اهمیت توجه به شفافیت اطلاعات و «تلقی رُکبان» در بازار اسلامی

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدضیاء‌الدین کیاالحسینی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه مفید، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به بیان برخی از ویژگی‌های بازار اسلامی پرداخت و اظهار کرد: در بازار اسلامی باید برخی اصول حاکم باشد که از جمله این اصول، عدالت و قسط، شفافیت اطلاعات و رقابتی بودن بازار است.

برخی ویژگی‌های بازار اسلامی

وی افزود: در بازار اسلامی قیمت‌گذاری اگر رقابتی باشد قابل قبول است اما اگر بازارها انحصاری شود قطعا قیمت‌ها غیرعادلانه خواهد بود اما در حالت متعارف می‌توان گفت در بازارهای رقابتی قیمت‌گذاری براساس قیمت نهایی با عدالت همخوانی دارد اما هنگامی‌که بازارها انحصاری شود قیمت‌ها مطلوب نیست.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه مفید ادامه داد: همینطور باید دانست که افزایش رفاه، شفافیت اطلاعات، عدم وجود غرر و غَش، اصولی است که در بازار مورد نظر اسلام باید وجود داشته باشد اما قیمت‌ها در بازار اسلامی هرگونه تعیین شود مهم نیست.

نحوه تعیین قیمت در بازار اسلامی

کیاالحسینی افزود: در روایات و مستندات دینی نیامده است که پیغمبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) قیمت خاصی را برای کالا تعیین کرده و اعلام کرده باشند که کالا باید حتما به این قیمت فروخته شود بلکه تا اندازه‌ای که اجحاف نباشد و ظلمی به خریداران صورت نگیرد، قیمت‌ها عمدتا در بازار تعیین می‌شود.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه مفید تأکید کرد: در زمان پیامبر اسلام  و امیر‌المؤمنین(ع)، تنها در زمانی‌که کالا نایاب شده یا حالت جنگ یا احتکار وجود داشت، حکومت‌ها در بازار دخالت کرده و کالا را رد معرض عموم قرار می‌دادند.

اهمیت شفافیت اطلاعات در بازار اسلامی

وی ادامه داد: بحث شفافیت اطلاعات و تلقی رُکبان که به معنای استقبال اهل شهر در خارج شهر از کاروان‌های تجاری برای خرید کالا و فروختن به قیمتی بالاتر در داخل شهر است از مواردی است که در بررسی بازار اسلامی حتما باید مورد بررسی قرار گیرد. مضاف بر اینکه برای برخی از حالات هم خیارات چهارده گانه وجود دارد که اگر مشکلی پیش آمد اختیار بر هم زدن معاملات را داریم.

کیاالحسینی در پایان گفت: بنابراین اگر این قواعد رعایت نشود، در برخی از بخش‌ها معامله از اساس باطل است و در برخی از بخش‌ها هم اختیار برای دو طرف یا یک طرف وجود دارد که معامله را برهم بزنند.