهیونیستی نیست. در بیانیه اخیر شورای همکاری خلیج فارس نیز بر محکومیت نسل‌کشی و مخالفت با چنین طرحی تصریح شده بود. جامعه بین‌المللی باید مسئولانه وارد عمل شود و برای جلوگیری از تهدید صلح و امنیت جهانی گام‌های عملی بردارد.
بقایی همچنین در خصوص اقدام شورای امنیت سازمان ملل در فعال‌سازی مکانیسم ماشه گفت: این شورا در تصمیم‌گیری‌های خود به اصول حقوق بین‌الملل پایبند نیست؛ چراکه اگر چنین بود، باید بارها علیه نسل‌کشی‌ها قطعنامه صادر می‌کرد. ایران نباید در بیان حقانیت مواضع خود کوتاه بیاید و لازم است همه ظرفیت‌ها برای مقابله با اقدامات ناعادلانه به‌کار گرفته شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به برقراری روابط دیپلماتیک میان پاکستان و ارمنستان اظهار کرد: تهران با هر دو کشور روابط دوستانه دارد و این تحول را مثبت ارزیابی می‌کند. امیدواریم عادی‌سازی روابط میان این دو کشور به تقویت همکاری‌های منطقه‌ای بینجامد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره افتتاح سد پاشدان با حضور وزیر نیروی دولت سرپرست افغانستان گفت: حقابه هیرمند یکی از موضوعات اصلی در دستورکار وزارت خارجه با طرف‌های افغانستانی است. وزارت خارجه و وزارت نیرو از هر فرصت و مجرای ممکن برای بیان نگرانی‌های خود و کمک به یافتن راه‌حل‌هایی که مشکلات حق‌آبه را کاهش دهد، استفاده می‌کنند. این موضوع هم از طریق سفارت ایران در کابل و روش‌های دیگر به طور مستمر پیگیری می‌شود.
بقایی در پاسخ به اظهارات خود در مصاحبه با روزنامه گاردین درباره میزان غنی‌سازی گفت: برای درک صحیح صحبت‌های من، لازم است کل مصاحبه مورد بررسی قرار گیرد. سوال مصاحبه‌کننده درباره دلایل غنی‌سازی ۲۰ درصد و فراتر بود و من تاریخچه موضوع را توضیح دادم. ایران طبق برجام غنی‌سازی ۳.۶۷ درصد را پذیرفته بود اما ایران پس از خروج آمریکا و عدم اجرای تعهدات اروپایی‌ها، تصمیم گرفت اجرای برخی تعهدات را کاهش دهد. ما همواره اعلام کرده‌ایم در صورتی که طرف‌های مقابل تعهدات خود را انجام دهند، ایران نیز به تعهدات برجامی بازخواهد گشت اما در عمل طرف مقابل مرتکب نقض آشکار و جنایت علیه ایران شده است.
وی همچنین درباره انتشار مطالبی مبنی بر درخواست ایران برای گفت‌وگو با آمریکا توضیح داد: من چنین موضوعی را با گاردین مطرح نکردم و تنها نقل قولی از معاون وزیر خارجه در جایی منتشر شد که سندی برای آن وجود ندارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره عزیمت کشتی‌های امدادرسان به غزه گفت: این تحول بسیار مهم است و بازتاب خواست جدی افکار عمومی بین‌المللی از دولت‌ها برای اقدام در این زمینه است. جامعه جهانی به دلیل سوءاستفاده آمریکا و برخی کشورهای غربی از نقش خود گاه دچار ناکارآمدی شده اما این به معنای توقف اقدامات بین‌المللی نیست و فشار افکار عمومی همواره در تلاش است تا محاصره غزه را بشکند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اعلام آمادگی گروسی برای کاندیداتوری به عنوان دبیرکل سازمان ملل، تأکید کرد: چند نکته روشن است. دبیرکل سازمان ملل باید توسط شورای امنیت با حداقل ۹ رأی اعضا معرفی شود و ایران نیز در مجمع عمومی یک رأی دارد که در زمان مناسب تصمیم‌گیری خواهد شد. جایگاه دبیرکل به عنوان بالاترین مقام سازمان، وظایف حیاتی و گسترده‌ای دارد و به همین دلیل منشور سازمان ملل معیارهای مشخصی برای این سمت در نظر گرفته است؛ از جمله کارآمدی و استقلال از فشارهای بیرونی. این شاخص‌ها محور تصمیم‌گیری ایران در این زمینه خواهد بود.
بقایی در خصوص اظهارات محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، درباره اعلام تصمیمات ایران در مورد اجرای مکانیسم ماشه، گفت: مجلس یکی از ارکان مهم تصمیم‌گیری است و بهتر است منتظر ماند تا دید این نهاد همراه با سایر دستگاه‌های مسئول چه تصمیمی اتخاذ خواهد کرد.
وی در پایان در پاسخ به اتهامات آمریکا علیه ایران درباره لبنان اظها کرد: تجربه نشان داده است که آمریکا بی‌طرف نیست و بخشی از رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود. از نظر اخلاقی نیز این کشور صلاحیت ندارد که درباره دیگر کشورها داوری کند.
گزارش از سعید امینی
مطالب مرتبط
