مغایرت قول و عمل معلم؛ مخرب تربیت دینی دانش‌آموز
گروه اجتماعی: معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش شهر تهران با تأکید بر اینکه مغایرت قول و عمل معلم، مخرب تربیت دینی دانش‌آموزاست گفت: معلم الگوی عملی آنچه است که بر زبان می‌آورد و می‌تواند با کردار خود گفتارش را تأثیرگذار کند.
رضا امانی، معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش شهر تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به تبیین عوامل تاثیرگذار در تربیت دینی و دین پذیری دانش‌آموزان در مدارس اشاره و عنوان کرد: در این میان می‌توان از معلم، ابزار آموزشی، محتوای دروس و فضای فیزیکی مدارس نام برد.
وی به نقش مدیران مدارس در فضاسازی مدرسه اشاره و عنوان کرد: فضای فیزیکی مدرسه باید بی‌دغدغه، معنوی و حاوی پیام‌ها و نمادهای تأثیرگذار با محوریت آموزه‌های دینی باشد. جانمایی نمازخانه و وضوخانه منظم، معطر و پاکیزه در این بین بسیار تاثیرگذار است. مدرسه باید برای دانش‌آموزان فضای امن و آرامش باشد و نسبت به آن تعلق خاطر داشته باشند. مشارکت دانش‌آموزان در مدیریت مدرسه می‌تواند در ایجاد این احساس مؤثر باشد.
استفده از ظرفیت برنامه‌های صبحگاه مدارس
امانی برنامه صبحگاه مدارس را از جمله عواملی دانست که می‌تواند انتقال دهنده پیامهای دینی به دانش‌آموزان باشد و گفت: این برنامه می‌تواند با مشارکت جدی دانش‌آموزان و با در نظر گرفتن معیارهای نشاط آفرین به ظرفیتی برای شکل دهی و تأثیرگذاری در باورهای دینی دانش‌آموزان مبدل شود نه اینکه صرفا با برنامه‌های روتین و تکراری انجام و به پایان رسد.
وی با بیان اینکه هیچ جایگزینی برای معلم در تربیت دینی دانش‌آموزان وجود ندارد که بتواند تا این اندازه تأثیرگذارباشد، تصریح کرد: رفتارهای اسلامی پیش از آنکه از طریق کتاب و سخنرانی انتقال داده شود باید در قالب رفتار و کردار عملیاتی و در باور دانش‌آموزان نهادینه شود.
جزئی‌ترین رفتارهای معلم می‌تواند آموزش عملی اخلاق اسلامی باشد
امانی ادامه داد: ظاهر آراسته و پاکیزه الگویی برای نظافت، آغاز سخن با کلام خدا نماد توکل، استفاده صحیح از زمان آموزش نماد مسئولیت پذیری و امانتداری و رفتار محبت‌آمیز نشان دهنده عدالت و مساوات در رفتار معلم است که همگی به نوعی ترویج دهنده رفتارهای اخلاقی و اسلامی است. پس معلم باید در کوچکترین رفتار خود به عنوان یک الگو حساس باشد نه اینکه در کلام دانش‌آموزان را به درستکاری سفارش، اما خود در بهره‌وری از زمان در اختیار برای آموزش کوتاهی کند.
دو صد گفته چون نیم کردار نیست
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش شهر تهران با تأکید بر اینکه آیات و روایات باید در عمل معلم نمایان باشد تا در خاطر دانش‌آموز باقی بماند و فقط جمله‌ای برای حفظ کردن شب امتحان نباشد گفت: دو صد گفته چون نیم کردار نیست.
وی با بیان اینکه دانش‌آموزان اعتدال را باید در مدرسه با تشویق و تنبیه به موقع بیاموزند، اظهار کرد: خودداری از اسراف یک آموزه و تأکید دینی است و تا زمانی که فقط به توصیه لسانی محدود شود و از طریق پیامهای غیرمستقیم ارائه نشود نمی‌تواند به خوبی اثرگذار باشد.
دوری از ایجاد محیط‌های هراس‌آلود به منظور تقویت روحیه صداقت
وی با تأکید بر اینکه مغایرت قول و عمل معلم مخرب تربیت دینی دانش‌آموزاست، گفت: ایجاد فضای سالم و راحت برای بیان رأی و نظر توصیه ما به مدیران و معلمان برای تربیت روحیه صداقت در دانش‌آموزان است. تعاون و دوستی نیز از مؤلفه‌های رفتار اسلامی است که مدرسه می‌تواند با مدیریت صحیح ملجأ مناسبی برای نهادینه کردن این صفت در دانش‌آموزان باشد، تا فرد پس از ورود به جامعه انسانی اخلاق مدار و نوع دوست باشد.
وی استفاده از فضای با نشاط و برنامه‌های مختلف ورزشی و هنری را از جمله راهکارهای تأثیرگذاری در ارائه مفاهیم دینی به دانش‌آموزان دانست و گفت: در حاشیه برنامه‌های ورزشی می‌توان گذشت، فداکاری و جوانمردی را به دانش‌آموز آموخت.
امانی با تأکید بر اینکه پیامهای دینی فقط نباید از کلام و رفتار معلم دینی و قرآن به دانش‌آموز انتقال داده شود، تبیین قدرت خداوند را در لابلای دروسی که ارائه می‌شود یک ضرورت خواند.
وی گفت: اضافه شدن علم دانش آموز باید عاملی برای شناخت بیشتر قدرت خداوند باشد و به بندگی بیشتر وی بیانجامد. تلاش بیشتر نتیجه بهتر به همراه دارد و این امر نه تنها باید برای علم‌آموزی در نظر دانش‌آموز برجسته شود بلکه باید بیاموزد که دنیا نیز محلی برای کسب نتیجه بهتر در آخرت است و معلم باید این دو مهم را در کنار هم در نظر دانش‌آموز ترسیم کند.
تحقق تربیت دینی درگیر عوامل متعددی است
وی با بیان اینکه عوامل متعددی نیز خارج از مدرسه بر دین‌پذیری دانش‌آموزان تأثیر دارند و می‌توانند عملکرد مدارس را تحت تأثیر خود قرار دهند گفت: خانواده در این میان از نقش مهمی برخوردار است و این تأثیرگذاری از پیش از تولد آغاز می‌شود. در نظر گرفتن سه دوره هفت ساله برای تربیت فرزندان و مشخص کردن ظرافت‌ها و معیارهای خاص برای این دوران‌ها نشان از اهمیت نقش تربیتی خانواده است.
مدرسه را تنها نگذارید
وی در پایان سخنان خود از نهادها و رسانه‌های مختلف خواست تا مدرسه را تنها نگذارند و اظهار کرد: نهادهای فرهنگی نیز باید سهم خود را با ارائه محصولات متنوع فرهنگی ادا کنند و در کنار مدرسه به تربیت دینی دانش‌آموز کمک کنند. سیره شهدا یک سبک زندگی است که باید از سوی این نهادها در قالب‌های مختلف برای دانش‌آموزان ارائه شود. مدیریت فضای مجازی نیاز امروز ما برای کمک به اثرگذاری تربیت مدارس است.
