عواقب مهریه‌های زیاد و کم برای زنان/ شروط ضمن عقد را جدی بگیرید

فریده غیرت، وکیل دادگستری، در گفت‌وگو با ایکنا؛ در پاسخ به این پرسش که چند درصد درخواست‌های مهریه از سوی بانوان با هدف گرفتن پول انجام می‌شود؟ گفت: به مسائل اجتماعی و حقوقی نمی‌توان سطحی نگاه کرد و به نتیجه سطحی سریع رسید. امکان دستیابی سریع به نتیجه اکنون در جامعه ما رخ می‌دهد.

سوء‌استفاده از مهریه به دلیل حق طلاق مطلق مردان است

وی ادامه داد: نمی‌توانیم منکر این مسئله شویم که مهریه اکنون به صورت یک حربه در دست بانوان است و برخی از آن سوء استفاده می‌کنند؛ این واقعیتی تلخ در جامعه ماست؛ اما اگر این مسئله را ریشه‌یابی کنیم، می‌بینیم که این سوء‌استفاده از مهریه به خاطر حق طلاق مطلقی است که برای مرد وجود دارد و در قبال این حق مطلق، زنان از تعیین مهریه بالا و بعد هم از اجرای آن حسن استفاده و به اعتقاد من سوء‌استفاده می‌کنند.

این حقوقدان تصریح کرد: مرد می‌تواند هر وقت بخواهد زن خود را طلاق دهد (البته اصلاحاتی در این قانون انجام شده است) این مطلق‌گرایی در خصوص دادن حق طلاق به مرد موجب شده است تا خانواده‌ها و دختران به فکر استفاده از مهریه در مقابل این حق مطلق باشند. دختران می‌گویند حالا که ما حق طلاق نداریم و شوهر هر وقت بخواهد می‌تواند زن خود را طلاق بدهد، باید سدی در مقابل این خواسته مرد ایجاد کرد و این سد را با مهریه سنگین ایجاد می‌کنند.

وی مسئله افزایش بی‌رویه میزان مهریه را مصیبتی برای جامعه برشمرد و در پاسخ به این پرسش که مهریه بالا چه عواقبی دارد؟ گفت: زنانی که در زندگی دچار مشکل می‌شوند، چون حق طلاق ندارند، مهریه را به اجرا می‌گذارند و چون میزان مهریه آنها بالاست و مردان نمی‌توانند آن را پرداخت کنند زندانی می‌شوند و زندانی شدن مردان عواقب بدی در جامعه ایجاد کرده است.

وی به مردانی که می‌خواهند ازدواج کنند هشدار داد که در هنگام ازدواج تعهدی را قبول کنند که از عهده انجام آن بر‌می‌آیند و ادامه داد: از نظر شرعی حرام است که مرد تعهدی را بپذیرد که از عهده انجام آن برنمی‌آید. ما مکلف هستیم در دفترخانه‌ها به مردان یادآوری کنیم که زیر بار تعهدی بروند که بتوانند از عهده انجام آن بربیایند. اگر نتوانند، پذیرفتن این تعهد خلاف و اشتباه است.

پرداخت مهریه هیچ ربطی به طلاق ندارد و عندالمطالبه است

وی به تبیین جایگاه واقعی مهریه در ازدواج پرداخت و گفت: مهریه عندالمطالبه است. بسیاری از مردم حتی معنی واژه عندالمطالبه را نمی‌دانند و آگاه نیستند که به محض جاری شدن خطبه عقد، دختر حق دارد مهریه خود را مطالبه کند و مرد مکلف است که مهر را پرداخت کند و این مطالبه مهریه هیچ ربطی به طلاق ندارد.

غیرت ادامه داد: دختر حق دارد حتی از حق حبس استفاده کند، یعنی از انجام وظایف زناشویی سر باز بزند و به خانه شوهر نرود تا وقتی که مهریه‌اش را دریافت کند. (البته اگر زن یکبار تمکین کرد، حق حبس ندارد) ما از معنا و کارکرد مهریه دور افتاده‌ایم. حتی در مواردی هم دیده‌ایم که با اجرای این مهریه‌های غلط و کشاندن مردان به دادگستری و زندان، بانوان قصد مقابله با کمبودهای دیگری را دارند و این بسیار اشتباه است.

این وکیل دادگستری اظهار کرد: وقتی زن‌ها شرط ضمن عقد قرار دهند، شرایط مساوی بین زن و مرد ایجاد می‌شود و دیگر ضرورتی به تعیین ارقام نجومی مهریه نیست.

زنانی که مهریه کم تعیین می‌کنند آسیب می‌بینند

وی در پاسخ به این پرسش که آیا مهریه کم هم آسیبی در پی دارد؟ گفت: بله، مهریه بسیار کم هم عواقب بدی دارد. اگر دختری با مهریه بسیار کم ازدواج کند و شرط ضمن عقد برای طلاق را هم برای خودش نگذاشته باشد، هم از مهریه معقول خود محروم شده و هم فرصت شرط ضمن عقد خود را هم از دست داده است. موکلانی داشته‌ام که در شرایط اجتماعی خوبی بوده‌اند، اما چون مخالف مهریه بالا بودند، مهریه بسیار کم برای خود درخواست کرده‌اند، اما زندگی آنها دوام نداشت و چون مهریه آنها کم بود نتوانستند از مهریه به منزله راهی برای گرفتن طلاق استفاده کنند.

غیرت به خانم‌هایی که قصد دارند مهریه خود را کم در نظر بگیرند توصیه کرد که حتماً شروط ضمن عقد برای طلاق را مثل حق اشتغال و حضانت فرزند برای خود تعیین کند.

وی با اشاره به اینکه قوانین ما مشکل دارد، گفت: ازدواج یک قرارداد است. قراردادی که در شروع آن زن نقشی بسیار اساسی دارد و اصولاً دخترها هستند که انتخاب می‌کنند. مردها پیشنهاد ازدواج می‌دهند اما نهایتاً خانم‌ها هستند که تصمیم نهایی را می‌گیرند و از بین چند خواستگار یک نفر را انتخاب می‌کنند. در زمان عقد هم ایجاب از سوی زن و قبول از طرف مرد است؛ پس چطور در هنگام وقوع عقد و برای ازدواج، رضایت دو طرف شرط است و رضایت زن و مرد با هم برابر است و با هم قرارداد می‌بندند، اما به محض اینکه عقد جاری شد، یک دفعه تمام اختیارات زن سلب می‌شود و دیگر زن هیچ اختیاری ندارد! این اشکال قوانین ماست که البته در شرایط حاضر می‌شود با شروط ضمن عقد مقداری از این آسیب را کاهش داد.

این حقوقدان کشورمان با تأکید بر اینکه در گذشته و اکنون تلاش‌های زیادی برای تغییر قوانین مربوط به ازدواج و طلاق انجام شده، اما مخالفت‌های شدیدی با این تغییرات وجود دارد، گفت: در شرایط موجود راه‌حل، استفاده از شروط ضمن عقد است.

وی تصریح کرد: به هیچ وجه موافق تعیین مهریه‌های سنگین و زندانی کردن مردان به جرم عدم پرداخت مهریه نیستم. از سوی دیگر هم اصلاً موافق نیستم که دختران بدون پشتیبان و پناه باشند و در مواردی بازیچه دست شوند و نتوانند در صورت بروز مشکل از همسر خود جدا شوند.  

غیرت در پایان آرزو کرد که قوانین به نفع مردم، یعنی زن‌ها و مردها باشد و به صورت معقول و مناسب استفاده شود.

انتهای پیام