درس‌هایی که باید از حضرت علی اکبر(ع) آموخت
کانون خبرنگاران نبأ: حجت‌الاسلام والمسلمین تخاوری گفت: سرتاسر زندگی حضرت علی اکبر(ع) پر از درس‌های مهم و مؤثر برای همه شیعیان است ولی شاید بتوان گفت مهمترین درس زندگی ایشان همراهی کامل به همراه امام زمانشان بود.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی تخاوری، استاد حوزه علمیه آیت‌الله حق‌شناس تهران به مناسبت میلاد حضرت علی اکبر(ع) که دوشنبه 18 اردیبهشت ماه سال جاری مصادف با 11 شعبان است با کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، به گفت‌وگو پرداخت.
حجت‌الاسلام والمسلمین تخاوری در پاسخ به این سؤال که نسل جوان باید از حضرت علی اکبر(ع) چه درسی بگیرند گفت: سرتاسر زندگی حضرت علی اکبر(ع) پر از درس‌های مهم و مؤثر برای همه شیعیان است ولی شاید بتوان گفت مهمترین درس زندگی ایشان همراهی کامل به همراه امام زمانشان بود. طوری که تمام وجودشان را صرف خدمت به ایشان گذاشتند و در نهایت طوری بدن خود را فدای امام زمانش کرد که برای کمتر کسی در روز عاشورا این توفیق حاصل شد. فقطعوه باالسیوف اربا اربا... این مهمترین درس از زندگی ایشان است.
وی ادامه داد: شیطان خیلی کارها انجام می‌دهد تا ما را از امام زمانمان دور کند و خیلی از مظاهر دنیا رو جلوی پای ما می‌گذارد تا ما غافل شویم و امام زمانمان را فراموش کنیم. اینجاست که باید حضرت علی اکبر(ع) رو به عنوان یک الگوی کامل در نظر بگیرم و تا آخرین لحظه مثل ایشان در راه امام زمانمان استقامت کنیم و در نهایت و به خاطر این استقامت شهادت در راهشان نصیبمان شود إن‌شاءالله.
حجت‌الاسلام تخاوری افزود: شهادت در راه اهل بیت توفیق بزرگی است که به سادگی نصیب کسی نمی‌شود باید زحمت و سختی کشید و با نفسمان مبارزه کنیم تا بتوانیم در کنار امامان بایستیم و در نهایت جانمان را در راهش هدیه کنیم.
استاد حوزه علمیه آیت‌الله حق‌شناس ادامه داد: در لحظه‌ای که حضرت علی اکبر(ع) از پدرشان اذن میدان گرفتند و در حالیکه به سوی میدان رهسپار شدند وجود نازنین اباعبدالله جملاتی را بیان فرمودند که نشان دهنده عظمت فرزند گرامیشان بود. در آنجا حضرت فرمودند: «اللهم اشهد أنّه قد برز الیهم غلام أشبه الناس خلقا و خلقا و منطقا برسولك و كنّا اذا اشتقنا إلى نبیّك نظرنا إلیه». «خدایا! گواه باش! جوانى به نبرد با آنان مىرود كه از حیث اخلاق و شمایل و گفتار، شبیهترین فرد به پیامبر تو است. ما هرگاه تشنه دیدار پیامبرت مىشدیم، به چهره على اكبر مىنگریستیم».
حجت‌الاسلام والمسلمین تخاوری اضافه کرد: این جمله اگرچه در آن سوز و گداز بسیار زیادی وجود دارد و نشان دهنده اوج مصیبت و سوز زیاد ابی‌عبدالله برای از دست دادن این فرزند ارزشمند است ولی در بین این جملات و حالات غیر قابل وصف ایشان نکات مهمی هم در مورد شخصیت حضرت علی اکبر(ع) بیان فرموده‌اند که نشان دهنده عظمت ایشان است. در این جملات حضرت سه شباهت بین حضرت علی اکبر با نفر اول عالم امکان پیغمبر گرامی اسلام بیان می کنند که دقت در این ۳ شباهت حائز اهمیت است.
وی ادامه داد: اولین شباهت حضرت علی اکبر(ع) با پیامبر اکرم(ص) شباهت اخلاقی است. آن چه از این روایت استفاده می‌شود این است که حضرت علی اکبر(ع) اخلاقی بسیار نیکو و پسندیده داشت و در این نیک خُلقی به پیامبر اکرم(ص) که قرآن خُلق آن حضرت را تحسین می‌کند، شباهت داشت.
حجت‌الاسلام تخاوری اضافه کرد: می‌دانیم که قرآن کریم از حُسن اخلاق پیامبراکرم(ص) با تجلیل و تحسین یاد می‌کند و می‌فرماید: وَاِنِّک لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ (قلم/۴) و بر اثر همین حسن خلق و نوع برخورد پیامبر اکرم(ص) با مردم بود که اسلام با سرعت چشمگیری گسترش یافت. با این اوصاف، اخلاق حضرت علی اکبر(ع) شباهت کامل به پیامبر اکرم(ص) داشت که امام حسین(ع) آن را بیان می‌کنند.
استاد حوزه علمیه آیت‌الله حق‌شناس ادامه داد: البته باید توجه داشت که این خوش خلقی پیغمبر در مورد مسائل شخصی بود یعنی مسائلی که مربوط به شخص خود پیغمبر بود. ایشان در این مسائل از خود گذشتگی می‌کردند و از حق خود می‌گذشتند اما در مورد مسائلی که حق خداوند متعال بود ایشان نرمش نشان نمی‌دادند مگر اینکه از طرف خداوند وحی می‌شد.
وی اضافه کرد: دومین شباهت حضرت علی اکبر(ع) با پیامبر، شباهت ظاهری و جسمانی است که با عبارت «خَلقاً» در روایت به آن اشاره شده است. بنابر توصیف امام حسین(ع)، حضرت علی اکبر(ع) از نظر چهره و شمایل نیز به پیامبر اکرم(ص) شباهت کامل داشت، این شباهت بین اصحاب پیامبر اکرم (ص) هم که آن جناب را دیده بودند، معروفیت داشت و تمام بنی‌هاشم و اصحاب پیامبر(ص) وقتی دلتنگ پیامبر اکرم(ص) می‌شدند به زیارت حضرت علی اکبر(ع) می‌رفتند.
حجت‌الاسلام والمسلمین تخاوری اضافه کرد: سومین شباهت، حضرت علی اکبر(ع) به پیامبراکرم(ص)، در سخن گفتن و گفتار بود. چنان که مسلم است، پیامبر اکرم(ص) بیانی بسیار زیبا و فصیح داشتند و بسیار روشن و واضح سخن می‌گفتند و خوش بیان، خوش لحن و خوش صدا بودند؛ از این رو حضرت علی اکبر(ع) این خصوصیات را از جدش رسول خدا(ص) به ارث برده بود و کاملاً شبیه آن حضرت سخن می‌گفت.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی تخاوری گفت: امروز جوان‌ها احتیاج مبرم به الگو دارند؛ جوانان این احتیاج رو حس می‌کنند و دنبال الگو می‌گردند. ولی متأسفانه الگوی صحیحی که بتواند در همه قسمت‌های زندگی قابلیت الگو شدن را داشته باشند پیدا نمی‌کنند و صرف اینکه یک شخص در یک جهت مثلا از جهت ورزشی یا هنری قابلیتی را در او می‌بینند او را به عنوان الگو انتخاب می‌کنند. مشکل اصلی در اینجاست که ما به سراغ بزرگان دین و مذهب خودمان نمی‌رویم و اصلا خبری از فضائل و برتری این بزرگان در جهات مختلف نداریم لذا به الگو گرفتن یک شخص که در یک جهت دنیایی برتری دارد ولو هم دین و هم مسلک ما نباشد بسنده می‌کنیم.
وی ادامه داد: پیشنهاد می‌کنم معرفت و اطلاعات خودمان را نسبت به اهل بیت و منسوبان آن بزرگواران بالا ببریم بعد ببینیم می‌توانیم شخص دیگری را به عنوان الگو قبول کنیم یا خیر.
حجت‌الاسلام والمسلمین تخاوی اضافه کرد: اگر کسی با بزرگواری حضرت علی اکبر(ع) آشنا شود از در خانه‌اش کنار نمی‌رود. در تاریخ نقل است حضرت علی اکبر(ع) بعضی از شبها در بیابان آتش روشن می‌کرد که اگر کسی راه را گم کرده بود به سمت این آتش بیاید تا حضرت از او پذیرایی کند و از خطرات احتمالی دورش کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی تخاوری در پایان گفت: اگر کسی معرفت خود را نسبت به اهل بیت و منسوبین ایشان بالا ببرد با تمام وجود درک می‌کند که «عادتکم الاحسان و سجیتکم الکرم» عادت این بزرگواران احسان و منششان کرامت و بزرگواری است.
علیرضا برومند
این استاد حوزه علمیه به تشریح بخشهایی از زندگی حضرت علی‌اکبر(ع) پداخت و بیان کرد: درباره سن حضرت علی اکبر(ع) بین علما اختلاف است؛ بعضی معتقدند سن آن حضرت 19 سال، بعضی معتقدند 23 سال و عده‌ای دیگر 25 سال را برای آن حضرت در نظر گرفته‌اند و هر یک برای خود استدلالی دارند اما مرحوم محدث قمی در کتاب نفس‌المهموم جملاتی از زیارت نامه‌ای را که ابوحمزه ثمالی از امام صادق(ع) روایت کرده آورده است که از آن استفاده می‌شود علی ابن الحسین (ع) در کربلا زن و فرزند داشته و آن جملات این گونه است که امام صادق(ع) در زیارتنامه آن جناب فرموده است «صلی الله علیک و علی عترتک و اهل بیتک وآبائک و ابنائک»، شاید بتوانیم از این جمله بفهمیم که آقا حضرت علی اکبر(ع) ازدواج کرده بوده است و زن و فرزند داشته است و در کربلا در رکاب پدر بزرگوارشان به شهادت رسیدند.
حجت‌الاسلام والمسلمین تخاوری در پاسخ به این سؤال که نسل جوان باید از حضرت علی اکبر(ع) چه درسی بگیرند گفت: سرتاسر زندگی حضرت علی اکبر(ع) پر از درس‌های مهم و مؤثر برای همه شیعیان است ولی شاید بتوان گفت مهمترین درس زندگی ایشان همراهی کامل به همراه امام زمانشان بود. طوری که تمام وجودشان را صرف خدمت به ایشان گذاشتند و در نهایت طوری بدن خود را فدای امام زمانش کرد که برای کمتر کسی در روز عاشورا این توفیق حاصل شد. فقطعوه باالسیوف اربا اربا... این مهمترین درس از زندگی ایشان است.
وی ادامه داد: شیطان خیلی کارها انجام می‌دهد تا ما را از امام زمانمان دور کند و خیلی از مظاهر دنیا رو جلوی پای ما می‌گذارد تا ما غافل شویم و امام زمانمان را فراموش کنیم. اینجاست که باید حضرت علی اکبر(ع) رو به عنوان یک الگوی کامل در نظر بگیرم و تا آخرین لحظه مثل ایشان در راه امام زمانمان استقامت کنیم و در نهایت و به خاطر این استقامت شهادت در راهشان نصیبمان شود إن‌شاءالله.
حجت‌الاسلام تخاوری افزود: شهادت در راه اهل بیت توفیق بزرگی است که به سادگی نصیب کسی نمی‌شود باید زحمت و سختی کشید و با نفسمان مبارزه کنیم تا بتوانیم در کنار امامان بایستیم و در نهایت جانمان را در راهش هدیه کنیم.
استاد حوزه علمیه آیت‌الله حق‌شناس ادامه داد: در لحظه‌ای که حضرت علی اکبر(ع) از پدرشان اذن میدان گرفتند و در حالیکه به سوی میدان رهسپار شدند وجود نازنین اباعبدالله جملاتی را بیان فرمودند که نشان دهنده عظمت فرزند گرامیشان بود. در آنجا حضرت فرمودند: «اللهم اشهد أنّه قد برز الیهم غلام أشبه الناس خلقا و خلقا و منطقا برسولك و كنّا اذا اشتقنا إلى نبیّك نظرنا إلیه». «خدایا! گواه باش! جوانى به نبرد با آنان مىرود كه از حیث اخلاق و شمایل و گفتار، شبیهترین فرد به پیامبر تو است. ما هرگاه تشنه دیدار پیامبرت مىشدیم، به چهره على اكبر مىنگریستیم».
حجت‌الاسلام والمسلمین تخاوری اضافه کرد: این جمله اگرچه در آن سوز و گداز بسیار زیادی وجود دارد و نشان دهنده اوج مصیبت و سوز زیاد ابی‌عبدالله برای از دست دادن این فرزند ارزشمند است ولی در بین این جملات و حالات غیر قابل وصف ایشان نکات مهمی هم در مورد شخصیت حضرت علی اکبر(ع) بیان فرموده‌اند که نشان دهنده عظمت ایشان است. در این جملات حضرت سه شباهت بین حضرت علی اکبر با نفر اول عالم امکان پیغمبر گرامی اسلام بیان می کنند که دقت در این ۳ شباهت حائز اهمیت است.
وی ادامه داد: اولین شباهت حضرت علی اکبر(ع) با پیامبر اکرم(ص) شباهت اخلاقی است. آن چه از این روایت استفاده می‌شود این است که حضرت علی اکبر(ع) اخلاقی بسیار نیکو و پسندیده داشت و در این نیک خُلقی به پیامبر اکرم(ص) که قرآن خُلق آن حضرت را تحسین می‌کند، شباهت داشت.
حجت‌الاسلام تخاوری اضافه کرد: می‌دانیم که قرآن کریم از حُسن اخلاق پیامبراکرم(ص) با تجلیل و تحسین یاد می‌کند و می‌فرماید: وَاِنِّک لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ (قلم/۴) و بر اثر همین حسن خلق و نوع برخورد پیامبر اکرم(ص) با مردم بود که اسلام با سرعت چشمگیری گسترش یافت. با این اوصاف، اخلاق حضرت علی اکبر(ع) شباهت کامل به پیامبر اکرم(ص) داشت که امام حسین(ع) آن را بیان می‌کنند.
استاد حوزه علمیه آیت‌الله حق‌شناس ادامه داد: البته باید توجه داشت که این خوش خلقی پیغمبر در مورد مسائل شخصی بود یعنی مسائلی که مربوط به شخص خود پیغمبر بود. ایشان در این مسائل از خود گذشتگی می‌کردند و از حق خود می‌گذشتند اما در مورد مسائلی که حق خداوند متعال بود ایشان نرمش نشان نمی‌دادند مگر اینکه از طرف خداوند وحی می‌شد.
وی اضافه کرد: دومین شباهت حضرت علی اکبر(ع) با پیامبر، شباهت ظاهری و جسمانی است که با عبارت «خَلقاً» در روایت به آن اشاره شده است. بنابر توصیف امام حسین(ع)، حضرت علی اکبر(ع) از نظر چهره و شمایل نیز به پیامبر اکرم(ص) شباهت کامل داشت، این شباهت بین اصحاب پیامبر اکرم (ص) هم که آن جناب را دیده بودند، معروفیت داشت و تمام بنی‌هاشم و اصحاب پیامبر(ص) وقتی دلتنگ پیامبر اکرم(ص) می‌شدند به زیارت حضرت علی اکبر(ع) می‌رفتند.
حجت‌الاسلام والمسلمین تخاوری اضافه کرد: سومین شباهت، حضرت علی اکبر(ع) به پیامبراکرم(ص)، در سخن گفتن و گفتار بود. چنان که مسلم است، پیامبر اکرم(ص) بیانی بسیار زیبا و فصیح داشتند و بسیار روشن و واضح سخن می‌گفتند و خوش بیان، خوش لحن و خوش صدا بودند؛ از این رو حضرت علی اکبر(ع) این خصوصیات را از جدش رسول خدا(ص) به ارث برده بود و کاملاً شبیه آن حضرت سخن می‌گفت.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی تخاوری گفت: امروز جوان‌ها احتیاج مبرم به الگو دارند؛ جوانان این احتیاج رو حس می‌کنند و دنبال الگو می‌گردند. ولی متأسفانه الگوی صحیحی که بتواند در همه قسمت‌های زندگی قابلیت الگو شدن را داشته باشند پیدا نمی‌کنند و صرف اینکه یک شخص در یک جهت مثلا از جهت ورزشی یا هنری قابلیتی را در او می‌بینند او را به عنوان الگو انتخاب می‌کنند. مشکل اصلی در اینجاست که ما به سراغ بزرگان دین و مذهب خودمان نمی‌رویم و اصلا خبری از فضائل و برتری این بزرگان در جهات مختلف نداریم لذا به الگو گرفتن یک شخص که در یک جهت دنیایی برتری دارد ولو هم دین و هم مسلک ما نباشد بسنده می‌کنیم.
وی ادامه داد: پیشنهاد می‌کنم معرفت و اطلاعات خودمان را نسبت به اهل بیت و منسوبان آن بزرگواران بالا ببریم بعد ببینیم می‌توانیم شخص دیگری را به عنوان الگو قبول کنیم یا خیر.
حجت‌الاسلام والمسلمین تخاوی اضافه کرد: اگر کسی با بزرگواری حضرت علی اکبر(ع) آشنا شود از در خانه‌اش کنار نمی‌رود. در تاریخ نقل است حضرت علی اکبر(ع) بعضی از شبها در بیابان آتش روشن می‌کرد که اگر کسی راه را گم کرده بود به سمت این آتش بیاید تا حضرت از او پذیرایی کند و از خطرات احتمالی دورش کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی تخاوری در پایان گفت: اگر کسی معرفت خود را نسبت به اهل بیت و منسوبین ایشان بالا ببرد با تمام وجود درک می‌کند که «عادتکم الاحسان و سجیتکم الکرم» عادت این بزرگواران احسان و منششان کرامت و بزرگواری است.
علیرضا برومند
مطالب مرتبط
