مدیریت غیر حرفه‌ای‌ها برای متخصص‌ها؛ ریشه مشکلات قرآنی

حسین رفیعی، قاری ممتاز قرآن در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به بیان توضیحاتی در خصوص وضعیت فعالیت‌های قرآنی کشور و ... پرداخت و در ابتدا با اشاره به نقش و اهمیت اساتید پیشکسوت در تربیت قاریان جوان گفت: در این که اساتید پیشکسوت حال حاضر کشور ما توانمند هستند و قابلیت تربیت قراء بسیار خوبی را در سطح کشور دارند که این قراء می‌توانند در سطح جهان چهره شوند، شکی وجود ندارد و کسی منکر این نیست، موفقیت‌های قرآنی‌ بنده هم حاصل زحمات همین اساتید بوده است.
رفیعی در ادامه افزود: فضا طوری است که این میدان جهت این که قراء جمع آوری و تشویق و ترغیب شوند که بتوانند در یک مجموعه منظمی به اساتید دسترسی پیدا کنند مهیا نیست. به همین جهت است که این اساتید، توانایی و هنرشان چه در زمینه قرآنی چه در زمینه اخلاق قرآنی و آموزه‌های قرآنی هدر می‌رود و تنها کسانی که خودشان علاقه‌مند به قرآن و یادگیری فنون قرآنی هستند، به محضر اساتید می‌روند و از آن‌ها استفاده می‌کنند اما وضعیت برای عموم قراء این چنین نیست.
وی بیان کرد: البته این کار، سخت نیست اما نمی‌دانم چرا سیستم طوری است که کارهای آسان را سخت می‌گیرند و متاسفانه کارهای سخت را آسان برگزار می‌کنند و ماحصل آن می‌شود بی‌کیفیتی و فقط یک کمیت این جا باقی می‌ماند، راه حل این است که ما دوره‌هایی را داشته باشیم که مستمر باشند نه اینکه سالی یکبار یک سری از افراد را گلچین و جمع کنیم.
هدر رفتن بودجه در مؤسسات قرآنی
قاری ممتاز قرآن در ادامه تصریح کرد: مؤسساتی در سطح شهرستان‌ها و استان‌ها داریم که تحت عنوان مؤسسات قرآنی بودجه می‌گیرند اما وارد مؤسسه که می‌شویم هیچ کاری نمی‌کنند، معلم قرآنی که شاگرد تربیت می‌کند خودش در حد مبتدی هم دانش قرآنی ندارد؛ لذا فقط دنبال آمار دادن هستند تا بتوانند از آن امکاناتی که برای مؤسسات است استفاده کنند.
رفیعی در مورد نحوه تخصیص بودجه و هزینه کردن آن گفت: به جای کارهای بی کیفیت و هدر دادن بودجه‌ها که بیت المال محسوب می‌شود، جلساتی مستمر و برنامه‌ریزی شده در طول سال و در استان‌های مختلف برگزار شود و اساتید بزرگ را که واقعاً توانایی دارند که از استعدادهای برتر، قراء خوب بسازند را دعوت کنند و هر ماه یک جلسه در نقاطی که مشخص شده برگزار شود.
وی در ادامه افزود: چند سال دیگر قاریانی که جزء خواص محسوب می‌شوند تبدیل به اساتید پیشکسوت می‌شوند و آن موقع ممکن است قاریان خوش‌خوان و جوان نداشته باشیم به خاطر همین باید از مبتدی کار را جدی پیش برد، یعنی برای افرادی که در سطح پایین فعالیت قرآنی دارند نیز برنامه‌های جدا داشته باشیم و برای افراد حرفه نیز برنامه‌های مختص به خودشان در نظر گرفته شود.
قاری ممتاز قرآن تصریح کرد: یک استاد پیشکسوت نباید دنبال قراء برود که بخواهد به او توانایی، معلومات، هنر و خلقیاتش را انتقال دهد، این قاری و هنرجو از آنجایی که تلاوت قرآن یک هنر است خودش باید دنبال علم قرآنی باشد، همانطور که پیامبر اکرم(ص) فرمودند که برای طلب علم حتی تا چین هم بروید، لذا در درجه اول خود قراء باید دنبال این باشند که یاد بگیرند.
رفیعی در مورد تعامل بین قاریان جوان و اساتید تصریح کرد: در درجه اول خود قراء هستند که باید این تعامل را بین خودشان و پیشکسوتان برقرار کنند و البته این جا مشکلی که در مدیریت قرآنی کشور وجود دارد این است که برای این امر زمینه‌سازی نمی‌کنند، اگر مدیریت قرآنی کشور بخواهد برنامه‌ای را تدوین کند و طی آن برنامه به صورت مستمر نه سالی یکبار قراء و خواص قرآنی ما با افراد پیشکسوت قرآنی دیدار داشته باشند می‌تواند این تعامل را ایجاد کند که قطعاً به نفع جامعه قرآنی است.
وی در ادامه افزود: اساتیدی مانند استاد اربابی داشته‌ایم که فکر نمی‌کنم تکرار شوند، ایشان مصر رفته بودند و با قاریانی مانند مصطفی اسماعیل معاشرت کرده بودند و اگر تلاوت استاد اربابی در سال‌های خیلی دور را گوش کنید می‌بینید فوق‌العاده مصری است، اما در این سال‌ها چند بار شد که این استاد را دعوت کنیم و قاریان سراسر کشور را طی یک فراخوان دعوت کنیم تا در محضر این استاد حاضر شوند که ایشان تجربیات و علم خودشان را انتقال دهند، این جا نه ایراد از قاریان است نه از استاد اربابی، این مشکل مربوط به ضعیف سیستم مدیریت قرآنی است.
قاری بین‌المللی قرآن در مورد نحوه استقبال نهادهای قرآنی از قاریان جوان تصریح کرد: نهادها از قاریان استقبال نمی‌کنند، یک قاری که تمام وقت خودش را با تمام سختی‌ها برای آن کار گذاشته و توانسته در این عرصه دوام بیاورد طبیعی است که باید از او حمایت شود اما جدا هیچ حمایتی صورت نمی‌گیرد.



رفیعی در ادامه افزود: یک قاری کرسی تلاوت آن چنانی در سطح کشور ندارد، یک عده از خواص قرآنی هستند که نظرات آن‌ها نسبت به قراء دیگر مقدم داشته می‌شود و این هم در نوع خود آسیب است که مسابقات در به وجود آمدن آن بی‌تأثیر نیست، چراکه همه دنبال این هستند که قاری را با عنوان بین‌المللی بشناسند و اگر محفلی هم وجود داشته باشد برگزارکنندگان به دنبال قراء بین‌المللی می‌روند.
وی تصریح کرد: بارها دیده‌ایم که یک قاری در سطح استان فراتر از بسیاری از قراء تلاوت می‌کنند، ولی چون در مسابقات شرکت نکرده، مسئولان برگزاری محافل قرآنی هزینه می‌کنند تا یک قاری دیگر را از یک شهرستان یا یک استان دیگر دعوت کنند، این آسیب است، یعنی یک قاری اگر بخواهد برای برای رضای خدا و برای مأموریت و رسالت تبلیغی که دارد تلاوت کند حمایتی از او نمی‌شود و اینجاست که می‌بینیم کار اساسا مشکل دارد.
رفیعی گفت: چرا قراء ما نباید مثل اقشار دیگر بازنشستگی داشته باشند، یک قاری تمام زندگی خودش را در راه قرآن گذاشته و هنرش تلاوت قرآن است، همین طور که ما قاری مصری دعوت می‌کنیم و میلیون‌ها تومان پول برای آنها هزینه می‌کنیم دقیقا آن طرف قضیه را هم باید نگاه کنیم، یک قاری کشوری وقتی در مراسم می‌آید اکثراً آن مبلغی را که برای آن در نظر می‌گیرند بسیار اندک است.
قاری بین‌المللی قرآن تصریح کرد: ما چون نهاد، مؤسسه و مرکزی نداریم که بخواهد حق الزحمه قاریان را معین کند این بحث سر درازی پیدا می‌کند‌ و این سردرگمی جامعه قرآنی یک مشکلی اساسی است که باعث شده که ارتباط قراء و تعامل آنها با مؤسسات و پیشکسوت‌ها به هم بخورد؛ مثلاً یک قاری 30 سال زحمت می‌کشد و تلاوت می‌کند اما چه تضمینی وجود دارد، بعد از اینکه نتواند تلاوت کند شرایط مناسبی برای ادامه زندگی‌اش وجود داشته باشد.
 وی در ادامه افزود: تضمینی وجود ندارد، خیلی از قراء بین‌المللی ما از طریق تلاوت امرار معاش می‌کنند و بعضا قاری بین‌المللی داریم که رتبه اول جهانی دارد اما در آژانس مسافرکشی می‌کند اگر قرار بود تعامل باشد و استقبالی از جانب نهادهای قرآنی صورت گیرد چرا حمایتی از جانب آنها نسبت به قراء نیست، این است که نتیجه می‌گیریم همان طور که قرآن مظلوم است قراء قرآن هم مظلوم هستند و متاسفانه مظلوم واقع شده‌اند.
رفیعی گفت: چطور می‌شود که وقتی بزرگترین اساتید قرآنی ما به رحمت خدا می‌روند هیچ کسی از آن خبر دار نمی‌شود، انسان گاهی اوقات دلش می‌سوزد، مشاهده می‌شود اقشار مختلف در رشته‌های هنر و ... که از دنیا می‌رود تمام رسانه‌ها به آن می‌پردازند اما قرآنی‌ها رسانه قدرتمند ندارد، البته شبکه قرآن و رادیو قرآن زحمت می‌کشند اما دست آنها بسته است.
وی در مورد وضعیت انتخاب مدیران قرآنی کشور بیان کرد: موقعیت قرآنی کشورمان طوری است که مدیران قرآنی به شیوه سنتی انتخاب می‌شوند، چرا نباید برای انتخاب مدیران ارشد قرآنی بین خواص قرآنی انتخابات صورت گیرد؛ یعنی آن کسی که قصد دارد بر مسند مدیریت قرآنی کلان کشور بنشیند توسط خواص قرآنی کشور تعیین شود، چرا نباید هر چند سال، این مدیریت‌ها عوض شوند وقتی مدیریت عوض می‌شود رقابت ایجاد می‌شود، پر کاری به وجود می‌آید و این فضای سنتی از جامعه قرآنی خارج می‌شود و فکرهای جدید به وجود می‌آید اما متأسفانه این طور نیست.
تصمیم گری غیر متخصص‌ها برای افراد حرفه‌ای
وی در ادامه افزود: متأسفانه تمام ضربه‌های ما به خاطر همین مسئله است، افرادی که بعضاً کارشناس این مسائل نیستند بر مسند مدیریتی می‌نشیند، آنها می‌آیند برای کسانی که در سطح حرفه‌ای و فوق حرفه‌ای در سطح کشور و جهان می‌درخشند تصمیم‌گیری می‌کنند.
رفیعی بیان کرد: دشمن برای اینکه جوان‌ها را گمراه کند و برای اینکه فرهنگ ابتذال را به جامعه تزریق کند خوب کار می‌کند، باید اعتراف کنیم که در بحث تبلیغاتی بر خلاف دشمن بودجه کافی نداریم، وقتی فوتبال برگزار می‌شود همه مردم با جذابیت آن را دنبال می‌کنند و دلیل این اتفاق نیز نهادینه شدن این ورزش است، اما جذابیت‌های فوتبال و ورزش با جذابیت‌های کلام خدا قابل قیاس نیست.
وی در مورد بودجه فعالیت‌های قرآنی گفت: چرا ما باید مشکل بودجه قرآنی داشته باشیم، وقتی قانون اساسی ما بر اساس قرآن نوشته شده است، وقتی تمام شعار نماینده‌ها، مسئولین، و دولتمردان ما قرآن است. چرا وقتی به قرآن می‌رسیم می‌گویم پول نداریم، نمی‌شود این بحث را نادیده و کوچک گرفت، اگر در حال حاضر بودجه نداریم با توجه به بودجه‌هایی که برای اهل هنر و ورزش در نظر می‌گیرند یک عیب محسوب می‌شود.
قاری ممتاز قرآن در مورد فضای حاکم بر مسابقات تصریح کرد: کلیت فضای مسابقات خوب است، چون هیجانی را به وجود می‌آورد و بین قراء رقابتی ایجاد می‌شود که بتوانند از همدیگر سبقت بگیرند و سطح خودشان را بالا ببرند؛ لذا از لحاظ هیجان‌انگیز بودن خوب است ولی از نظر تأثیرگذاری مناسب نیست، مسابقات باید کوچک شمرده شود و این بزرگ کردن مسابقات هم به ضرر فعالیت‌های قرآنی کشور و هم به ضرر قراء و اساتید ما است.


وی افزود: وقتی جایزه نفر اول مسابقات به گونه‌ای است که زندگی‌اش تغییر می‌کند و یک سری امکانات از طرف نهادهای قرآنی به او داده می‌شود، قاری حاضر است هر کاری انجام بدهد که رتبه اولی را بگیرد لذا قراء ما باید اهل تزکیه نفس باشند.
رفیعی در مورد دعوت از قاریان مصری به ایران بیان کرد: مقام معظم رهبری عنایت ویژه‌ای به قراء نسل اول و دوم مصر دارند و استقبال هم می‌کنند، ما هم باید از ایشان الگو بگیریم، آن چیزی که مقام معظم رهبری صلاح می‌دانند قطعا برای ما هم صلاح است، سالیان سال قراء مصری ‌آمدند و در محضر ایشان تلاوت کردند و ما هم از این دعوت‌ها استقبال می‌کنیم، تجربیاتی که از این رهگذر کسب کرده‌ایم بسیار زیاد بوده است.
وی در ادامه تصریح کرد: باید توجه داشت که در حال حاضر دعوت از قراء مصری و فرستادن آنها به شهرستان‌ها با توجه به اینکه قراء کشورمان سطحشان بالاتر از قراء مصری است، اقدام مثبتی نیست، قاریانی داریم که در سطح شهرستان‌ هستند و رتبه بین‌المللی هم ندارد اما مصری می‌خوانند و باید در سراسر استان‌ها گزینشی صورت گیرد که این قراء شناسانده شوند و شرط شناساندن اینها مسابقات نباشد و در محافل از اینها استفاده کنیم نه اینکه قاری بی‌کیفیت لذا من فکر نمی‌کنم در حال حاضر این نحوه دعوت به نفع کشور ما باشد.