حجتالاسلام والمسلمین هادی قبادی، مشاور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و مدیر شعبه استانی این سازمان در قم در گفتوگو با ایکنا؛ با بیان اینکه موضوع بخشش و توجه به همنوعان در فطرت و سرشت انسان نهادینه شده است، گفت: دگراندیشی بخشی از ذات انسان است و در مراحلی از زندگی متناسب با ظرفیت وجودی آنان بروز و ظهور پیدا میکند و اختصاص به مسلمانان ندارد.
وی ادامه داد: در این میان اسلام بهعنوان کاملترین دین توحیدی برای بخشش، ظرفی جاودانه معرفی و از آن با عنوان وقف یاد کرده است که میتواند بسیار وسیعتر از مقولههای مشابه برای جامعه خیر و برکت به همراه داشته باشد. هیچ یک از انواع بخشش و انفاق همچون صدقه، زکات، خمس، احسان و ... به ماندگاری وقف نیست و از جاودانه ماندن وقف میتوان به عنوان مزیت رقابتی آن با سایر شقوق بخشش یاد کرد.
مدیرعامل بنیاد پژوهش و توسعه فرهنگ وقف تنوع در انواع ابزار بخشش را با توجه به سلایق متفاوت افراد امری ارزشمند خواند و گفت: نباید بین امور خیر خط کشی کرد چرا که هدف همگی ریشه در خدمت رسانی دارد.
وی دایره خدمت رسانی وقف را وسیعتر از انسان و شامل حیوانات و محیط زیست دانست و با اشاره به اینکه در لبنان موقوفهای برای تأمین غذای سگهای کور وجود دارد، گفت: به تعداد انسانها میتواند نیتهای خیرخواهانه وجود داشته باشد. در موضوع بخشش مال و وقف نباید محدود به خیرات سنتی و مذهبی شد، بلکه دایره نیات باید با رشد جوامع انسانی و تغییرات شرایط زندگی افراد متنوع و گستردهتر شود.
وقف در خدمت کاهش آسیبهای اجتماعی
حجتالاسلام قبادی بر ضرورت تبلیغ فرهنگ وقف و انواع مختلفی که میتوان برای نیات آن در نظر گرفت، تأکید و تصریح کرد: با توجه به جمعیت جوانی که در کشور وجود دارد، نباید صرفا به وقف مسجد و حسینیه پرداخت. امروز بخشی از نیاز جامعه ما سالنهای ورزشی است تا از ناهنجاریها بکاهد.
وی در ادامه افزود: تبلیغ کارکردهایی وقف و معرفی و فرهنگسازی برای تنوع بخشیدن به نیات و توجه دادن واقفان به نیاز روز جامعه، میتواند در قالب ساخت فیلم دنبال شود. در بین همین موقوفات موجود سوژههای متعدد و جذابی برای ساخت فیلم وجود دارد، اما کمتر بدان پرداخته شده است.
مدیرعامل بنیاد پژوهش و توسعه فرهنگ وقف با تأکید بر اینکه نباید متعصبانه با موضوع وقف برخورد و زمینه خدمت رسانی آن را به امور مذهبی محدود کرد، گفت: هر دوره زمانی دارای اقتضائات خاص خود است و رسانه ملی، مطبوعات، روحانیون و اساتید دانشگاه باید به بیان آن بپردازند.
مشاور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران مهمترین عامل در تبلیغ فرهنگ وقف را نوع مدیریت آن دانست و گفت: سوء مدیریت موقوفات ذهنیت مردم را نسبت به وقف دچار تردید میکند. بهترین تبلیغ برای وقف عملکرد کنونی ما در مدیریت موقوفات محسوب میشود.
حجتالاسلام قبادی با اشاره به این مطلب که متولیان وقف باید با بهرهگیری از ابزار تبلیغی نسبت به بیان کارکردهایی وقف اقدام کنند، اظهار کرد: همچنین بیان وضعیت وقف در پیش و پس از انقلاب باید در قالبهای نوین دنبال شود؛ چرا که با ظهور حکومت پهلوی نزدیک به ۵۰ تا ۶۰ سال با رکود وقف مواجه بودیم و بسیاری از موقوفات از بین رفت؛ با وقوع انقلاب اسلامی سالیان زیادی زمان صرف شد تا موقوفاتی که از وقفیت خارج شدند، اصلاح شوند. هزاران وقفی که پس از انقلاب اسلامی شکل گرفته است و اقداماتی که در زمینه احیای موقوفات از سوی نظام صورت گرفته است تا به درستی به نیات واقف عمل شود باید بیان شود تا ذهنیت عموم مردم که مورد تبلیغات منفی قرار گرفته است تا حدودی اصلاح شود.
بازآفرینی اعتماد نسبت به وقف
وی در زمینه بازآفرینی اعتماد نسبت به اوقاف گفت: سازمان اوقاف باید در حیطه وظایف خود عمل کند و برخی فعالیتهای جنبی را محدودتر کند. در برهههایی از تاریخ چهار دهه انقلاب، مسائل سیاسی در اداره موقوفات دخیل شده است و این امر به فرهنگ وقف ضربه زده است. دخالت دادن مسائل سیاسی در اداره موقوفات سبب سلب اطمینان بخشی از مردم میشود. اگر از موقوفات برای یک تفکر خاص سیاسی استفاده شود، در بخشی از جامعه که به آن تفکر اعتقادی ندارند ذهنیت منفی نسبت به وقف ایجاد میشود.
حجتالاسلام قبادی با تأکید بر اینکه احیای حقوق موقوفات در چهار دهه گذشته با رشد گستردهای مواجه بوده است و برخی مسائل و مشکلات موجود در این زمینه قابل قیاس با پیش از انقلاب نیست، تصریح کرد: به تناسب رشد جامعه تنوع و گستردگی نیازها نیز بیشتر شده است و نهادهای متولی وقف که فراتر از سازمان اوقاف است و شامل متولیان براساس نیات واقف نیز میشوند باید با اعتماد آفرینی زمینه خدمت رسانی این سنت نبوی را فراهم کنند.
انتهای پیام