اقدامات پژوهشکده پولی و بانکی برای عملیاتی کردن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی

کامران ندری، مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بیان برخی از مهم‌ترین اقدامات انجام شده توسط این گروه در سال جاری پرداخت و اظهار کرد: ما در سال جاری، در تحقیق جامعی که انجام دادیم «نقشه راه بانکداری اسلامی» را طراحی کردیم. این نقشه درباره مطالعات ضروری درباره بانکداری اسلامی است و در این تحقیق مشخص شده است در چند سال آینده به لحاظ مطالعاتی در زمینه بانکداری اسلامی باید به چه سمت وسویی حرکت کنیم.
عضو هیئت‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: تحقیق مربوط به تهیه «نقشه راه بانکداری اسلامی» در کشور، مراحل اصلی خود را طی کرده و تکمیل شده است. در این زمینه، نظر کارشناسان اقتصاد اسلامی نیز گرفته شده و بعد از اصلاحات لازم، آن را به مسئولین این حوزه ارائه خواهیم داد تا در برنامه‌ریزی‌های مربوطه مورد استفاده قرار گیرد.
تهیه گزارش وضعیت بانکداری اسلامی
وی افزود: همچنین یک گزارش درباره «وضعیت بانکداری و مالی اسلامی در ایران به زبان انگلیسی» آماده کردیم که تاکنون چنین چیزی انجام نشده بود؛ به گونه‌ای که مسئولین ما در نشست‌ها یا همایش‌های متعددی که درباره بانکداری اسلامی برگزار می‌شود، چیزی دستشان نیست که به زبان انگلیسی ارائه بدهند. این طرح، فعالیت‌هایی که در حوزه بانکداری اسلامی، از ابتدای انقلاب تاکنون انجام شده را پوشش می‌دهد.
برگزاری جلسات نقد مقالات اقتصاد اسلامی/ برگزاری کارگاه‌های آموزشی بانکداری و مالی اسلامی
مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، اضافه کرد: هر سه ماه یک بار «جلسات نقد مقالات» را برگزار می‌کنیم و یکی از بهترین مقالاتی که در حوزه بانکداری اسلامی نوشته شده را انتخاب و اطلاع‌رسانی کرده و آن مقالات، با حضور اساتید و صاحب‌نظران مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند. علاوه براین، کارگاه‌هایی در زمینه آموزش بانکداری و مالی اسلامی برای علاقه‌مندان در این پژوهشکده برگزار می‌شود.
شبیه‌سازی دادگاه قراردادهای اسلامی
ندری «شبیه‌سازی دادگاه قراردادهای اسلامی» را مورد دیگر انجام شده در حوزه کاری خود دانست و اظهار کرد: قراردادهای اسلامی، گرچه درقانون عملیات بانکی بدون ربا مطرح شده اما دعاوی حقوقی که دراین رابطه وجود دارد در کمترجایی مطرح و مدون شده است، بنابراین ما چیزی تحت عنوان «شبیه‌سازی دادگاه قراردادهای اسلامی» طراحی و برگزار کردیم که درباره اجرای قراردادهای اسلامی در بانک‌ها است.
تاسیس «سایت بانکداری اسلامی»
عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: این دادگاه را به صورت مجازی و مسابقه‌ای برگزار کردیم و تیم‌های حقوقی بانک‌ها و دانشگاه‌ها در این مسابقه شرکت کردند و نتایج آن نیز منتشر شده است. همچنین ما «سایت بانکداری اسلامی» را طراحی کردیم که تازه‌ترین اخبار مربوط به حوزه بانکداری اسلامی را در سایت خود منتشر می‌کنیم.
تلاش برای مجهز کردن سیاست‌های پولی به ابزارهای اسلامی جدید
وی درباره اقداماتی که در راستای تحقق حماسه اقتصادی در این پژوهشکده انجام شده است عنوان کرد: مقاوم‌سازی نظام بانکی، موضوع مهمی است و حتی قبل از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از جانب مقام معظم رهبری، این بحث مطرح بود که ما چگونه می‌توانیم نظام بانکی و پولی خود را نسبت به شوک‌هایی که وارد می‌شود، مقاوم کنیم. یکی از کارهایی که در این زمینه باید انجام شود، مجهز کردن سیاست‌های پولی به ابزارهایی است که بتوانیم در مواجهه با شوک‌ها از این ابزارها استفاده کرده و اقتصاد را مدیریت کنیم و ما در این باره تلاش‌های لازم را انجام داده و مشغول ادامه فعالیت در این زمینه هستیم.
پیشنهاد استفاده از «صکوک خرید دِین» به مسئولان بانک مرکزی
وی افزود: در زمینه سیاست پولی که برای مدیریت بازار باز مورد استفاده قرار می‌گیرد، یک ابزار بیشتر نداشتیم و آن، اوراق مشارکت بانک مرکزی است، اما ما اخیرا در گروه بانکداری اسلامی یک ابزار دیگر با توجه به قوانین و مقرراتی که در برنامه پنجم توسعه، به قانون عملیات بانکی بدون ربا اضافه شد، پیشنهاد استفاده از «صکوک خرید دِین» را در کنار اوراق مشارکتی به عنوان ابزار سیاست پولی مطرح کردیم که آن هم، در حال طی کردن مراحل لازم در بانک مرکزی است.
مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تاکید کرد: اعتقاد ما براین است که هرچه سیاست‌گذاری پولی ما به ابزارهای جدیدی مجهز شود، طبعاً می‌تواند در مواجهه با شوک‌هایی که از بیرون به اقتصاد وارد می‌شود، مسلح و مجهزتر باشد و بتواند این شوک‌ها را مدیریت کند و خود را از آسیب‌های جدی در امان دارد و این به معنی حرکت در جهت مقاوم‌سازی اقتصاد در راستای تحقق حماسه اقتصادی است.
برنامه‌های پژوهشکده برای عملیاتی کردن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی
ندری درباره برنامه‌های گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی برای عملیاتی کردن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: به نظرم اکنون که سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از جانب مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، سیاست‌هایی همانند تولید ابزارهای اسلامی جدید را ما باید پیگیری کنیم و بیشتر بر آن تمرکز کنیم و قطعاً در آینده بر روی آن کار خواهیم کرد. بخشی از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، به نظام مالی مربوط می‌شود و به نظر بنده، باید سیاست‌گذاری پولی را به ابزارهایی که با موازین شرعی انطباق داشته و در عین حال از کارآمدی لازم برای مدیریت اقتصاد برخوردار باشد، مجهز کنیم.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: ما در زمینه سیاستگذاری پولی و در زمینه تنظیم روابط بانک‌ها با یکدیگر و برخورداری از ابزارهای مالی مناسب برای کنترل نوسانات نرخ ارز، به شدت با کمبود ابزاری که هم کارایی داشته و هم با موازین شرعی انطباق داشته باشد، مواجه هستیم و به نظر می‌رسد اگر در این زمینه کار کنیم در تحقق اقتصاد مقاومتی موثر است و ما قطعا در این راستا گام خواهیم برداشت.
امکانات و بودجه اندک پژوهشکده
وی در پاسخ یه پرسشی درباره وضعیت امکانات و بودجه این پژوهشکده و گروه بانکداری اسلامی اظهار کرد: البته مسئولین تلاش خود را می‌کنند، اما اگر بخواهیم وضعیت پژوهشکده پولی و بانکی را با کشوری همانند مالزی مقایسه کنیم، بودجه‌ای که در اختیار نهادهای وابسته به بانک مرکزی این کشور که در حوزه اقتصاد اسلامی به فعالیت ‌می‌پردازند قرار دارد، قابل مقایسه با بودجه ما نیست. ما در پژوهشکده پولی و بانکی، بخشی را برای مطالعات بانکداری اسلامی داریم، اما آن‌ها یک موسسه (ایسرا) را به طور کامل به پژوهش و مطالعات در زمینه بانکداری اسلامی اختصاص داده‌اند.
مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی در پایان عنوان کرد: اگر بخواهیم وضعیت خود در زمینه امکانات را با آن‌ها مقایسه کنیم، قطعاً از وضعیت موجود راضی نیستیم، چون بودجه ما کافی نیست، مخصوصا اگر بخواهیم مدعی شویم که در زمینه بانکداری اسلامی حرفی برای گفتن داریم که به نظر من می‌توانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم.